4. ทุติยสาริปุตฺตโกฏฺฐิกสุตฺตํ

[413] เอกํ สมยํ อายสฺมา จ สาริปุตฺโต, อายสฺมา จ มหาโกฏฺฐิโก พาราณสิยํ วิหรนฺติ อิสิปตเน มิคทาเย…เป.… (สาเยว ปุจฺฉา) ‘‘โก นุ โข, อาวุโส, เหตุ, โก ปจฺจโย, เยเนตํ อพฺยากตํ ภควตา’’ติ? ‘‘รูปํ โข, อาวุโส, อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, รูปสมุทยํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, รูปนิโรธํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ , รูปนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติฯ เวทนํ…เป.… สญฺญํ…เป.… สงฺขาเร…เป.… วิญฺญาณํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณสมุทยํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณนิโรธํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ อชานโต อปสฺสโต ยถาภูตํ, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ; ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’’’ติปิสฺส โหติฯ

‘‘รูปญฺจ โข, อาวุโส, ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, รูปสมุทยํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, รูปนิโรธํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, รูปนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติ…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติฯ เวทนํ…เป.… สญฺญํ…เป.… สงฺขาเร…เป.… วิญฺญาณํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณสมุทยํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณนิโรธํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, วิญฺญาณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ชานโต ปสฺสโต ยถาภูตํ, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติ; ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติ; ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติ; ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติฯ อยํ โข, อาวุโส, เหตุ อยํ ปจฺจโย, เยเนตํ อพฺยากตํ ภควตา’’ติฯ จตุตฺถํฯ

5. ตติยสาริปุตฺตโกฏฺฐิกสุตฺตํ

[414] เอกํ สมยํ อายสฺมา จ สาริปุตฺโต, อายสฺมา จ มหาโกฏฺฐิโก พาราณสิยํ วิหรนฺติ อิสิปตเน มิคทาเย…เป.… (สาเยว ปุจฺฉา) ‘‘โก นุ โข, อาวุโส, เหตุ โก ปจฺจโย, เยเนตํ อพฺยากตํ ภควตา’’ติ? ‘‘รูเป โข, อาวุโส, อวิคตราคสฺส อวิคตจฺฉนฺทสฺส อวิคตเปมสฺส อวิคตปิปาสสฺส อวิคตปริฬาหสฺส อวิคตตณฺหสฺส ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติฯ เวทนาย…เป.… สญฺญาย…เป.… สงฺขาเรสุ…เป.… วิญฺญาเณ อวิคตราคสฺส อวิคตจฺฉนฺทสฺส อวิคตเปมสฺส อวิคตปิปาสสฺส อวิคตปริฬาหสฺส อวิคตตณฺหสฺส ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติ…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส โหติฯ รูเป จ โข, อาวุโส, วิคตราคสฺส…เป.… เวทนาย…เป.… สญฺญาย…เป.… สงฺขาเรสุ…เป.… วิญฺญาเณ วิคตราคสฺส วิคตจฺฉนฺทสฺส วิคตเปมสฺส วิคตปิปาสสฺส วิคตปริฬาหสฺส วิคตตณฺหสฺส ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติ…เป.… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา’ติปิสฺส น โหติฯ อยํ โข, อาวุโส, เหตุ, อยํ ปจฺจโย, เยเนตํ อพฺยากตํ ภควตา’’ติฯ ปญฺจมํฯ