กุสลํ ปฐมารุปฺปกุสลํ ทุติยารุปฺปวิปากสฺส อารมฺมณํ โหติฯ เอวํ อิมินา มยา วุตฺตปฺปกาเรน ปฐมารุปฺปมานสํ อารมฺมณํ ติธา โหติฯ ตติยารุปฺปจิตฺตมฺปิ จตุตฺถารุปฺปเจตโส กุสลสฺส อารมฺมณํ โหติ, จตุตฺถารุปฺปเจตโส วิปากสฺส จ ตํ อารมฺมณํ โหติฯ เอวเมว ยถา ปฐมารุปฺปมานสํ อารมฺมณํ ทฺวิธา โหติ, เอวเมว ตถา ตติยารุปฺปจิตฺตํ อารมฺมณํ ทฺวิธา โหติฯ ยถา ปฐมารุปฺปมานสํ อารมฺมณํ ติธา โหติ, เอวเมว ตถา ตติยารุปฺปจิตฺตํ อารมฺมณํ ติธา สิยาฯ
[374] ยํ ยํ ปน อิธารพฺภ อิธ อิมสฺมิํ อธิกาเร ยํ ยํ โคจรํ อารพฺภ ปฏิจฺจ เย เย จิตฺตุปฺปาทา ชายนฺติ, โส โส โคจโร เตสญฺจ เตสญฺจ จิตฺตุปฺปาทานํ อารมฺมณปจฺจโย โหติฯ
[375] โย ปน นโร อิมสฺส อภิธมฺมาวตารสฺส กิร ปารํ ทุตฺตรํ อิธ อิมสฺมิํ โลเก อุตฺตรติ, โส นโร อภิธมฺมมหณฺณเว ปารํ ทุตฺตรํ อุตฺตรํ อุตฺตรติ เอวฯ
อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย
อารมฺมณวิภาควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ฉฏฺโฐ ปริจฺเฉโทฯ
7. สตฺตโม ปริจฺเฉโท
วิปากจิตฺตปฺปวตฺตินิทฺเทสวณฺณนา
[376]
อนนฺตญาเณน นิรงฺคเณน,
คุเณสินา การุณิเกน เตน;
วุตฺเต วิปาเก มติปาฏวตฺถํ,
วิปากจิตฺตปฺปภวํ สุณาถฯ