มหาเมรุนิภํ เคหํ, มหาเจติยภูสิตํ;
มหาวิหารมารุฬฺห-มหาโพธิมหุสฺสวํฯ
[1856]
อลงฺกาตุํ ปโหนฺตาลํ, จิรกาลํ ตโปธนา;
ลงฺกาทีปสฺสลงฺการํ, กลงฺกาปคตาลยํฯ
[1857]
นามรูปปริจฺเฉโท,
อนฺตรายํ วินา ยถา;
นิฏฺฐิโตยํ ตถา โลเก,
นิฏฺฐนฺตชฺฌาสยา สุภาฯ
อิติ อนุรุทฺธาจริเยน วิรจิตํ
นามรูปปริจฺเฉทปกรณํ นิฏฺฐิตํฯ
ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
ปรมตฺถวินิจฺฉโย
คนฺถารมฺภกถา
[1]
วนฺทิตฺวา วนฺทเนยฺยานํ, อุตฺตมํ รตนตฺตยํ;
ปวกฺขามิ สมาเสน, ปรมตฺถวินิจฺฉยํฯ
ปฐโม ปริจฺเฉโท
1. จิตฺตวิภาโค
1. สรูปสงฺคหกถา
[2]
จิตฺตํ เจตสิกํ รูปํ, นิพฺพานนฺติ นิรุตฺตโร;
จตุธา เทสยี ธมฺเม, จตุสจฺจปฺปกาสโนฯ
[3]
จิตฺตเมกูนนวุติวิธํ ตตฺถ วิภาวเย;
เอกนวุติวิธํ วา, เอกวีสสตมฺปิ วาฯ
[4]
ทฺเวปญฺญาส สรูเปน, ธมฺมา เจตสิกา มตา;
จิตฺตุปฺปาทวสา ภินฺนา, สมฺปโยคานุสารโตฯ
[5]
อฏฺฐวีสวิธํ รูปํ, ภูโตปาทายเภทโต;
ทุวิธํ รูปรูปํ ตุ, อฏฺฐารสวิธํ ภเวฯ
[6]
นิพฺพานํ ปน ทีเปนฺติ, อสงฺขตมนุตฺตรํ;
อตฺถนามวสา ทฺเวธา, ปญฺญตฺตีติ ปวุจฺจติฯ
[7]
เตสํ ทานิ ปวกฺขามิ, วิภาคํ ตุ ยถากฺกมํ;
จตุธา ปรมตฺถานํ, ทฺวิธา ปญฺญตฺติยา กถํฯ
[8]