โทสมูลวณฺณนา

โทสมูลา ปน ทฺวิธา โทมนสฺสสหคตํ ปฏิฆสมฺปยุตฺตํ อสงฺขารํ, ตถา สสงฺขารํฯ เอวํ สมฺปโยคโตฯ ธมฺมุทฺเทสาทิโต ปน ปฐเม ตาว ปฐมากุสเล วุตฺเตสุ ปีติโลภทิฏฺฐิโย วชฺเชตฺวา โทสํ , เยวาปนเกสุ อนิยตานิ อิสฺสามจฺฉริยกุกฺกุจฺจานิ, โสมนสฺสฏฺฐาเน โทมนสฺสญฺจ ปกฺขิปิตฺวา เอกวีสติ ธมฺมา โหนฺติฯ เยวาปนกา เจตฺถ สตฺตฯ ตตฺถ ทุสฺสนฺติ เตน, สยํ วา ทุสฺสติ, ทุสฺสนมตฺตเมว วา ตนฺติ โทโสฯ โส จณฺฑิกฺกลกฺขโณ ปหฏาสีวิโส วิย, วิสปฺปนรโส วิสนิปาโต วิย, อตฺตโน นิสฺสยทหนรโส วา ทาวคฺคิ วิย, ทุสฺสนปจฺจุปฏฺฐาโน ลทฺโธกาโส วิย สปตฺโต, อาฆาตวตฺถุปทฏฺฐาโน, วิสสํสฏฺฐปูติมุตฺตํ วิย ทฏฺฐพฺโพฯ อิสฺสายนา อิสฺสาฯ สา ปรสมฺปตฺตีนํ อุสูยนลกฺขณา, ตตฺเถว อนภิรติรสา, ตโต วิมุขภาวปจฺจุปฏฺฐานา, ปรสมฺปตฺติปทฏฺฐานา, สญฺโญชนนฺติ ทฏฺฐพฺพาฯ มจฺเฉรภาโว มจฺฉริยํฯ ตํ ลทฺธานํ วา ลภิตพฺพานํ วา อตฺตโน สมฺปตฺตีนํ นิคูหนลกฺขณํ, ตาสญฺเญว ปเรหิ สาธารณภาวอกฺขมนรสํ, สงฺโกจนปจฺจุปฏฺฐานํ, กฏุกญฺจุกตาปจฺจุปฏฺฐานํ วา, อตฺตสมฺปตฺติปทฏฺฐานํ, เจตโส วิรูปภาโวติ ทฏฺฐพฺพํฯ กุจฺฉิตํ กตํ กุกตํ, ตสฺส ภาโว กุกฺกุจฺจํฯ ตํ ปจฺฉานุตาปลกฺขณํ, กตากตานุโสจนรสํ, วิปฺปฏิสารปจฺจุปฏฺฐานํ, กตากตปทฏฺฐานํ, ทาสพฺยมิว ทฏฺฐพฺพํฯ สงฺคหวาเร ทุกฺเขน สทฺธิํ จตุรงฺคชฺฌานตา, โทมนสฺเสน ปญฺจินฺทฺริยตา, ติวงฺคิกมคฺคตา, โทสโมหวเสน ทฺวิเหตุกตา จ เวทิตพฺพาฯ เสโส ปน สพฺโพ วินิจฺฉโย ปฐมากุสเล วุตฺตสทิโส เอวฯ ยถา จ ปฐเม, เอวํ ทุติเยปิ, สสงฺขารตา ปน ถินมิทฺเธหิ สทฺธิํ นวเยวาปนกตา จ วิเสโส, เสสํ ตาทิสเมวฯ

โทสมูลา นิฏฺฐิตาฯ