เมนู

ฆฏาทิสทฺทญฺหิ สุณนฺตสฺส เอกเมกํ สทฺทํ อารพฺภ ปจฺจุปฺปนฺนาตีตารมฺมณวเสน ทฺเว ทฺเว ชวนวารา, พุทฺธิยา คหิตนามปณฺณตฺติภูตํ อกฺขราวลิมารพฺภ เอโกติ เอวํ โสตวิญฺญาณวีถิยา อนนฺตราย อตีตสทฺทารมฺมณาย ชวนวีถิยา อนนฺตรํ นามปญฺญตฺติยา คหณํ, ตโต ปรํ อตฺถาวโพโธติ อาจริยาฯ

ปญฺญตฺติเภทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ อภิธมฺมตฺถวิภาวินิยา นาม อภิธมฺมตฺถสงฺคหวณฺณนาย

ปจฺจยปริจฺเฉทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. กมฺมฏฺฐานปริจฺเฉทวณฺณนา

[1] อิโต ปจฺจยนิทฺเทสโต ปรํ นีวรณานํ สมนฏฺเฐน สมถสงฺขาตานํ, อนิจฺจาทิวิวิธาการโต ทสฺสนฏฺเฐน วิปสฺสนาสงฺขาตานญฺจ ทฺวินฺนํ ภาวนานํ ทุวิธมฺปิ กมฺมฏฺฐานํ ทุวิธภาวนากมฺมสฺส ปวตฺติฏฺฐานตาย กมฺมฏฺฐานภูตมารมฺมณํ อุตฺตรุตฺตรโยคกมฺมสฺส ปทฏฺฐานตาย กมฺมฏฺฐานภูตํ ภาวนาวีถิญฺจ ยถากฺกมํ สมถวิปสฺสนานุกฺกเมน ปวกฺขามีติ โยชนาฯ

สมถกมฺมฏฺฐานํ

จริตเภทวณฺณนา

[3] ราโค ว จริตา ปกตีติ ราคจริตาฯ เอวํ โทสจริตาทโยปิฯ จริตสงฺคโหติ มูลจริตวเสน ปุคฺคลสงฺคโห, สํสคฺควเสน ปน เตสฏฺฐิ จริตา โหนฺติฯ วุตฺตญฺหิ –

‘‘ราคาทิเก ติเก สตฺต, สตฺต สทฺธาทิเก ติเก;

เอกทฺวิติกมูลมฺหิ, มิสฺสโต สตฺตสตฺตก’’นฺติฯ