[70] อวเสสา ปน มโนวิญฺญาณธาตุสงฺขาตา จ สนฺตีรณมหาวิปากปฏิฆทฺวยปฐมมคฺคหสนรูปาวจรวเสน หทยํ นิสฺสาเยว ปวตฺตนฺติฯ

[71] อวเสสา กุสลากุสลกิริยานุตฺตรวเสน ปน นิสฺสาย วา อนิสฺสาย วาฯ

[72] อารุปฺปวิปากวเสน หทยํ อนิสฺสาเยวาติฯ

[73] ฉวตฺถุํ นิสฺสิตา กาเม, สตฺต รูเป จตุพฺพิธาฯ

ติวตฺถุํ นิสฺสิตารุปฺเป, ธาตฺเวกา นิสฺสิตา มตาฯ

[74] เตจตฺตาลีส นิสฺสาย, ทฺเวจตฺตาลีส ชายเรฯ

นิสฺสาย จ อนิสฺสาย, ปาการุปฺปา อนิสฺสิตาฯ

อิติ อภิธมฺมตฺถสงฺคเห ปกิณฺณกสงฺคหวิภาโค นาม

ตติโย ปริจฺเฉโทฯ

4. วีถิปริจฺเฉโท

[1] จิตฺตุปฺปาทานมิจฺเจวํ, กตฺวาสงฺคหมุตฺตรํฯ

ภูมิปุคฺคลเภเทน, ปุพฺพาปรนิยามิตํฯ

ปวตฺติสงฺคหํ นาม, ปฏิสนฺธิปวตฺติยํ;

ปวกฺขามิ สมาเสน, ยถาสมฺภวโต กถํฯ

[2]. วีถิมุตฺตานํ ปน กมฺมกมฺมนิมิตฺตคตินิมิตฺตวเสน ติวิธา โหติ วิสยปฺปวตฺติฯ

[4] ตตฺถ วตฺถุทฺวารารมฺมณานิ ปุพฺเพ วุตฺตนยาเนวฯ

วิญฺญาณฉกฺกํ

[5] จกฺขุวิญฺญาณํ โสตวิญฺญาณํ ฆานวิญฺญาณํ ชิวฺหาวิญฺญาณํ กายวิญฺญาณํ มโนวิญฺญาณญฺเจติ ฉ วิญฺญาณานิฯ

วีถิฉกฺกํ

[6] ฉ วีถิโย ปน จกฺขุทฺวารวีถิ โสตทฺวารวีถิ ฆานทฺวารวีถิ ชิวฺหาทฺวารวีถิ กายทฺวารวีถิ มโนทฺวารวีถิ เจติ ทฺวารวเสน วา, จกฺขุวิญฺญาณวีถิ โสตวิญฺญาณวีถิ ฆานวิญฺญาณวีถิ ชิวฺหาวิญฺญาณวีถิ กายวิญฺญาณวีถิ มโนวิญฺญาณวีถิ เจติ วิญฺญาณวเสน วา ทฺวารปฺปวตฺตา จิตฺตปฺปวตฺติโย โยเชตพฺพาฯ

วีถิเภโท

[7] อติมหนฺตํ มหนฺตํ ปริตฺตํ อติปริตฺตญฺเจติ ปญฺจทฺวาเร มโนทฺวาเร ปน วิภูตมวิภูตญฺเจติ ฉธา วิสยปฺปวตฺติ เวทิตพฺพาฯ

ปญฺจทฺวารวีถิ

[8] กถํ? อุปฺปาทฐิติภงฺควเสน ขณตฺตยํ เอกจิตฺตกฺขณํ นามฯ

[9] ตานิ ปน สตฺตรส จิตฺตกฺขณานิ รูปธมฺมานมายูฯ

[10] เอกจิตฺตกฺขณาตีตานิ วา พหุจิตฺตกฺขณาตีตานิ วา ฐิติปฺปตฺตาเนว ปญฺจารมฺมณานิ ปญฺจทฺวาเร อาปาถมาคจฺฉนฺติฯ