1. ปฐมสมุทฺทสุตฺตํ

[228] ‘‘‘สมุทฺโท , สมุทฺโท’ติ, ภิกฺขเว, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน ภาสติฯ เนโส, ภิกฺขเว, อริยสฺส วินเย สมุทฺโทฯ มหา เอโส, ภิกฺขเว, อุทกราสิ มหาอุทกณฺณโวฯ จกฺขุ, ภิกฺขเว, ปุริสสฺส สมุทฺโท; ตสฺส รูปมโย เวโคฯ โย ตํ รูปมยํ เวคํ สหติ, อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อตริ จกฺขุสมุทฺทํ สอูมิํ สาวฏฺฏํ สคาหํ สรกฺขสํ; ติณฺโณ ปารงฺคโต ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ…เป.… ชิวฺหา, ภิกฺขเว, ปุริสสฺส สมุทฺโท; ตสฺส รสมโย เวโคฯ โย ตํ รสมยํ เวคํ สหติ, อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อตริ ชิวฺหาสมุทฺทํ สอูมิํ สาวฏฺฏํ สคาหํ สรกฺขสํ; ติณฺโณ ปารงฺคโต ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ…เป.… มโน, ภิกฺขเว, ปุริสสฺส สมุทฺโท; ตสฺส ธมฺมมโย เวโคฯ โย ตํ ธมฺมมยํ เวคํ สหติ, อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อตริ มโนสมุทฺทํ สอูมิํ สาวฏฺฏํ สคาหํ สรกฺขสํ; ติณฺโณ ปารงฺคโต ถเล ติฏฺฐติ พฺราหฺมโณ’’ติฯ อิทมโวจ…เป.… สตฺถา –

‘‘โย อิมํ สมุทฺทํ สคาหํ สรกฺขสํ,

สอูมิํ สาวฏฺฏํ สภยํ ทุตฺตรํ อจฺจตริ;

ส เวทคู วุสิตพฺรหฺมจริโย,

โลกนฺตคู ปารคโตติ วุจฺจตี’’ติฯ ปฐมํ;

2. ทุติยสมุทฺทสุตฺตํ

[229] ‘‘สมุทฺโท, สมุทฺโท’ติ, ภิกฺขเว, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน ภาสติ ฯ เนโส, ภิกฺขเว, อริยสฺส วินเย สมุทฺโทฯ มหา เอโส, ภิกฺขเว, อุทกราสิ มหาอุทกณฺณโวฯ สนฺติ, ภิกฺขเว, จกฺขุวิญฺเญยฺยา รูปา อิฏฺฐา กนฺตา มนาปา ปิยรูปา กามูปสํหิตา รชนียาฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขเว, อริยสฺส วินเย สมุทฺโทฯ เอตฺถายํ สเทวโก โลโก สมารโก สพฺรหฺมโก สสฺสมณพฺราหฺมณี ปชา สเทวมนุสฺสา เยภุยฺเยน สมุนฺนา ตนฺตากุลกชาตา กุลคณฺฐิกชาตา [คุฬาคุณฺฐิกชาตา (สี.), กุลคุณฺฑิกชาตา (สฺยา. กํ.), คุณคุณิกชาตา (ปี.), กุลาคุณฺฑิกชาตา (ก.)] มุญฺชปพฺพชภูตา, อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ สํสารํ นาติวตฺตติ…เป.…ฯ