เมนู

โสภนจิตฺตวณฺณนา

[14] เอวํ ทฺวาทสากุสลอเหตุกาฏฺฐารสวเสน สมติํส จิตฺตานิ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ตพฺพินิมุตฺตานํ โสภนโวหารํ ฐเปตุํ ‘‘ปาปาเหตุกมุตฺตานี’’ตฺยาทิ วุตฺตํฯ อตฺตนา อธิสยิตสฺส อปายาทิทุกฺขสฺส ปาปนโต ปาเปหิ , เหตุสมฺปโยคาภาวโต อเหตุเกหิ จ มุตฺตานิ จตุวีสติกามาวจรปญฺจติํสมหคฺคตโลกุตฺตรวเสน เอกูนสฏฺฐิปริมาณานิ, อถ วา อฏฺฐ โลกุตฺตรานิ ฌานงฺคโยคเภเทน ปจฺเจกํ ปญฺจธา กตฺวา เอกนวุติปิ จิตฺตานิ โสภนคุณาวหนโต, อโลภาทิอนวชฺชเหตุสมฺปโยคโต จ โสภนานีติ วุจฺจเร กถียนฺติฯ

กามาวจรโสภนจิตฺตวณฺณนา

[15] อิทานิ โสภเนสุ กามาวจรานเมว ปฐมํ อุทฺทิฏฺฐตฺตา เตสุปิ อพฺยากตานํ กุสลปุพฺพกตฺตา ปฐมํ กามาวจรกุสลํ, ตโต ตพฺพิปากํ, ตทนนฺตรํ ตเทกภูมิปริยาปนฺนํ กิริยจิตฺตญฺจ ปจฺเจกํ เวทนาญาณสงฺขารเภเทน อฏฺฐธา ทสฺเสตุํ ‘‘โสมนสฺสสหคต’’นฺตฺยาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ชานาติ ยถาสภาวํ ปฏิวิชฺฌตีติ ญาณํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ เอตฺถ จ พลวสทฺธาย ทสฺสนสมฺปตฺติยา ปจฺจยปฏิคฺคาหกาทิสมฺปตฺติยาติ เอวมาทีหิ การเณหิ โสมนสฺสสหคตตา, ปญฺญาสํวตฺตนิกกมฺมโต, อพฺยาปชฺชโลกูปปตฺติโต, อินฺทฺริยปริปากโต, กิเลสทูรีภาวโต จ ญาณสมฺปยุตฺตตา, ตพฺพิปริยาเยน อุเปกฺขาสหคตตา เจว ญาณวิปฺปยุตฺตตา จ, อาวาสสปฺปายาทิวเสน กายจิตฺตานํ กลฺลภาวโต, ปุพฺเพ ทานาทีสุ กตปริจยตาทีหิ จ อสงฺขาริกตา, ตพฺพิปริยาเยน สสงฺขาริกตา จ เวทิตพฺพาฯ

ตตฺถ ยทา ปน โย เทยฺยธมฺมปฏิคฺคาหกาทิสมฺปตฺติํ, อญฺญํ วา โสมนสฺสเหตุํ อาคมฺม หฏฺฐปหฏฺโฐ ‘‘อตฺถิ ทินฺน’’นฺตฺยาทินยปฺปวตฺตํ สมฺมาทิฏฺฐิํ ปุรกฺขตฺวา มุตฺตจาคตาทิวเสน อสํสีทนฺโต อนุสฺสาหิโต ปเรหิ ทานาทีนิ ปุญฺญานิ กโรติ, ตทาสฺส จิตฺตํ โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ โหติฯ