โลกุตฺตรจิตฺตํ

[31] โสตาปตฺติมคฺคจิตฺตํ , สกทาคามิมคฺคจิตฺตํ, อนาคามิมคฺคจิตฺตํ, อรหตฺตมคฺคจิตฺตญฺเจติ อิมานิ จตฺตาริปิ โลกุตฺตรกุสลจิตฺตานิ นามฯ

[32] โสตาปตฺติผลจิตฺตํ, สกทาคามิผลจิตฺตํ, อนาคามิผลจิตฺตํ, อรหตฺตผลจิตฺตญฺเจติ อิมานิ จตฺตาริปิ โลกุตฺตรวิปากจิตฺตานิ นามฯ

[33] อิจฺเจวํ สพฺพถาปิ อฏฺฐ โลกุตฺตรกุสลวิปากจิตฺตานิ สมตฺตานิฯ

[34] จตุมคฺคปฺปเภเทน, จตุธา กุสลํ ตถาฯ

ปากํ ตสฺส ผลตฺตาติ, อฏฺฐธานุตฺตรํ มตํฯ

จิตฺตคณนสงฺคโห

[35] ทฺวาทสากุสลาเนวํ, กุสลาเนกวีสติฯ

ฉตฺติํเสว วิปากานิ, กฺริยจิตฺตานิ วีสติฯ

[36] จตุปญฺญาสธา กาเม, รูเป ปนฺนรสีรเยฯ

จิตฺตานิ ทฺวาทสารุปฺเป, อฏฺฐธานุตฺตเร ตถาฯ

[37] อิตฺถเมกูนนวุติปเภทํ ปน มานสํฯ

เอกวีสสตํ วาถ, วิภชนฺติ วิจกฺขณาฯ

วิตฺถารคณนา

[38] กถเมกูนนวุติวิธํ จิตฺตํ เอกวีสสตํ โหติ? วิตกฺกวิจารปีติสุเขกคฺคตาสหิตํ ปฐมชฺฌานโสตาปตฺติมคฺคจิตฺตํ, วิจารปีติสุเขกคฺคตาสหิตํ ทุติยชฺฌานโสตาปตฺติมคฺคจิตฺตํ, ปีติสุเขกคฺคตาสหิตํ ตติยชฺฌานโสตาปตฺติมคฺคจิตฺตํ, สุเขกคฺคตาสหิตํ จตุตฺถชฺฌานโสตาปตฺติมคฺคจิตฺตํ, อุเปกฺเขกคฺคตาสหิตํ ปญฺจมชฺฌานโสตาปตฺติมคฺคจิตฺตญฺเจติ อิมานิ ปญฺจปิ โสตาปตฺติมคฺคจิตฺตานิ นามฯ

[39] ตถา สกทาคามิมคฺคอนาคามิมคฺคอรหตฺตมคฺคจิตฺตญฺเจติ สมวีสติ มคฺคจิตฺตานิฯ

[40] ตถา ผลจิตฺตานิ เจติ สมจตฺตาลีส โลกุตฺตรจิตฺตานิ ภวนฺตีติฯ

[41] ฌานงฺคโยคเภเทน, กตฺเวเกกนฺตุ ปญฺจธาฯ

วุจฺจตานุตฺตรํ จิตฺตํ, จตฺตาลีสวิธนฺติ จฯ

[42] ยถา จ รูปาวจรํ, คยฺหตานุตฺตรํ ตถาฯ

ปฐมาทิฌานเภเท, อารุปฺปญฺจาปิ ปญฺจเมฯ

เอกาทสวิธํ ตสฺมา, ปฐมาทิกมีริตํ;

ฌานเมเกกมนฺเต ตุ, เตวีสติวิธํ ภเวฯ

[43] สตฺตติํสวิธํ ปุญฺญํ, ทฺวิปญฺญาสวิธํ ตถาฯ

ปากมิจฺจาหุ จิตฺตานิ, เอกวีสสตํ พุธาฯ

อิติ อภิธมฺมตฺถสงฺคเห จิตฺตสงฺคหวิภาโค นาม

ปฐโม ปริจฺเฉโทฯ

2. เจตสิกปริจฺเฉโท

สมฺปโยคลกฺขณํ

[1] เอกุปฺปาทนิโรธา จ, เอกาลมฺพณวตฺถุกาฯ

เจโตยุตฺตา ทฺวิปญฺญาส, ธมฺมา เจตสิกา มตาฯ

อญฺญสมานเจตสิกํ

[2] กถํ? ผสฺโส เวทนา สญฺญา เจตนา เอกคฺคตา ชีวิตินฺทฺริยํ มนสิกาโร เจติ สตฺติเม เจตสิกา สพฺพจิตฺตสาธารณา นามฯ