[12] อากาสานญฺจายตนาทโย จตฺตาโร อารุปฺปา นามาติ สพฺพถาปิ สมถนิทฺเทเส จตฺตาลีส กมฺมฏฺฐานานิ ภวนฺติฯ

สปฺปายเภโท

[13] จริตาสุ ปน ทส อสุภา กายคตาสติสงฺขาตา โกฏฺฐาสภาวนา จ ราคจริตสฺส สปฺปายาฯ

[14] จตสฺโส อปฺปมญฺญาโย นีลาทีนิ จ จตฺตาริ กสิณานิ โทสจริตสฺสฯ

[15] อานาปานํ โมหจริตสฺส วิตกฺกจริตสฺส จ,

[16] พุทฺธานุสฺสติอาทโย ฉ สทฺธาจริตสฺสฯ

[17] มรณอุปสมสญฺญาววตฺถานานิ พุทฺธิจริตสฺสฯ

[18] เสสานิ ปน สพฺพานิปิ กมฺมฏฺฐานานิ สพฺเพสมฺปิ สปฺปายานิ, ตตฺถาปิ กสิเณสุ ปุถุลํ โมหจริตสฺส, ขุทฺทกํ วิตกฺกจริตสฺเสวาติฯ

อยเมตฺถ สปฺปายเภโทฯ

ภาวนาเภโท

[19] ภาวนาสุ สพฺพตฺถาปิ ปริกมฺมภาวนา ลพฺภเตว, พุทฺธานุสฺสติอาทีสุ อฏฺฐสุ สญฺญาววตฺถาเนสุ จาติ ทสสุกมฺมฏฺฐาเนสุ อุปจารภาวนาว สมฺปชฺชติ, นตฺถิ อปฺปนาฯ

[20] เสเสสุ ปน สมติํสกมฺมฏฺฐาเนสุ อปฺปนาภาวนาปิ สมฺปชฺชติฯ

[21] ตตฺถาปิ ทส กสิณานิ อานาปานญฺจ ปญฺจกชฺฌานิกานิฯ