22. ทฺวาวีสติโม ปริจฺเฉโท

ญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา

[1319-22] อาวชฺชนสฺส หิตํ อาวชฺชนิยํ, ตํ ฐานํ เอตสฺสาติ อาวชฺชนิยฐานํ, โคตฺรภูติ อตฺโถฯ ตํ โคตฺรภุจิตฺตํ มคฺคจิตฺตสฺส อาวชฺชนิยฐานตฺตาฯ ปฏิปทาญาณทสฺสนํ กุทาจนํ น จ ภชติ, ตเถว ญาณทสฺสนวิสุทฺธิํ กุทาจนํ น ภชเตวฯ อุภินฺนํ ญาณานํ อนฺตรา เอกํ อพฺโพหาริกํ โวหาเร นิยุตฺตนฺติ โวหาริกํ, น โวหาริกํ อพฺโพหาริกํฯ วิปสฺสนาย โสตสฺมิํ วิปสฺสนาย โสเต ปติตตฺตา วิปสฺสนา นาม โวหริตพฺพาฯ ตโต นิพฺพานโตฯ

[1325] สูรํ ติกฺขํ วิปสฺสนนฺติ โคตฺรภุจิตฺตํ สนฺธายาหฯ

[1326-9] วิสงฺขารนฺติ สงฺขาเรหิ วิคตํฯ ปฐมาวชฺชนญฺเจวาติ ปฐมาวชฺชนํ วิยฯ ปฐมาโภคตาปิ จาติ ปฐมมนสิการา วิยฯ มคฺคสฺส อนนฺตราทีหิ ปจฺจเยหิฯ ตสฺสาติ มคฺคสฺสฯ สิขาปตฺตาย ตาย วิปสฺสนาย มุทฺธมฺหิ มตฺถเกฯ อนาวตฺตนฺติ อนิวตฺตํฯ

[1330-3] เอเกน อาวชฺชเนน เอกิสฺสาเยว วีถิยาฯ อนุโลมโคตฺรภุเจตสนฺติ อนุโลมโคตฺรภุจิตฺตานํ นานารมฺมณตา วุตฺตาฯ ตํ โคตฺรภุจิตฺตํ อนาวชฺชนมฺปิ มคฺคสฺส อาวชฺชนฏฺฐาเน ฐตฺวาฯ สญฺญํ ทตฺวา วิยาติ ‘‘อหํ นิพฺพานํ อารมฺมณํ กโรมิ, ตฺวมฺปิ ตเมวารมฺมณํ กโรหิ’’ อิติ สญฺญํ ทตฺวา วิยาติ อธิปฺปาโยฯ สญฺญิตนฺติ สญฺญํฯ กทาจิปิ อนิพฺพิทฺธปุพฺพํ มคฺโค เอส เอโส มคฺโค ปุพฺเพ อนิพฺพิทฺธปุพฺโพฯ

[1336] อุชฺฌตีติ ฉินฺทติฯ

[1338] อเนเกสํ อานิสํสานํ ทายเกน อาทิมคฺเคน สํยุตฺตํฯ ปฐมมคฺคญาณํฯ

[1341] เอกสฺสาเสวนํ นตฺถิ เอกสฺส จิตฺตุปฺปาทสฺส อาเสวนปจฺจโย นตฺถิ, ตสฺมา การณา ทฺเว จิตฺตุปฺปาทา อนุโลมกาฯ เตหีติ จิตฺตุปฺปาเทหิ อาเสวนปจฺจยํ ลทฺธา ลภิตฺวา ตติยํ จิตฺตํ โคตฺรภุ โหติฯ

[1345-7] มคฺคเปกฺขนเหตุ ยสฺส อาวชฺชนมนโส, ตํ มคฺคเปกฺขนเหตุกํฯ ตสฺมิํ นิรุทฺเธติ ตสฺมิํ อาวชฺชนจิตฺเต นิรุทฺเธ มคฺคสฺส ปจฺจเวกฺขณสญฺญิตานิ สตฺต ชวนานิ ปฏิปาฏิยา ชายนฺเตฯ ปจฺจเวกฺขณญาณานิ เอกูนวีสติ โหนฺติฯ

[1351] ตโต ตทา วิปสฺสนาวีถิํ โอตรติฯ ทุติยมคฺคญาณํฯ

[1361] มูลฆาตนฺติ มูลฆาตนํฯ ตติยมคฺคญาณํฯ

[1363] อนาวตฺติสภาวโตติ อนิวตฺตโตฯ จตุตฺถมคฺคญาณํฯ

อิติ อภิธมฺมาวตารฏีกาย

ญาณทสฺสนวิสุทฺธินิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทฺวาวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

23. เตวีสติโม ปริจฺเฉโท

กิเลสปหานนิทฺเทสวณฺณนา

[1375] อิธ ปน อิมสฺมิํ ปนาธิกาเร การณูปจาเรน ลาภาทิการณสฺส โวหาเรน, ลาโภ อาทิ วตฺถุ ยสฺส อนุนยสฺสาติ ลาภาทิวตฺถุโก, ตสฺสฯ

สุขุมาติ กามราคปฏิฆา สุขุมาฯ