7. อทฺธภูตสุตฺตํ

[29] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ราชคเห วิหรติ เวฬุวเน กลนฺทกนิวาเปฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘สพฺพํ, ภิกฺขเว, อทฺธภูตํ [อนฺธภูตํ (สี. สฺยา. กํ.)]ฯ กิญฺจ , ภิกฺขเว, สพฺพํ อทฺธภูตํ? จกฺขุ, ภิกฺขเว, อทฺธภูตํ, รูปา อทฺธภูตา, จกฺขุวิญฺญาณํ อทฺธภูตํ, จกฺขุสมฺผสฺโส อทฺธภูโต, ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อทฺธภูตํฯ เกน อทฺธภูตํ? ‘ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ อทฺธภูต’นฺติ วทามิ…เป.… ชิวฺหา อทฺธภูตา, รสา อทฺธภูตา, ชิวฺหาวิญฺญาณํ อทฺธภูตํ, ชิวฺหาสมฺผสฺโส อทฺธภูโต, ยมฺปิทํ ชิวฺหาสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อทฺธภูตํฯ เกน อทฺธภูตํ? ‘ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ อทฺธภูต’นฺติ วทามิฯ กาโย อทฺธภูโต…เป.… มโน อทฺธภูโต, ธมฺมา อทฺธภูตา, มโนวิญฺญาณํ อทฺธภูตํ, มโนสมฺผสฺโส อทฺธภูโต, ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อทฺธภูตํฯ เกน อทฺธภูตํ? ‘ชาติยา ชราย มรเณน โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ อทฺธภูต’นฺติ วทามิฯ เอวํ ปสฺสํ, ภิกฺขเว, สุตวา อริยสาวโก จกฺขุสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติ, รูเปสุปิ นิพฺพินฺทติ, จกฺขุวิญฺญาเณปิ นิพฺพินฺทติ, จกฺขุสมฺผสฺเสปิ นิพฺพินฺทติ…เป.… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตสฺมิมฺปิ นิพฺพินฺทติฯ นิพฺพินฺทํ วิรชฺชติ , วิราคา วิมุจฺจติ, วิมุตฺตสฺมิํ ‘วิมุตฺต’มิติ ญาณํ โหติ, ‘ขีณา ชาติ วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’ติ ปชานาตี’’ติฯ สตฺตมํฯ