[46] จตุตฺเถ ตเถว โลภมาเนนฯ

[47] ปญฺจเม ปน ปฏิฆสมฺปยุตฺเต อสงฺขาริเก โทโส อิสฺสา มจฺฉริยํ กุกฺกุจฺจญฺจาติ จตูหิ สทฺธิํ ปีติวชฺชิตา เต เอว วีสติ ธมฺมา สงฺคยฺหนฺติ, อิสฺสามจฺฉริยกุกฺกุจฺจานิ ปเนตฺถ ปจฺเจกเมว โยเชตพฺพานิฯ

[48] สสงฺขาริกปญฺจเกปิ ตเถว ถินมิทฺเธน วิเสเสตฺวา โยเชตพฺพาฯ

[49] ฉนฺทปีติวชฺชิตา ปน อญฺญสมานา เอกาทส, อกุสลสาธารณา จตฺตาโร จาติ ปนฺนรส ธมฺมา อุทฺธจฺจสหคเต สมฺปยุชฺชนฺติฯ

[50] วิจิกิจฺฉาสหคตจิตฺเต จ อธิโมกฺขวิรหิตา วิจิกิจฺฉาสหคตา ตเถว ปนฺนรส ธมฺมา สมุปลพฺภนฺตีติ สพฺพถาปิ ทฺวาทสากุสลจิตฺตุปฺปาเทสุ ปจฺเจกํ โยชิยมานาปิ คณนวเสน สตฺตธาว สงฺคหิตา ภวนฺตีติฯ

[51] เอกูนวีสาฏฺฐารส, วีเสกวีส วีสติฯ

ทฺวาวีส ปนฺนรเสติ, สตฺตธา กุสเลฐิตาฯ

[52] สาธารณา จ จตฺตาโร, สมานา จ ทสาปเรฯ

จุทฺทเสเต ปวุจฺจนฺติ, สพฺพากุสลโยคิโนฯ

อเหตุกจิตฺตสงฺคหนโย

[53] อเหตุเกสุ ปน หสนจิตฺเต ตาว ฉนฺทวชฺชิตา อญฺญสมานา ทฺวาทส ธมฺมา สงฺคหํ คจฺฉนฺติฯ

[54] ตถา โวฏฺฐพฺพเน ฉนฺทปีติวชฺชิตาฯ

[55] สุขสนฺตีรเณ ฉนฺทวีริยวชฺชิตาฯ

[56] มโนธาตุตฺติกาเหตุกปฏิสนฺธิยุคเฬ ฉนฺทปีติวีริยวชฺชิตาฯ

[57] ทฺวิปญฺจวิญฺญาเณ ปกิณฺณกวชฺชิตา เตเยว สงฺคยฺหนฺตีติ สพฺพถาปิ อฏฺฐารสสุ อเหตุเกสุ คณนวเสน จตุธาว สงฺคโห โหตีติฯ

[58] ทฺวาทเสกาทส ทส, สตฺต จาติ จตุพฺพิโธฯ

อฏฺฐารสาเหตุเกสุ, จิตฺตุปฺปาเทสุ สงฺคโหฯ

[59] อเหตุเกสุ สพฺพตฺถ, สตฺต เสสา ยถารหํฯ

อิติ วิตฺถารโต วุตฺโต, เตตฺติํสวิธสงฺคโหฯ

[60] อิตฺถํ จิตฺตาวิยุตฺตานํ, สมฺปโยคญฺจ สงฺคหํฯ

ญตฺวา เภทํ ยถาโยคํ, จิตฺเตน สมมุทฺทิเสฯ

อิติ อภิธมฺมตฺถสงฺคเห เจตสิกสงฺคหวิภาโค นาม

ทุติโย ปริจฺเฉโทฯ

3. ปกิณฺณกปริจฺเฉโท

[1] สมฺปยุตฺตา ยถาโยคํ, เตปญฺญาส สภาวโตฯ

จิตฺตเจตสิกา ธมฺมา, เตสํ ทานิ ยถารหํฯ

[2] เวทนาเหตุโต กิจฺจทฺวาราลมฺพณวตฺถุโตฯ

จิตฺตุปฺปาทวเสเนว, สงฺคโห นาม นียเตฯ

เวทนาสงฺคโห

[3] ตตฺถ เวทนาสงฺคเห ตาว ติวิธา เวทนา สุขํ ทุกฺขํ อทุกฺขมสุขา เจติ, สุขํ ทุกฺขํ โสมนสฺสํ โทมนสฺสํ อุเปกฺขาติ จ เภเทน ปน ปญฺจธา โหติฯ

[4] ตตฺถ สุขสหคตํ กุสลวิปากํ กายวิญฺญาณเมกเมว, ตถา ทุกฺขสหคตํ อกุสลวิปากํฯ