กลาปโยชนา
[45] เอกุปฺปาทา เอกนิโรธา เอกนิสฺสยา สหวุตฺติโน เอกวีสติ รูปกลาปา นามฯ
[46] ตตฺถ ชีวิตํ อวินิพฺโภครูปญฺจ จกฺขุนา สห จกฺขุทสกนฺติ ปวุจฺจติฯ ตถา โสตาทีหิ สทฺธิํ โสตทสกํ ฆานทสกํ ชิวฺหาทสกํ กายทสกํ อิตฺถิภาวทสกํ ปุมฺภาวทสกํ วตฺถุทสกญฺเจติ ยถากฺกมํ โยเชตพฺพํฯ อวินิพฺโภครูปเมว ชีวิเตน สห ชีวิตนวกนฺติ ปวุจฺจติฯ อิเม นว กมฺมสมุฏฺฐานกลาปาฯ
[47] อวินิพฺโภครูปํ ปน สุทฺธฏฺฐกํ, ตเทว กายวิญฺญตฺติยา สห กายวิญฺญตฺตินวกํ, วจีวิญฺญตฺติสทฺเทหิ สห วจีวิญฺญตฺติทสกํ, ลหุตาทีหิ สทฺธิํ ลหุตาเทกาทสกํ, กายวิญฺญตฺติลหุตาทิทฺวาทสกํ, วจีวิญฺญตฺติสทฺทลหุตาทิเตรสกญฺเจติ ฉ จิตฺตสมุฏฺฐานกลาปาฯ
[48] สุทฺธฏฺฐกํ สทฺทนวกํ ลหุตาเทกาทสกํ สทฺทลหุตาทิทฺวาทสกญฺเจติ จตฺตาโร อุตุสมุฏฺฐานกลาปาฯ
[49] สุทฺธฏฺฐกํ ลหุตาเทกาทสกญฺเจติ ทฺเวอาหารสมุฏฺฐานกลาปาฯ
[50] ตตฺถ สุทฺธฏฺฐกํ สทฺทนวกญฺเจติ ทฺเว อุตุสมุฏฺฐานกลาปา พหิทฺธาปิ ลพฺภนฺติ, อวเสสา ปน สพฺเพปิ อชฺฌตฺติกเมวาติฯ
[51] กมฺมจิตฺโตตุกาหาร-สมุฏฺฐานา ยถากฺกมํฯ
นว ฉ จตุโร ทฺเวติ, กลาปา เอกวีสติฯ
กลาปานํ ปริจฺเฉท-ลกฺขณตฺตา วิจกฺขณา;
น กลาปงฺคมิจฺจาหุ, อากาสํ ลกฺขณานิ จฯ
อยเมตฺถ กลาปโยชนาฯ