เมนู

ภาวนาเภทวณฺณนา

[4] ภาวนาย ปฏิสงฺขารกมฺมภูตา, อาทิกมฺมภูตา วา ปุพฺพภาคภาวนา ปริกมฺมภาวนา นามฯ นีวรณวิกฺขมฺภนโต ปฏฺฐาย โคตฺรภูปริโยสานา กามาวจรภาวนา อุปจารภาวนา นามฯ อปฺปนาย สมีปจาริตฺตา คามูปจาราทโย วิยฯ มหคฺคตภาวปฺปตฺตา อปฺปนาภาวนา นาม อปฺปนาสงฺขาตวิตกฺกปมุขตฺตา ฯ สมฺปยุตฺตธมฺเมหิ อารมฺมเณ อปฺเปนฺโต วิย ปวตฺตตีติ วิตกฺโก อปฺปนาฯ ตถา หิ โส ‘‘อปฺปนา พฺยปฺปนา’’ติ (ธ. ส. 7) นิทฺทิฏฺโฐฯ ตปฺปมุขตาวเสน ปน สพฺเพปิ มหคฺคตานุตฺตรฌานธมฺมา ‘‘อปฺปนา’’ติ วุจฺจนฺติฯ

ภาวนาเภทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิมิตฺตเภทวณฺณนา

[5] ปริกมฺมสฺส นิมิตฺตํ อารมฺมณตฺตาติ ปริกมฺมนิมิตฺตํ, กสิณมณฺฑลาทิฯ ตเทว จกฺขุนา ทิฏฺฐํ วิย มนสา อุคฺคเหตพฺพํ นิมิตฺตํ, อุคฺคณฺหนฺตสฺส วา นิมิตฺตนฺติ อุคฺคหนิมิตฺตํฯ ตปฺปฏิภาคํ วณฺณาทิกสิณโทสรหิตํ นิมิตฺตํ อุปจารปฺปนานํ อารมฺมณตฺตาติ ปฏิภาคนิมิตฺตํ

[6] ปถวีเยว กสิณํ เอกเทเส อฏฺฐตฺวา อนนฺตสฺส ผริตพฺพตาย สกลฏฺเฐนาติ ปถวีกสิณํ, กสิณมณฺฑลํฯ ปฏิภาคนิมิตฺตํ, ตทารมฺมณญฺจ ฌานํ ‘ปถวีกสิณ’นฺติ วุจฺจติฯ ตถา อาโปกสิณาทีสุปิฯ ตตฺถ ปถวาทีนิ จตฺตาริ ภูตกสิณานิฯ นีลาทีนิ จตฺตาริ วณฺณกสิณานิ, ปริจฺฉินฺนากาโส อากาสกสิณํ, จนฺทาทิอาโลโก อาโลกกสิณนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

[7] อุทฺธํ ธุมาตํ สูนํ ฉวสรีรํ อุทฺธุมาตํ, ตเทว กุจฺฉิตฏฺเฐนอุทฺธุมาตกํฯ เอวํ เสเสสุปิฯ เสตรตฺตาทินา วิมิสฺสิตํ เยภุยฺเยน นีลวณฺณํ ฉวสรีรํ วินีลกํ วิเสสโต นีลกนฺติ กตฺวาฯ วิสฺสวนฺตปุพฺพกํ วิปุพฺพกํฯ มชฺเฌ ทฺวิธา ฉินฺนํ วิจฺฉิทฺทกํ