มนฺทสฺส หิ ตณฺหาจริตสฺส โอฬาริกํ กายานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ วิสุทฺธิมคฺโค, ติกฺขสฺส สุขุมํ เวทนานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ, ทิฏฺฐิจริตสฺสาปิ มนฺทสฺส นาติปฺปเภทคตํ จิตฺตานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ, ติกฺขสฺส อติปฺปเภทคตํ ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺฐานํ วิสุทฺธิมคฺโคฯ สมถยานิกสฺส จ มนฺทสฺส อกิจฺเฉน อธิคนฺตพฺพนิมิตฺตํ ปฐมํ สติปฏฺฐานํ วิสุทฺธิมคฺโค, ติกฺขสฺส ทุติยํ, วิปสฺสนายานิกสฺสาปิ มนฺทสฺส ตติยํ, ติกฺขสฺส จตุตฺถํ วิสุทฺธิมคฺโคติ เวเนยฺยชฺฌาสยโต จตฺตาโร วุตฺตาฯ สุภสุขนิจฺจอตฺตภาววิปลฺลาสปฺปหานตฺถํ วา จตุโรฆโยคาสวคนฺถอุปาทานอคติปฺปหานตฺถมฺปิ จตุพฺพิธาหารปริญฺญตฺถญฺจ จตฺตาโรว วุตฺตา, อนูนา อนธิกาติ อยเมตฺถ อนูนาธิกตาฯ เอวํ ปาฬิมุตฺตนโย เญยฺโยฯ

สติปฏฺฐานวิภงฺคมาติกตฺถวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สมฺมปฺปธานวิภงฺคมาติกตฺถวณฺณนา

สมฺมปฺปธานวิภงฺคมาติกาย ปน อตฺถโต ตาว – สมฺมปฺปธานาติ การณปฺปธานา อุปายปฺปธานาฯ โยนิโส ปทหนโต ปรมํ ธานํ ปธานํ, ปธานวีริยานีติ อตฺโถฯ อิธ ภิกฺขูติ อิมสฺมิํ สาสเน ปฏิปนฺนโก ภิกฺขุฯ อนุปฺปนฺนานนฺติ อนิพฺพตฺตานํฯ ปาปกานนฺติ ลามกานํฯ อกุสลานํ ธมฺมานนฺติ อโกสลฺลสมฺภูตานํ ธมฺมานํฯ อนุปฺปาทายาติ น อุปฺปาทนตฺถายฯ ฉนฺทํ ชเนตีติ กตฺตุกมฺยตาสงฺขาตํ กุสลจฺฉนฺทํ ชเนติ อุปฺปาเทติฯ วายมตีติ ปโยคํ ปรกฺกมํ กโรติฯ วีริยํ อารภตีติ กายิกเจตสิกวีริยํ กโรติฯ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาตีติ เตเนว สหชาตวีริเยน จิตฺตํ อุกฺขิปติฯ ปทหตีติ ปธานวีริยํ กโรติฯ ปฏิปาฏิยา ปเนตานิ จตฺตาริปิ ปทานิ วีริยสฺเสว อาเสวนาภาวนาพหุลีกมฺมสาตจฺจกิริยาหิ โยเชตพฺพานิฯ