เมนู

8. โกฏฺฐิกทุกฺขสุตฺตํ

[163] อถ โข อายสฺมา มหาโกฏฺฐิโก…เป.… ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภนฺเต…เป.… วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘ยํ โข, โกฏฺฐิก, ทุกฺขํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ กิญฺจ, โกฏฺฐิก, ทุกฺขํ? จกฺขุ โข, โกฏฺฐิก, ทุกฺขํ; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ รูปา ทุกฺขา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ จกฺขุวิญฺญาณํ ทุกฺขํ; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ จกฺขุสมฺผสฺโส ทุกฺโข; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ ทุกฺขํ; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ…เป.… ชิวฺหา ทุกฺขา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ…เป.… มโน ทุกฺโข; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ธมฺมา ทุกฺขา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ ฯ มโนวิญฺญาณํ ทุกฺขํ ; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ มโนสมฺผสฺโส ทุกฺโข; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ ทุกฺขํ; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยํ โข, โกฏฺฐิก, ทุกฺขํ ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ’’ติฯ อฏฺฐมํฯ

9. โกฏฺฐิกอนตฺตสุตฺตํ

[164] เอกมนฺตํ…เป.… วิหเรยฺยนฺติฯ ‘‘โย โข, โกฏฺฐิก, อนตฺตา ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ โก จ, โกฏฺฐิก, อนตฺตา? จกฺขุ โข, โกฏฺฐิก, อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ รูปา อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ จกฺขุวิญฺญาณํ อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ จกฺขุสมฺผสฺโส อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ …เป.… ชิวฺหา อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ…เป.… มโน อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ ธมฺมา อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺโส… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนตฺตา; ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพฯ โย โข, โกฏฺฐิก, อนตฺตา, ตตฺร เต ฉนฺโท ปหาตพฺโพ’’ติฯ นวมํฯ

10. มิจฺฉาทิฏฺฐิปหานสุตฺตํ

[165] อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กถํ นุ โข, ภนฺเต, ชานโต กถํ ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติ?

‘‘จกฺขุํ โข, ภิกฺขุ, อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียติฯ รูเป อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุวิญฺญาณํ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุสมฺผสฺสํ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียติ…เป.… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนิจฺจโต ชานโต ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียติฯ เอวํ โข, ภิกฺขุ, ชานโต เอวํ ปสฺสโต มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติฯ ทสมํฯ

11. สกฺกายทิฏฺฐิปหานสุตฺตํ

[166] อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ…เป.… เอตทโวจ – ‘‘กถํ นุ โข, ภนฺเต, ชานโต กถํ ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติ? ‘‘จกฺขุํ โข, ภิกฺขุ, ทุกฺขโต ชานโต ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียติฯ รูเป ทุกฺขโต ชานโต ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุวิญฺญาณํ ทุกฺขโต ชานโต ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุสมฺผสฺสํ ทุกฺขโต ชานโต ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียติ…เป.… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ ทุกฺขโต ชานโต ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียติฯ เอวํ โข, ภิกฺขุ, ชานโต เอวํ ปสฺสโต สกฺกายทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติฯ เอกาทสมํฯ

12. อตฺตานุทิฏฺฐิปหานสุตฺตํ

[167] อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ…เป.… เอตทโวจ – ‘‘กถํ นุ โข , ภนฺเต, ชานโต กถํ ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติ? ‘‘จกฺขุํ โข, ภิกฺขุ, อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติฯ รูเป อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุวิญฺญาณํ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติฯ จกฺขุสมฺผสฺสํ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติฯ ยมฺปิทํ จกฺขุสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติ…เป.… ชิวฺหํ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติ…เป.… มนํ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียติฯ ธมฺเม… มโนวิญฺญาณํ… มโนสมฺผสฺสํ… ยมฺปิทํ มโนสมฺผสฺสปจฺจยา อุปฺปชฺชติ เวทยิตํ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา ตมฺปิ อนตฺตโต ชานโต ปสฺสโต อตฺตานุทิฏฺฐิ ปหียตี’’ติฯ ทฺวาทสมํฯ

นนฺทิกฺขยวคฺโค โสฬสโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

นนฺทิกฺขเยน จตฺตาโร, ชีวกมฺพวเน ทุเว;

โกฏฺฐิเกน ตโย วุตฺตา, มิจฺฉา สกฺกาย อตฺตโนติฯ

17. สฏฺฐิเปยฺยาลวคฺโค