11. ราสิสรูปกถา
[384]
สพฺพํ สภาวสามญฺญ-วิเสเสน ยถารหํ;
คตราสิวเสนาถ, อฏฺฐารสวิธํ กถํฯ
[385]
ผสฺสปญฺจกราสี จ, ฌานินฺทฺริยมถาปเร;
มคฺคพลเหตุกมฺม-ปถโลกิยราสโยฯ
[386]
นิรวชฺชา ฉ ปสฺสทฺธิ-อาทิกา จ สตีมตา;
ยุคนนฺธา จ สมถา, ตถา เยวาปนาติ จฯ
[387]
ผสฺโส จ เวทนา สญฺญา, เจตนา จิตฺตเมว จ;
ผสฺสปญฺจกราสีติ, ปญฺจ ธมฺมา ปกาสิตาฯ
[388]
วิตกฺโก จ วิจาโร จ, ปีติ เจกคฺคตา ตถา;
สุขํ ทุกฺขมุเปกฺขาติ, สตฺต ฌานงฺคนามกาฯ
[389]
สทฺธินฺทฺริยญฺจ วีริยํ, สติ เจว สมาธิ จ;
ปญฺญา จตุพฺพิธา วุตฺตา, มโน ปญฺจาปิ เวทนาฯ
[390]
ชีวิตินฺทฺริยเมกนฺติ, จกฺขาทีนิ จ สตฺตธา;
พาวีสตินฺทฺริยา นาม, ธมฺมา โสฬส เทสิตาฯ
[391]
อาทิมคฺเค อนญฺญาต-ญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ ภเว;
มชฺเฌ อญฺญินฺทฺริยํ อนฺเต, อญฺญาตาวินฺทฺริยนฺติ จฯ
[392]
ปญฺญานุตฺตรจิตฺเตสุ, โหนฺติ ตีณินฺทฺริยานิปิ;
ติเหตุเกสุ เสเสสุ, เอกํ ปญฺญินฺทฺริยํ มตํฯ
[393]
สุขํ ทุกฺขินฺทฺริยญฺเจว, โสมนสฺสินฺทฺริยํ ตถา;
โทมนสฺสมุเปกฺขาติ, ปญฺจธา เวทนา กถาฯ
[394]
รูปารูปวสา ทฺเวธา, ชีวิตินฺทฺริยเมกกํ;
จกฺขุโสตฆานชิวฺหากายิตฺถิปุริสินฺทฺริยาฯ
[395]
ตตฺถ ชีวิตรูปญฺจ, อฏฺเฐตฺถ น ตุ คยฺหเร;
ตสฺมา นามินฺทฺริยาเนว, ทสปญฺจ วินิทฺทิเสฯ
[396]
สมฺมาทิฏฺฐิ จ สงฺกปฺโป, วายาโม วิรติตฺตยํ;
สมฺมาสติ สมาธิ จ, มิจฺฉาทิฏฺฐิ จ ธมฺมโตฯ
[397]
มคฺคงฺคานิ นเวตานิ, ทฺวาทสาปิ ยโต ทฺวิธา;
สมฺมามิจฺฉาติ สงฺกปฺโป, วายาโม จ สมาธิ จฯ
[398]
โลกปาลทุกญฺเจว , หิโรตฺตปฺปมถาปรํ;
อหิรีกมโนตฺตปฺปํ, ทุกํ โลกวินาสกํฯ
[399]
ปญฺจ สทฺธาทโย เจติ, พลธมฺมา นเวริตา;
กณฺหสุกฺกวเสนาปิ, ปฏิปกฺเข อกมฺปิยาฯ
[400]
ฉ เหตู เหตุราสิมฺหิ,
โลภาโลภาทิกา ติกา;
โมมูเห กงฺขิตุทฺธจฺจา,
ตตฺถ วุตฺตาติ อฏฺฐธาฯ
[401]
มิจฺฉาทิฏฺฐิ อภิชฺฌา จ, พฺยาปาโท วิรติตฺตยํ;
สมฺมาทิฏฺฐินภิชฺฌา จ, อพฺยาปาโท จ เจตนาฯ
[402]
ทส กมฺมปถาเนตฺถ, วุตฺตา วิรติเจตนา;
โลกปาลวินาสาติ, วุตฺตา โลกทุกา ทฺวิธาฯ
[403]
ปสฺสทฺธิอาทิยุคฬา, นิรวชฺชา ฉ ราสโย;
สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ, อุปการทุกํ ภเวฯ
[404]
ยุคนนฺธทุกํ นาม, สมโถ จ วิปสฺสนา;
ปคฺคโห จ อวิกฺเขโป, สมถทฺทุกมีริตํฯ
[405]
เย สรูเปน นิทฺทิฏฺฐา, จิตฺตุปฺปาเทสุ ตาทินา;
เต ฐเปตฺวาวเสสา ตุ, เยวาปนกนามกาฯ
[406]
ฉนฺโท จ อธิโมกฺโข จ, ตตฺรมชฺฌตฺตตา ตถา;
อุทฺธจฺจํ มนสิกาโร, ปญฺจาปณฺณกนามกาฯ
[407]
มาโน จ ถินมิทฺธญฺจ, อิสฺสา มจฺฉริยํ ตถา;
กุกฺกุจฺจมปฺปมญฺญา จ, ติสฺโส วิรติโยปิ จฯ
[408]
เอเต อนิยตา นาม, เอกาทส ยถารหํ;
ตโต จ เสสา สพฺเพปิ, นิยตาติ ปกิตฺติตาฯ
[409]
เกจิ ราสิํ น ภชนฺติ, เกจิ จานิยตา ยโต;
ตสฺมา เยวาปนาเตว, ธมฺมา โสฬส เทสิตาฯ
[410]
สตฺตติํสาวเสสา ตุ, ตตฺถ ตตฺถ ยถารหํ;
สรูเปเนว นิทฺทิฏฺฐา, จิตฺตุปฺปาเทสุ สพฺพถาฯ
[411]
เทสิตานุตฺตรุทฺธจฺเจ, นามโต วิรตุทฺธวา;
ตถานุตฺตรจิตฺเตสุ, นิยตํ วิรติตฺตยํฯ
[412]
จิตฺตํ วิตกฺโก สทฺธา จ,
หิโรตฺตปฺปพลทฺวยํ;
อโลโภ จ อโทโส จ,
โลโภ โทโส จ ทิฏฺฐิ จฯ
[413]
อหิรีกมโนตฺตปฺปํ,
อุทฺธจฺจํ วิรติตฺตยํ;
โสฬเสเต ยถาโยคํ,
ทฺวีสุ ฐาเนสุ เทสิตาฯ
[414]
เวทนา ตีสุ วีริยํ, สติ จ จตุราสิกา;
สมาธิ ฉสุ ปญฺญา จ, สตฺตฏฺฐาเนสุ ทีปิตาฯ
[415]
เอกวีส ปนิจฺเจเต, สวิภตฺติกนามกา;
เสสา ทฺวตฺติํสติ ธมฺมา, สพฺเพปิ อวิภตฺติกาติฯ
อิติ เจตสิกวิภาเค ราสิสรูปกถา นิฏฺฐิตาฯ
เอกาทสโม ปริจฺเฉโทฯ
ทฺวาทสโม ปริจฺเฉโท
12. ราสิวินิจฺฉยกถา
[416]
ตตฺถ วิญฺญาณกายา ฉ, สตฺต วิญฺญาณธาตุโย;
ผสฺสา จกฺขาทิสมฺผสฺสา, ฉพฺพิธา สตฺตธาปิ จฯ
[417]