2. ปกิณฺณกกถา

[46]

กุสลาเนกวีเสว , ทฺวาทสากุสลานิ จ;

ฉตฺติํสติ วิปากานิ, กฺริยาจิตฺตานิ วีสติฯ

[47]

กาเมสุ จตุปญฺญาส, รูเปสุ ทส ปญฺจ จ;

ทฺวาทสารุปฺปจิตฺตานิ, อฏฺฐานุตฺตรมานสาฯ

[48]

กาเม เตวีส ปากานิ, ปุญฺญาปุญฺญานิ วีสติ;

เอกาทส กฺริยา เจติ, จตุปญฺญาส สพฺพถาฯ

[49]

ปุญฺญปากกฺริยาเภทา, ตโย รูเปสุ ปญฺจกา;

อารุปฺเปติ จตุกฺกานิ, สตฺตวีส มหคฺคตาฯ

[50]

จตุมคฺคผลานํ ตุ, วเสนฏฺฐปิ ฌานโต;

ทโสภยมฺปิ มิสฺเสตฺวา, ตาลีสานุตฺตรา สิยุํฯ

[51]

ปุญฺญปากกฺริยาปาปา, สนฺติ กาเม มหคฺคเต;

ปาปํ นตฺถิ กฺริยาปาปา, น วิชฺชนฺติ อนุตฺตเรฯ

[52]

ปาปาเหตุกมุตฺตานิ, อนวชฺชานิ สพฺพถา;

เอกูนสฏฺฐิ จิตฺตานิ, ปุญฺญปากกฺริยาวสาฯ

[53]

กมฺมจิตฺตานิ เตตฺติํส, ปุญฺญาปุญฺญานิ สพฺพถา;

ฉตฺติํส เตสํ ปากานิ, กฺริยา วีส น โจภยํฯ

[54]

จกฺขุวิญฺญาณธาตาทิ, ปญฺจวิญฺญาณนามกา;

ปญฺจทฺวาราวชฺชนญฺจ, ทุวิธํ สมฺปฏิจฺฉนํฯ

[55]

มโนธาตุตฺตยํ นาม, ฉสตฺตติ ตโต ปเร;

มโนวิญฺญาณธาตูติ, สตฺตธา ธาตุเภทโตฯ

[56]

มโนวิญฺญาณธาตุญฺจ , มโนธาตุตฺตยํ ตถา;

กตฺวา มโนวิญฺญาณนฺติ, ฉ วิญฺญาณา ปกิตฺติตาฯ

[57]

อาวชฺชนํ ทสฺสนญฺจ, สวนํ ฆายนํ ตถา;

สายนํ ผุสนญฺเจว, สมฺปฏิจฺฉนตีรณํฯ

[58]

โวฏฺฐพฺพนญฺจ ชวนํ, ตทารมฺมณนามกํ;

ภวงฺคํ จุติ สนฺธีติ, จิตฺตํ จุทฺทสธา ฐิตํฯ

[59]

อาวชฺชนาทโย ทฺเว ทฺเว, ยุคา สตฺต ยถากฺกมํ;

ตีณิ ตีรณจิตฺตานิ, เอกํ โวฏฺฐพฺพนํ มตํฯ

[60]

กุสลากุสลา สพฺเพ, ผลา จาวชฺชนํ วินา;

กฺริยา จ ปญฺจปญฺญาส, ชวนนฺติ ปวุจฺจเรฯ

[61]

สนฺตีรณมหาปากา, ตทารมฺมณนามกา;

เอกาทส ปวตฺตนฺติ, ชวนารมฺมเณ ยโตฯ

[62]

มหคฺคตมหาปากา, อุเปกฺขาตีรณทฺวยํ;

จุติสนฺธิภวงฺคานิ, จิตฺตาเนกูนวีสติฯ

[63]

ชวนาวชฺชนาทีนิ, โวฏฺฐพฺพสุขตีรณา;

มหคฺคตมหาปากา, อุเปกฺขาตีรณาติ จฯ

[64]

อฏฺฐสฏฺฐิ ตถา ทฺเว จ, นวฏฺฐ ทฺเว ยถากฺกมํ;

เอกทฺวิติจตุปฺปญฺจกิจฺจฏฺฐานานิ นิทฺทิเสฯ

[65]

รูปปากา มหาปากา, มโนธาตุ จ ตีรณํ;

รูปํ ชเนนฺติ เอกูนวีสติ เนตรทฺวยํฯ

[66]

อภิญฺญาวชฺชิตา สพฺเพ, อปฺปนาชวนา ปน;

รูปํ ชเนนฺติ ฉพฺพีส, ปณาเมนฺติริยาปถํฯ

[67]

อภิญฺญาทฺวยโวฏฺฐพฺพปริตฺตชวนา ปน;

ทฺวตฺติํส รูปวิญฺญตฺติอิริยาปถสาธกาฯ

[68]

ปญฺจวิญฺญาณมารุปฺป-วิปากา สพฺพสนฺธิโย;

จุติ ขีณาสวสฺเสติ, โสฬเสเต น กิญฺจิปิฯ

[69]

รูปํ ชเนนฺติ จิตฺตานิ, สตฺตสตฺตติ สพฺพถา;

อฏฺฐปญฺญาส จิตฺตานิ, ปณาเมนฺติริยาปถํฯ

[70]

ทฺวตฺติํส จตุวิญฺญตฺติํ, สมุฏฺฐาเปนฺติ มานสา;

น ชเนนฺติ ตสฺสมฺเปกํ, ยถาวุตฺตานิ โสฬสฯ

[71]

โสมนสฺสสหคตา, ปริตฺตชวนา ปน;

หสนมฺปิ ชเนนฺตีติ, จตุกิจฺจานิ เตรสฯ

[72]

สพฺพมฺปิ ปญฺจโวกาเร, กิจฺจเมตํ ปกาสิตํ;

อารุปฺเป ปน สพฺพมฺปิ, รูปายตฺตํ น วิชฺชติฯ

[73]

อสญฺญีนํ ตุ สพฺพานิ, จิตฺตาเนว น ลพฺภเร;

รูปกฺขนฺโธว เตสํ ตุ, อตฺตภาโวติ วุจฺจติฯ

[74]

ปาณาติปาตเถยฺยาทิวเสโนปจิตํ ปน;

อุทฺธจฺจรหิตาปุญฺญํ, จตุราปายภูมิยํฯ

[75]

ทตฺวา สนฺธิํ ปวตฺเต ตุ, ปญฺจโวการภูมิยํ;

อุทฺธจฺจสหิตญฺจาปิ, สตฺต ปากานิ ปจฺจติฯ

[76]

ทานสีลาทิเภเทน, ปวตฺตํ กุสลํ ปน;

กาเม มานสมุกฺกฏฺฐํ, จตุกฺกํ ตุ ติเหตุกํฯ

[77]

ทตฺวา ติเหตุกํ สนฺธิํ, กาเม สุคติยํ ปน;

โสฬส ปุญฺญปากานิ, ปวตฺเต ตุ วิปจฺจติฯ

[78]

ติเหตุโกมกํ ปุญฺญํ, อุกฺกฏฺฐญฺจ ทฺวิเหตุกํ;

ทตฺวา ทฺวิเหตุกํ สนฺธิํ, กาเม สุคติยํ ตถาฯ

[79]

ปวตฺเต ปน ญาเณน, สมฺปยุตฺตํ วิวชฺชิย;

ทฺวาทส ปุญฺญปากานิ, วิปจฺจติ ยถารหํฯ

[80]

ทฺวิเหตุโกมกํ ปุญฺญํ, ปฏิสนฺธิมเหตุกํ;

เทติ มานุสเก เจว, วินิปาตาสุเร ตถาฯ

[81]

อฏฺฐาเหตุกปากานิ, ปวตฺเต ตุ วิปจฺจเร;

จตฺตาริปิ จตุกฺกานิ, ปญฺจโวการภูมิยํฯ

[82]

ภาวนามยปุญฺญํ ตุ, มหคฺคตมนุตฺตรํ;

ยถาภูมินิยาเมน, เทติ ปากํ ยถาสกํฯ

[83]

กฏตฺตารูปปากานิ, ปญฺจโวการภูมิยํ;

อารุปฺปานุตฺตเร ปากํ, ตถา รูปมสญฺญิสุฯ

[84]

ปุญฺญาปุญฺญานิ กมฺมานิ, เตตฺติํสาปิ จ ยพฺพถา;

สญฺชเนนฺติ ยถาโยคํ, ปฏิสนฺธิปวตฺติยํฯ

อิติ จิตฺตวิภาเค ปกิณฺณกกถา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติโย ปริจฺเฉโทฯ

ตติโย ปริจฺเฉโท

3. วีถิสงฺคหกถา

[85]

จกฺขุโสตฆานชิวฺหา-กายายตน ปญฺจธา;

ปสาทา หทยญฺเจติ, ฉ วตฺถูนิ วินิทฺทิเสฯ

[86]

จกฺขุโสตฆานชิวฺหา-กายทฺวารา จ ปญฺจธา;

มโนทฺวารํ ภวงฺคนฺติ, ฉ ทฺวารา จิตฺตวีถิยาฯ

[87]

รูปสทฺทคนฺธรส-โผฏฺฐพฺพา ปญฺจ โคจรา;

ธมฺมารมฺมณปญฺญตฺติ, ฉ ทฺวารารมฺมณกฺกมาฯ

[88]

นิมิตฺตคติกมฺมานิ , กมฺมเมวาถ โคจรา;

ปฏิสนฺธิภวงฺคานํ, จุติยา จ ยถารหํฯ

[89]

มรณาสนฺนสตฺตสฺส, ยโถปฏฺฐิตโคจรํ;

ฉทฺวาเรสุ ตมารพฺภ, ปฏิสนฺธิ ภวนฺตเรฯ

[90]

เอกจิตฺตกฺขณา โหติ, ยาวชีวํ ตโต ปรํ;

ภวงฺคํ ปริโยสาเน, จุติ เจกกฺขณา ภเวฯ

[91]

ทุเหตาเหตุจุติยา, กามาวจรสนฺธิโย;

ติเหตุกามจุติยา, สพฺพาปิ ปฏิสนฺธิโยฯ

[92]