[52] สพฺพตฺถาปิ จ ตํตํปสาทรหิตานํ ตํตํทฺวาริกวีถิจิตฺตานิ น ลพฺภนฺเตวฯ
[53] อสญฺญสตฺตานํ ปน สพฺพถาปิ จิตฺตปฺปวตฺติ นตฺเถวาติฯ
[54] อสีติ วีถิจิตฺตานิ, กาเม รูเป ยถารหํฯ
จตุสฏฺฐิ ตถารูเป, ทฺเวจตฺตาลีส ลพฺภเรฯ
อยเมตฺถ ภูมิวิภาโคฯ
[55] อิจฺเจวํ ฉทฺวาริกจิตฺตปฺปวตฺติ ยถาสมฺภวํ ภวงฺคนฺตริตา ยาวตายุกมพฺโพจฺฉินฺนา ปวตฺตติฯ
อิติ อภิธมฺมตฺถสงฺคเห วีถิสงฺคหวิภาโค นาม
จตุตฺโถ ปริจฺเฉโทฯ
5. วีถิมุตฺตปริจฺเฉโท
[1] วีถิจิตฺตวเสเนวํ, ปวตฺติยมุทีริโตฯ
ปวตฺติสงฺคโห นาม, สนฺธิยํ ทานิ วุจฺจติฯ
[2] จตสฺโส ภูมิโย, จตุพฺพิธา ปฏิสนฺธิ, จตฺตาริ กมฺมานิ, จตุธา มรณุปฺปตฺติ เจติ วีถิมุตฺตสงฺคเห จตฺตาริ จตุกฺกานิ เวทิตพฺพานิฯ
ภูมิจตุกฺกํ
[3] ตตฺถ อปายภูมิ กามสุคติภูมิ รูปาวจรภูมิ อรูปาวจรภูมิ เจติ จตสฺโส ภูมิโย นามฯ
[4] ตาสุ นิรโย ติรจฺฉานโยนิ เปตฺติวิสโย อสุรกาโย เจติ อปายภูมิ จตุพฺพิธา โหติฯ
[5] มนุสฺสา จาตุมหาราชิกา ตาวติํสา ยามา ตุสิตา นิมฺมานรติ ปรนิมฺมิตวสวตฺตี เจติ กามสุคติภูมิ สตฺตวิธา โหติฯ
[6] สา ปนายเมกาทสวิธาปิ กามาวจรภูมิจฺเจว สงฺขํ คจฺฉติฯ
[7] พฺรหฺมปาริสชฺชา พฺรหฺมปุโรหิตา มหาพฺรหฺมา เจติ ปฐมชฺฌานภูมิฯ
[8] ปริตฺตาภา อปฺปมาณาภา อาภสฺสรา เจติ ทุติยชฺฌานภูมิฯ
[9] ปริตฺตสุภา อปฺปมาณสุภา สุภกิณฺหา เจติ ตติยชฺฌานภูมิฯ
[10] เวหปฺผลา อสญฺญสตฺตา สุทฺธาวาสา เจติ จตุตฺถชฺฌานภูมีติ รูปาวจรภูมิ โสฬสวิธา โหติฯ
[11] อวิหา อตปฺปา สุทสฺสา สุทสฺสี อกนิฏฺฐา เจติ สุทฺธาวาสภูมิ ปญฺจวิธา โหติฯ
[12] อากาสานญฺจายตนภูมิ วิญฺญาณญฺจายตนภูมิ อากิญฺจญฺญายตนภูมิ เนวสญฺญานาสญฺญายตนภูมิ เจติ อรูปภูมิ จตุพฺพิธา โหติฯ
[13] ปุถุชฺชนา น ลพฺภนฺติ, สุทฺธาวาเสสุ สพฺพถาฯ
โสตาปนฺนา จ สกทาคามิโน จาปิ ปุคฺคลาฯ
[14] อริยา โนปลพฺภนฺติ, อสญฺญาปายภูมิสุฯ
เสสฏฺฐาเนสุ ลพฺภนฺติ, อริยานริยาปิ จฯ
อิทเมตฺถ ภูมิจตุกฺกํฯ
ปฏิสนฺธิจตุกฺกํ
[15] อปายปฏิสนฺธิ กามสุคติปฏิสนฺธิ รูปาวจรปฏิสนฺธิ อรูปาวจรปฏิสนฺธิ เจติ จตุพฺพิธา ปฏิสนฺธิ นามฯ
[16] ตตฺถ อกุสลวิปาโกเปกฺขาสหคตสนฺตีรณํ อปายภูมิยํ โอกฺกนฺติกฺขเณ ปฏิสนฺธิ หุตฺวา ตโต ปรํ ภวงฺคํ ปริโยสาเน จวนํ หุตฺวา โวจฺฉิชฺชติ, อยเมกาปายปฏิสนฺธิ นามฯ
[17] กุสลวิปาโกเปกฺขาสหคตสนฺตีรณํ ปน กามสุคติยํ มนุสฺสานญฺเจว ชจฺจนฺธาทีนํ ภุมฺมสฺสิตานญฺจ วินิปาติกาสุรานํ ปฏิสนฺธิภวงฺคจุติวเสน ปวตฺตติฯ
[18] มหาวิปากานิ ปน อฏฺฐ สพฺพตฺถาปิ กามสุคติยํ ปฏิสนฺธิภวงฺคจุติวเสน ปวตฺตนฺติฯ
[19] อิมา นว กามสุคติปฏิสนฺธิโย นามฯ
[20] สา ปนายํ ทสวิธาปิ กามาวจรปฏิสนฺธิจฺเจว สงฺขํ คจฺฉติฯ
[21] เตสุ จตุนฺนํ อปายานํ มนุสฺสานํ วินิปาติกาสุรานญฺจ อายุปฺปมาณคณนาย นิยโม นตฺถิฯ
[22] จาตุมหาราชิกานํ ปน เทวานํ ทิพฺพานิ ปญฺจวสฺสสตานิ อายุปฺปมาณํ, มนุสฺสคณนาย นวุติวสฺสสตสหสฺสปฺปมาณํ โหติ, ตโต จตุคฺคุณํ ตาวติํสานํ, ตโต จตุคฺคุณํ ยามานํ, ตโต จตุคฺคุณํ ตุสิตานํ, ตโต จตุคฺคุณํ นิมฺมานรตีนํ, ตโต จตุคฺคุณํ ปรนิมฺมิตวสวตฺตีนํฯ
[23] นวสตญฺเจกวีส-วสฺสานํ โกฏิโย ตถาฯ
วสฺสสตสหสฺสานิ, สฏฺฐิ จ วสวตฺติสุฯ