[22] ทส อสุภา กายคตาสติ จ ปฐมชฺฌานิกาฯ

[23] เมตฺตาทโย ตโย จตุกฺกชฺฌานิกาฯ

[24] อุเปกฺขา ปญฺจมชฺฌานิกาติ ฉพฺพีสติ รูปาวจรชฺฌานิกานิ กมฺมฏฺฐานานิฯ

[25] จตฺตาโร ปน อารุปฺปา อารุปฺปชฺฌานิกาติฯ

อยเมตฺถ ภาวนาเภโทฯ

โคจรเภโท

[26] นิมิตฺเตสุ ปน ปริกมฺมนิมิตฺตํ อุคฺคหนิมิตฺตญฺจ สพฺพตฺถาปิ ยถารหํ ปริยาเยน ลพฺภนฺเตวฯ

[27] ปฏิภาคนิมิตฺตํ ปน กสิณาสุภโกฏฺฐาสอานาปาเนสฺเวว ลพฺภติ, ตตฺถ หิ ปฏิภาคนิมิตฺตมารพฺภ อุปจารสมาธิ อปฺปนาสมาธิ จ ปวตฺตนฺติฯ

[28] กถํ? อาทิกมฺมิกสฺส หิ ปถวีมณฺฑลาทีสุ นิมิตฺตํ อุคฺคณฺหนฺตสฺส ตมารมฺมณํ ปริกมฺมนิมิตฺตนฺติ ปวุจฺจติ, สา จ ภาวนา ปริกมฺมภาวนา นามฯ

[29] ยทา ปน ตํ นิมิตฺตํ จิตฺเตน สมุคฺคหิตํ โหติ, จกฺขุนา ปสฺสนฺตสฺเสว มโนทฺวารสฺส อาปาถมาคตํ, ตทา ตเมวารมฺมณํ อุคฺคหนิมิตฺตํ นาม, สา จ ภาวนา สมาธิยติฯ

[30] ตถา สมาหิตสฺส ปเนตสฺส ตโต ปรํ ตสฺมิํ อุคฺคหนิมิตฺเต ปริกมฺมสมาธินา ภาวนมนุยุญฺชนฺตสฺส ยทา ตปฺปฏิภาคํ วตฺถุธมฺมวิมุจฺจิตํ ปญฺญตฺติสงฺขาตํ ภาวนามยมารมฺมณํ จิตฺเต สนฺนิสนฺนํ สมปฺปิตํ โหติ, ตทา ตํ ปฏิภาคนิมิตฺตํ สมุปฺปนฺนนฺติ ปวุจฺจติฯ

[31] ตโต ปฏฺฐาย ปริปนฺถวิปฺปหีนา กามาวจรสมาธิสงฺขาตา อุปจารภาวนา นิปฺผนฺนา นาม โหติฯ