เมนู

3. ราธอนิจฺจสุตฺตํ

[76] อถ โข อายสฺมา ราโธ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา ราโธ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภนฺเต, ภควา สํขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ , ยมหํ ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘ยํ โข, ราธ, อนิจฺจํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ กิญฺจ, ราธ, อนิจฺจํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ? จกฺขุ อนิจฺจํ , รูปา อนิจฺจา, จกฺขุวิญฺญาณํ… จกฺขุสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจํฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ…เป.… ชิวฺหา… กาโย… มโน อนิจฺโจฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ธมฺมา… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจํฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยํ โข, ราธ, อนิจฺจํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ’’ติฯ ตติยํฯ

4. ราธทุกฺขสุตฺตํ

[77] ‘‘ยํ โข, ราธ, ทุกฺขํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ กิญฺจ, ราธ, ทุกฺขํ? จกฺขุ โข, ราธ, ทุกฺขํฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ รูปา… จกฺขุวิญฺญาณํ… จกฺขุสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺส…เป.… อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ ทุกฺขํฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ…เป.… มโน ทุกฺโข… ธมฺมา… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ ทุกฺขํฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยํ โข, ราธ, ทุกฺขํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. ราธอนตฺตสุตฺตํ

[78] ‘‘โย โข, ราธ, อนตฺตา ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ โก จ, ราธ, อนตฺตา? จกฺขุ โข, ราธ, อนตฺตาฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ รูปา… จกฺขุวิญฺญาณํ… จกฺขุสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา…เป.… มโน อนตฺตา… ธมฺมา… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนตฺตาฯ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ โย โข, ราธ, อนตฺตา ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ’’ติฯ ปญฺจมํฯ

6. ปฐมอวิชฺชาปหานสุตฺตํ

[79] อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘อตฺถิ นุ โข, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘อตฺถิ โข, ภิกฺขุ, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติฯ

‘‘กตโม ปน, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘อวิชฺชา โข, ภิกฺขุ, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติฯ

‘‘กถํ ปน, ภนฺเต, ชานโต, กถํ ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘จกฺขุํ โข, ภิกฺขุ, อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชติฯ รูเป… จกฺขุวิญฺญาณํ… จกฺขุสมฺผสฺสํ… ยมฺปิทํ, จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชติ…เป.… มนํ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชติฯ ธมฺเม… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺสํ… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชติฯ เอวํ โข, ภิกฺขุ, ชานโต เอวํ ปสฺสโต ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติฯ ฉฏฺฐํฯ

7. ทุติยอวิชฺชาปหานสุตฺตํ

[80] อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ…เป.… เอตทโวจ – ‘‘อตฺถิ นุ โข, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘อตฺถิ โข, ภิกฺขุ, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติฯ

‘‘กตโม ปน, ภนฺเต, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘อวิชฺชา โข, ภิกฺขุ, เอโก ธมฺโม ยสฺส ปหานา ภิกฺขุโน อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติฯ

‘‘กถํ ปน, ภนฺเต, ชานโต, กถํ ปสฺสโต อวิชฺชา ปหียติ, วิชฺชา อุปฺปชฺชตี’’ติ?

‘‘อิธ, ภิกฺขุ, ภิกฺขุโน สุตํ โหติ – ‘สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสายา’ติฯ