อายุกฺขยา จ มรณํ, ตถา กมฺมกฺขยา สิยา;

อุภินฺนํ วา ขยา จาถ, อุปจฺเฉทกกมฺมุนาฯ

[888]

จตุธาปิ มรนฺตสฺส, ตสฺเสวํ ตุ ยถารหํ;

สตฺตรสจิตฺตกฺขณมตฺตเสสมฺหิ ชีวิเตฯ

[889]

อุปริจฺจุติจิตฺตสฺส , สตฺตรสมเจตโส;

ฐิติกาลมุปาทาย, น ตุ ชายติ กมฺมชํฯ

[890]

ตสฺสุปฺปาทกฺขเณ ชาตํ,

รูปญฺจ จุติยา สห;

ภิชฺชตีติ มโต นาม,

ตโต โหติ ส ปุคฺคโลฯ

[891]

จิตฺตชาหารชญฺจาปิ, น ชายติ ตโต ปรํ;

อุตุสมฺภวรูปํ ตุ, อวสิสฺสติ วา น วาฯ

[892]

ตโต วุตฺตนเยเนว, มตสตฺโต ยถารหํ;

มิสฺสามิสฺสาหิ สนฺธีหิ, ปุนเทโวปปชฺชติฯ

[893]

ตโต วุตฺตนเยเนว, เอกูนติํส กมฺมชา;

เตสมุฏฺฐานิกา ปญฺจ, จตุตฺติํส สมิสฺสิตาฯ

[894]

กลาปา ราสโย โหนฺติ, สตฺตวีสติภูมิสุ;

อิติ สพฺพปกาเรน, รูปธมฺมา ปกาสิตาติฯ

อิติ รูปวิภาเค ปกิณฺณกกถา นิฏฺฐิตาฯ

ทฺวาวีสติโม ปริจฺเฉโทฯ

นิฏฺฐิโต จ สพฺพถาปิ รูปวิภาโคฯ

เตวีสติโม ปริจฺเฉโท

4. นิพฺพานวิภาโค

23. มูลวิสุทฺธิกถา

[895]

อิตฺถํ จิตฺตํ เจตสิกํ, รูปญฺเจวาติ สงฺขตา;

วุตฺตา อสงฺขตํ ทานิ, นิพฺพานนฺติ ปวุจฺจติฯ

[896]

สีลวิสุทฺธิ อาทิมฺหิ, ตโต จิตฺตวิสุทฺธิ จ;

ทิฏฺฐิวิสุทฺธินามา จ, กงฺขาวิตรณาปิ จฯ

[897]

ตโต ปรํ มคฺคามคฺค-ญาณทสฺสนนามิกา;

ตถา ปฏิปทาญาณ-ทสฺสนา ญาณทสฺสนํฯ

[898]

อิจฺจานุกฺกมโต วุตฺตา, สตฺต โหนฺติ วิสุทฺธิโย;

สตฺตมานุตฺตรา ตตฺถ, ปุพฺพภาคา ฉ โลกิยาฯ

[899]

สํวโร ปาติโมกฺโข จ, ตเถวินฺทฺริยสํวโร;

อาชีวปาริสุทฺธิ จ, สีลํ ปจฺจยนิสฺสิตํฯ

[900]

อิติ สีลวิสุทฺธีติ, สุทฺธเมตํ ปวุจฺจติ;

จตุปาริสุทฺธิสีลํ, ธุตงฺคปริวาริตํฯ

[901]

กสิณานิ ทสาสุภา, ทสานุสฺสติโย ปน;

อปฺปมญฺญา จ สญฺญา จ, ววตฺถารุปฺปกาติ จฯ

[902]

สมถกฺกมฺมฏฺฐานานิ, ตาลีสฏฺฐกถานเย;

ปาฬิยํ ตุ วิภตฺตานิ, อฏฺฐติํสาติ วณฺณิตํฯ

[903]

ปถวาโป จ เตโช จ,

วาโย นีลญฺจ ปีตกํ;

โลหิโตทาตมากาสํ ,

อาโลกกสิณนฺติ จฯ

[904]

กสิณานิ ทเสตานิ, วุตฺตานฏฺฐกถานเย;

อฏฺเฐว ปาฬิยํ หิตฺวา, อนฺเต ตุ กสิณทฺวยํฯ

[905]

อุทฺธุมาตํ วินีลญฺจ, วิปุพฺพกํ วิขายิตํ;

วิจฺฉิทฺทกญฺจ วิกฺขิตฺตํ, หตวิกฺขิตฺตโลหิตํฯ

[906]