อิตฺถินฺทฺริเยน เย ธมฺมา ขนฺธาทีหิ ตีหิปิ สงฺคหิตา, เต ธมฺมา น เกหิจิ สมฺปยุตฺตา, จตูหิ ขนฺเธหิ เอเกนายตเนน สตฺตหิ ธาตูหิ วิปฺปยุตฺตา, เอเกน…เป.… เกหิจิ วิปฺปยุตฺตาติฯ

ตตฺถ เอเกนาติ มนายตเนนฯ เอเกน ขนฺเธนาติ สงฺขารกฺขนฺเธนฯ เกหิจีติ สงฺขารกฺขนฺเธ ตณฺหาย ธมฺมายตนธมฺมธาตูสุ ตณฺหาเวทนาสญฺญาหิฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ อยํ สงฺคหิเตนสมฺปยุตฺตวิปฺปยุตฺตปเท นโยฯ

สมฺปยุตฺเตนสงฺคหิตาสงฺคหิตปทตฺถวณฺณนา

สมฺปยุตฺเตนสงฺคหิตาสงฺคหิตปเท ปน สมฺปยุตฺเตนสมฺปยุตฺตปเท นิทฺทิฏฺฐานิ เวทนากฺขนฺธาทิปทาเนว นิทฺทิสียนฺติฯ อิทํ เหตฺถ ลกฺขณํ – เย ธมฺมา ปฐมํ อุทฺธฏปเทน สมฺปยุตฺตา, เตสํ ขนฺธาทีหิ สงฺคโห, อสงฺคโห จ วุจฺจติฯ

ตตฺรายํ นโย – เวทนากฺขนฺเธน เย ธมฺมา สมฺปยุตฺตา, เต ธมฺมา ตีหิ ขนฺเธหิ ทฺวีหิ อายตเนหิ อฏฺฐหิ ธาตูหิ สงฺคหิตา, เสเสหิ อสงฺคหิตาฯ วิญฺญาณกฺขนฺเธน เย ธมฺมา สมฺปยุตฺตา, เต ธมฺมา ตีหิ ขนฺเธหิ เอเกนายตเนน เอกาย ธาตุยา สงฺคหิตา, เสเสหิ อสงฺคหิตาติฯ

ตตฺถ ตีหีติ สญฺญากฺขนฺธาทีหิ ตีหิฯ เตหิ เวทนาย สมฺปยุตฺตาฯ ทฺวีหีติ ธมฺมายตนมนายตเนหิฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ อยํ สมฺปยุตฺเตนสงฺคหิตาสงฺคหิตปเท นโยฯ

อสงฺคหิเตนสมฺปยุตฺตวิปฺปยุตฺตปทตฺถวณฺณนา

อสงฺคหิเตนสมฺปยุตฺตวิปฺปยุตฺตปเท ปน ยานิ ปทานิ สุขุมรูปํ อวิญฺญาณํ, อรูปํ สวิญฺญาณํ วา, เกวลํ อรูปํ วา ถูลรูปสฺสปิ เกวลํ วา, สุขุมรูปํ ทีเปนฺติ, เตสเมว นิทฺเทโส ฯ อิทํ เหตฺถ ลกฺขณํ – เย ธมฺมา ปฐมํ อุทฺธฏธมฺเมหิ ขนฺธาทีหิ ตีหิปิ อสงฺคหิตา, เตสํ ขนฺธาทีหิ สมฺปโยโค, วิปฺปโยโค จ วุจฺจติฯ

ตตฺรายํ นโย – รูปกฺขนฺเธน เย ธมฺมา ขนฺธาทีหิ อสงฺคหิตา, เต ธมฺมา ตีหิ ขนฺเธหิ สมฺปยุตฺตา, เอเกนายตเนน เอกาย ธาตุยา เกหิจิ สมฺปยุตฺตา, เอเกน ขนฺเธน ทสหิ อายตนธาตูหิ วิปฺปยุตฺตา, เอเกนายตเนน เอกาย ธาตุยา เกหิจิ วิปฺปยุตฺตาฯ เอวํ ธมฺมายตนอิตฺถินฺทฺริยาทีสุปิ โยชนาฯ

อรูปภเวน เย ธมฺมา ขนฺธาทีหิ อสงฺคหิตา, เต สมฺปยุตฺตาติ นตฺถิฯ เต จตูหิ ขนฺเธหิ เอเกนายตเนน สตฺตหิ ธาตูหิ วิปฺปยุตฺตา, เอเกนายตเนน เอกาย ธาตุยา เกหิจิ วิปฺปยุตฺตาฯ เอวํ อิทฺธิปาทกุสลาทิปเทสุปิ โยชนาฯ

ตตฺถ รูปกฺขนฺเธน วิญฺญาณสฺเสว ตีหิปิ อสงฺคหิตตฺตา ตสฺส ตีหิ เวทนาทีหิ สมฺปโยโค, อิตเรหิ จ วิปฺปโยโค ญาตพฺโพฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ อยํ อสงฺคหิเตนสมฺปยุตฺตวิปฺปยุตฺตปเท นโยฯ