กสิณาสุภวิภาโค

[880]

อิโต ปรํ ปวกฺขามิ, ภาวนานยมุตฺตมํ;

นามรูปํ ปริคฺคยฺห, ปฏิปชฺชิตุมีหโตฯ

[881]

ภาวนา ทุวิธา ตตฺถ, สมโถ จ วิปสฺสนา;

สมโถ ทุวิโธ ตตฺถ, ปริตฺโต จ มหคฺคโตฯ

[882]

อุปจารมนุปฺปตฺโต, ปริตฺโตติ ปวุจฺจติ;

มหคฺคตปฺปนาปตฺโต, สมโถ โลกิโย มโตฯ

[883]

กสิณานิ ทสาสุภา, ทสธานุสฺสตี ตถา;

อปฺปมญฺญา จ สญฺญา จ, ววตฺถารุปฺปกานิ จฯ

[884]

กมฺมฏฺฐานานิ ตตฺถาหุ, จตฺตาลีส วิจกฺขณา;

ยตฺถานุโยคํ กุพฺพนฺตา, ภาเวนฺติ สมถทฺวยํฯ

[885]

ตํ ปโยควิสุทฺเธน, ปตฺวาโนปายสมฺปทํ;

อชฺฌาสยํ วิโสเธตฺวา, ภาเวตพฺพนฺติ ภาสิตํฯ

[886]

กถํ กโรนฺโต จาริตฺตํ, วาริตฺตญฺจ วิวชฺชิย;

ปาติโมกฺขํ สมาทาย, สทฺธาย ปริปูรเยฯ

[887]

ปฏิสงฺขาย โสเธตฺวา, ฉทฺวาเรสุ มลาสวํ;

ฉฬินฺทฺริยานิ เมธาวี, สตารกฺเขน โคปเยฯ

[888]

ปาปกาชีวนิสฺสงฺโค, กุหกาจารนิสฺสโฏ;

อาชีวํ ปริโสเธยฺย, ปหิตตฺเตฏฺฐิสุทฺธิยาฯ

[889]

อิทมตฺถิตมารพฺภ, ปฏิสงฺขาย โยนิโส;

ปญฺญวา สมฺปชญฺเญน, ปริภุญฺเชยฺย ปจฺจเยฯ

[890]

สํวรํ ปาติโมกฺเข จ, สีลมินฺทฺริยสํวรํ;

อาชีวปาริสุทฺธิญฺจ, ตถา ปจฺจยนิสฺสิตํฯ

[891]

สมาทาย จตุทฺเธว-มธิฏฺเฐยฺย ตโต ปรํ;

ตสฺเสว ปริวาราย, ธุตงฺคานิ ยถารหํฯ

[892]

ปํสุกูลิกมงฺคํ ติ-จีวรํ จีวรายุคํ;

ปิณฺฑปาติกมงฺคญฺจ, สปทานิกมุตฺตมํฯ

[893]

ขลุปจฺฉาภตฺติกงฺคํ, ธุตงฺคํ ปตฺตปิณฺฑิกํ;

เอกาสนิกมิจฺเจวํ, ปญฺจธา โภชเน ฐิตํฯ

[894]

อารญฺญิกํ ยถาสนฺถ-

ติกงฺคํ รุกฺขมูลิกํ;

อพฺโภกาสิกโสสานิ-

กงฺคา เนสชฺชิกํ ตถาฯ

[895]

ฉ เสนาสนมารพฺภ, ธุตงฺคานีติ เตรส;

กปฺปิเยปิ จ โลลุปฺป-สมาจารวิมุตฺติยาฯ

[896]

สามีจิปฏิปตฺตีติ , กตฺวา สลฺเลขวุตฺติยา;

ปจฺจยตฺตยมาหจฺจ, ปญฺญตฺตานิ มเหสินาฯ

[897]

จตุปาริสุทฺธิสีลํ, ธุตงฺคปริวาริตํ;

ปูเรตฺวาน วิสุทฺเธวํ, ปโยคปริสุทฺธิยาฯ

[898]

ตโต ปณิธิสมฺปนฺโน, ภาวนาย วิสารโท;

อุปายํ ปฏิปาเทยฺย, ปวิเวกรโต กถํ?

[899]

อาวาโส จ กุลํ ลาโภ,

คโณ กมฺมญฺจ ปญฺจมํ;

อทฺธานํ ญาติ อาพาโธ,

คนฺโถ อิทฺธีติ เต ทสฯ

[900]

เฉตฺวาน นิปโก โยคี,

ปลิโพเธ ยถารหํ;

นิราลโย นิรารมฺโภ,

ปปญฺโจปสเม รโตฯ

[901]

ปิยํ ครุํ ภาวนิยํ, วตฺตารํ วจนกฺขมํ;

กตฺตารมติคมฺภีรกถํ ฐานนิโยชกํฯ

[902]

พหุสฺสุตํ คุณวนฺต-มาคมฺมาจริยํ พุโธ;

ขโม ปทกฺขิณคฺคาหี, นิยฺยาตตฺตุชุ ภทฺรโกฯ

[903]

อาราเธตฺวาน คณฺเหยฺย, ตํ กมฺมฏฺฐานทายกํ;

กมฺมฏฺฐานํ ปริกฺขิตฺวา, จริยารหมตฺตโนฯ

[904]

ราโค โทโส จ โมโห จ,

จริยา ตีหิ ปณฺฑิตา;

สทฺธาพุทฺธิวิตกฺเกหิ,

ฉพฺพิธา จ วิภาวยุํฯ

[905]

ราคุสฺสนฺนสฺส สปฺปายา, โกฏฺฐาสาสุภภาวนา;

โทสุสฺสนฺนสฺสปฺปมญฺญา, นีลาทิ จ จตุพฺพิธาฯ

[906]

วิตกฺกํ โมหุสฺสนฺนานํ, อานาปานํ ปกาสิตํ;

ฉ สทฺธาจริตสฺสาหุ, พุทฺธานุสฺสติอาทโยฯ

[907]

มรโณปสมาสญฺญาววตฺถานานิ พุทฺธิโน;

เสสานิ ปน สพฺเพสํ, ตตฺถาปิ กสิณํ พุธาฯ

[908]

วิตกฺกปกติกสฺส, ปริตฺตํ โมหจาริโน;

มหนฺตมิติ สปฺปายํ, คเหตฺวาน ตโต ปรํฯ

[909]

มหาวาสํ นวํ ชิณฺณํ, ปนฺถโสณฺฑิกสนฺติกํ;

ปณฺณปุปฺผผลากิณฺณํ, พหุสมฺมานปตฺถิตํฯ

[910]

สีมนฺตทารุนคร-กฺเขตฺตปจฺจนฺตนิสฺสิตํ;

วิสภาคมสปฺปายํ, ปฏฺฏนํ มิตฺตทุลฺลภํฯ

[911]

ฐานานิฏฺฐารเสตานิ, ปริวชฺเชยฺย ปณฺฑิโต;

เสเวยฺย ภาวนาโยคฺคํ, เสนาสนมตนฺทิโตฯ

[912]

นาติทูรํ นาจฺจาสนฺนํ, อปฺปสทฺทมนากุลํ;

คมนาคมนสมฺปนฺนํ, อปฺปฑํสานุปทฺทวํฯ

[913]

อกิจฺฉปจฺจยุปฺปาทํ , ลชฺชีภิกฺขุคโณจิตํ;

วิเวกฏฺฐานพหุลํ, พหุสฺสุตนิเสวิตํฯ

[914]

อปฺปภยํ นิราสงฺกํ, อปฺปโทสํ มหาคุณํ;

วิหารมนุเสวนฺโต, ตตฺถ นิสฺสงฺคเจตสาฯ

[915]

ตโต เกสนขจฺเฉท-รชนาทิมเสสโต;

ขุทฺทกํ ปลิโพธญฺจ, ฉินฺทิตฺวาน ยถารหํฯ

[916]

อาวาสํ โคจรํ ภสฺสํ, ปุคฺคลํ โภชนํ ตถา;

วชฺเชนฺโตตุมสปฺปายํ, อิริยาปถมตฺตโนฯ

[917]

เสวนฺโต สตฺต สปฺปาเย, เต เอวาติ ปธานวา;

ภาวนูปายสมฺปนฺโน, วูปกฏฺโฐ รโหคโตฯ

[918]

กาเมสฺวาทีนวํ ทิสฺวา, เนกฺขมฺมํ ทฏฺฐุ เขมโต;

ปริยุฏฺฐานนิพฺพินฺโท, โสเธยฺยชฺฌาสยํ กถํฯ

[919]

อปฺปสฺสาทา มหาทุกฺขา, กามา หิ กฏุกปฺผลา;

ทุสฺสํหารา ทุรารกฺขา, พหฺวาทีนวสณฺฐิตาฯ

[920]

อฏฺฐิกา ขชฺชมานาว, วิฆาตาย ปภิชฺชิตา;

คยฺหนฺตตฺตวธาเยเต, มํสเปสีว ปกฺขิภิฯ

[921]

ปฏิวาเต ติณุกฺกาว, ปริคฺคาหกทาหิโน;

องฺคารกาสุสงฺกาสา, สพฺพงฺคปริตาสกาฯ

[922]

สุปิเน ปริภุตฺตาว, นาลํ กสฺสจิ ติตฺติยา;

น ตุ กสฺสจิ อจฺจนฺตา, อลงฺการาว ยาจิตาฯ

[923]

ฉชฺชนฺตา ผลรุกฺขาว, ปฏิปนฺนปภญฺชิโน;

อสิสูนูปมา นิจฺจ-มธิโกฏฺเฏนฺติ ปาณิโนฯ

[924]

สตฺติสูลูปมา ทฬฺหํ, ตณฺหาสลฺลานุเวธิโน;

โฆรานตฺถวิสากิณฺณา, กณฺหสปฺปสิรูปมาฯ

[925]

สพฺพาสวปริกฺลิฏฺฐา , สพฺพาสํกฺเลสวตฺถุกา;

คมฺมา จ จปลา นีจา, ปุถุชฺชนมมายิตาฯ

[926]

พหุสาธารณา เจเต, สปตฺตชนปตฺถิตา;

มโหปทฺทวุปยฏฺฐา, พหฺวายาสา ภยาวหาฯ

[927]

มหารมฺภสมารทฺธา, ขิปฺปาการวิธํสิโน;

โสกสลฺลํ ปเวเสนฺตา, วิคจฺฉนฺติ สุเว สุเวฯ

[928]

นาลํ กสฺสจิ ตาณาย, นาลมสฺสาสนาย จ;

อวิสาสนิยาวสฺสํ, กิตวา มารกิํกราฯ

[929]

สตฺตานมุปฆาตาย , มธุราการนิมฺมิตา;

รกฺขสี วิย สนฺตาน-มาวิสนฺติ มโนหราฯ

[930]

อาวิฏฺฐา เยหิ ทุมฺเมธา, พฺยสนาหิตสมฺภวา;

วิปลฺลาสปราภูตา, พฺยาปชฺชนฺตา วิหญฺญเรฯ

[931]

เจโตสงฺกปฺปรจิตา, นนฺทิราโคปเสวนา;

มธุลิตฺตาสิธาราว, พฺยาปาเรโนปเสวิตาฯ

[932]

มโนรมสุภาการา, ปิยรูโปปลมฺภิโน;

มิตฺตมุขํ สปตฺตาว, วญฺจยนฺติ มหาชนํฯ

[933]

วญฺจิตา เยหิ ทุมฺเมธา, สพฺพสมฺปตฺติธํสิตา;

เขมมคฺคา ปริพฺภฏฺฐา, ธาเรนฺติ วธมตฺตโนฯ

[934]

วิรูปรูปากาเรน, นิมฺมเถนฺตา ปโลภิโน;

อภาวิตานํ พาลานํ, มานสํ นิหนนฺติเมฯ

[935]

ยตฺถ ราคสลฺลวิทฺธา, สลฺเลเนว วเน มิคา;

ตตฺถ ตตฺถานุธาวนฺตา, วิปฺผนฺทนฺติ นิรนฺตรํฯ

[936]

มมํกาเรน วุฑฺฒนฺตา, โฆรมาสีวิสํ ยถา;

วิสฺสฏฺฐา โภคธมฺเมสุ, อสฺสาเทนฺติ อวิทฺทสุฯ

[937]

อนยพฺยสนาเยเต , วสี กุพฺพนฺติ ปาณิโน;

วิจิตฺตาการสณฺฐานา, ปิสาจนครํ ยถาฯ

[938]

อนตฺถาวหิตา พาลา, วาคุรํ นาวพุชฺฌเร;

ตตฺเถว ปฏิวมนฺติ, ยถา หญฺญนฺติ มุจฺฉิตาฯ

[939]

สีฆวาหี มโหโฆยํ, กฺเลสวฏฺฏํ มหพฺภโย;

สกณฺฏกญฺจ คหนํ, ปงฺโกว ทุรติกฺกโมฯ

[940]

เจโตสํโมหนฏฺฐานํ, ปมาทปฏิสนฺธิตํ;

โอหาริ สิถิลํ เจตํ, ทุปฺปมุญฺจญฺจ พนฺธนํฯ

[941]

ชาลํว วิตฺถตํ โลเก,

มารปาโส สโมฑฺฑิโต;

ปญฺชรํ จารโก เจโส,

สตฺตานมนยาวโหฯ

[942]

ยตฺถานุราคสมฺพทฺธา, ปลิคุณฺฐิตสายิโน;

มกฺกฏาเลปพทฺธาว, นิตฺถุนนฺติ วิฆาติโนฯ

[943]

พฬิสํวามิสจฺฉนฺนํ, สวิสํ วิย โภชนํ;

มิคลุทฺทนิวาโปว, วินาสาย สโมฑฺฑิตาฯ

[944]

มีนกา วงฺกคิทฺธาว, เย คิลิตฺวา ปุถุชฺชนา;

โฆรํ มจฺจุมุขํ ปตฺวา, โสจนฺตาปายภาคิโนฯ

[945]

ปาปกฺเขตฺตมิทํ ฐานํ, มิจฺฉาโลภนิเสวนํ;

ทุจฺจรีตงฺกุราโรหํ, อปายผลปูรณํฯ

[946]

อชฺโฌสิตา ปเนตฺถ จ, โลภมุจฺฉาวิทาหิโน;

โกธูปนาหชลิตา, อิสฺสามจฺเฉรธูปิตาฯ

[947]

สารมฺภายุธสนฺนทฺธา, วิปฺผุรนฺตา มโนรถา;

อาพนฺธิจฺฉา มหากจฺฉา, ฐนฺติ โลกวิปตฺติยาฯ

[948]

อวชฺชํ นตฺถิ เอเตส-มกตฺตพฺพํ น วิชฺชติ;

สมฺมุฏฺฐสจฺจตา เตสุ, น ปติฏฺฐาติ สาธุตาฯ

[949]

ปโรปฆาตาภิรตา, ทยาธมฺมปรมฺมุขา;

สพฺพสตฺเตสฺววิสฺสาสี, สพฺพตฺถ ปริสงฺกิตาฯ

[950]

ภยสนฺตาสพหุลา, สพฺพานตฺถานุสาริโน;

สาเธนฺตา จตุราปายํ, ปาปกมฺมปุรกฺขกาฯ

[951]

มหาสงฺกฏุปพฺยุฬฺหา, ปลิโพธปริปฺผุฏา;

หญฺญนฺติ ทุกฺขธมฺเมหิ, กาเม พาลา ภเวปเรฯ

[952]

ตโต มจฺจุนิราสงฺกา, ขิฑฺฑารติวิโมหิตา;

กิมฺปกฺกมิว ภกฺขนฺตา, รมฺมการวิโรธิโนฯ

[953]

คามสูกรโปตาว, กามาสุจิปริปฺลุตา;

จมรีกตกมฺมนฺตา, อสฺมิํ โลเก ปโลภิตาฯ

[954]

ขชฺชมานา กิเลเสหิ, กิมีหิว นิรนฺตรํ;

ปริหานิํ ปนญฺญาย, ปริวาเรนฺติ มุจฺฉิตาฯ

[955]

ตโต ชราหิ สนฺตตฺตํ, โยพฺพนญฺโจปมุยฺหติ;

กามา จ ปริหายนฺติ, ชีวิตญฺโจปรุชฺฌติฯ

[956]

ปรํ ปมาทาภิวฏฺฐา, ปาปกฺเลสมโหทกา;

ตโต ตณฺหานที ปูรา, ปาเปตาปายสาครํฯ

[957]

อิธโลกปริจฺจตฺตา, ปรโลกตฺถธํสิตา;

คงฺคากุณปกากาว, เสนฺติ โสกปรายณาฯ

[958]

อิจฺจตฺตตฺถํ ปรตฺถญฺจ, สตฺตา กามนิพนฺธนา;

วิทฺธํเสตฺวา วินสฺสนฺติ, อิธ เจว ปรตฺถ จฯ

[959]

อิติ สาทีนวา กามา, โฆรา สาลสิลูปมา;

ยตฺถ พาลา วิสีทนฺติ, นตฺถิ สงฺโค วิชานตํฯ

[960]

อิตฺถํ กามภยฏฺฏานํ, สิกฺขตฺตยมนุตฺตรํ;

สมาจิกฺขิ วิโมกฺขาย, เนกฺขมฺมมิติ จกฺขุมาฯ

[961]

สพฺพาสววิฆาตาย, ปฏิปตฺติ อนุตฺตรา;

อนฺตทฺวยมนาคมฺม, มชฺฌิมายํ ปกาสิตาฯ

[962]

สพฺพทุกฺขสมุคฺฆาตี, วิสุทฺธิ ปรมุตฺตมา;

วิชฺชาจรณสมฺปตฺติ, สพฺพสมฺปตฺติสาธิกาฯ

[963]

ปุญฺญกฺเขตฺตมิทํ ฐานํ, ตโปกมฺมนิเสวนํ;

สทฺธาสีลงฺกุราโรหํ, สมฺปตฺติผลปูรณํฯ

[964]

กฺเลสจารกโมกฺขาย , ทฺวารเมตมนุตฺตรํ;

มโหฆุตฺตรณํ กุลฺลํ, โสตฺถิ ปาริมปาปกํฯ

[965]

ปาปโจรวิฆาตาย, เขมมคฺโค อนุตฺตโร;

อกณฺฏโก อคหโน, อุชุ สพฺภิ ปเวทิโตฯ

[966]

มหาพนฺธนโมกฺขาย,

อพฺภุโต ชินโฆสิโต;

ปลิโพธปริจฺจาโค,

อพฺโภกาโส อเลปโนฯ

[967]

สงฺคปงฺกสมุตฺตาโร, คนฺถานํ วินิเวฐนํ;

ตณฺหาทาสพฺยนิตฺถาโร, เสริภาโว สุขาวโหฯ

[968]

สพฺพโยควิสํโยโค, สพฺพโสกนิรุนฺธโน;

สพฺพาลยวิสงฺขาโร, สพฺพทุกฺขวินิคฺคโมฯ

[969]

มารปาสสมุจฺเฉที, ปตฺตเมตมนุตฺตรํ;

โมหนฺธการวิทฺธํสี, วิชฺชาโลกวิโรจโนฯ

[970]

อพฺยาปชฺชมิทํ ฐาน-มภยํ นิรุปทฺทวํ;

ตโปกมฺมานโมกาโส, มารจกฺขุวิโมหโนฯ

[971]

สพฺพสนฺตาปหรณมิทํ สีตํว จนฺทนํ;

นิมฺมลํ ธมฺมสลิลํ, สํกฺเลสมลโสธนํฯ

[972]

สํสารเสตุ สุหตา, โพธิปกฺขิยปตฺถตา;

โสกสลฺลสมุทฺธารี, ยนฺตํ สุกตโยชิตํฯ

[973]

จิตฺตาตงฺกสมุทฺธํสี, ปริโภคสุโขสธํ;

โลกามิสานํ วมนํ, เจโตโทสวิเรจนํฯ

[974]

อจฺจนฺตติตฺติการณมีเรนฺติ ธมฺมโภชนํ;

ปิปาสหรณํ ปานํ, วิมุตฺติรสเปสลํฯ

[975]

วณฺณกิตฺติสุคนฺธาย , คุณมาลา สุคนฺถิตา;

ปาปโกปีนวสนํ, หิโรตฺตปฺปวิจิตฺติตํฯ

[976]

อจฺจนฺตปริสุทฺโธ จ, สทฺธมฺมรตนาวลิ;

อริยานมลงฺกาโร, อนุปายิ สิริงฺกโรฯ

[977]

จินฺตานํ ทุนฺนิมิตฺตานมิทํ สนฺติกรํ ปรํ;

วิปตฺติปฏิฆาตาย, ปริตฺตมิทมุตฺตมํฯ

[978]

อนฺตรายวินาสาย, มงฺคลํ ชินเทสิตํ;

มิจฺฉาคาหวิโมกฺขาย, โสตฺถิ สมฺพุทฺธภาสิตาฯ

[979]

อนิวตฺติ จ ปจฺจกฺขมาเวนิกมภาริยํ;

อมโตสธมจฺจนฺตมชรามรสาธนํฯ

[980]

ยเมตํ สมธิฏฺฐาย, สมฺโพธิตฺตยมุตฺตมํ;

ปปฺโปนฺติ สพฺพสมฺปตฺติคุณปารมิปูริตํฯ

[981]

สพฺพาการวโรเปต-เมตํ เนกฺขมฺมสมฺมตํ;

สีลคมฺภีรปริกฺขํ, ธุตงฺโคทิตโตรณํฯ

[982]

สมาธิวีถิวิตฺถินฺนํ, สติปาการโคปุรํ;

สทฺธาสมิทฺธิสมฺผุลฺลํ, ปญฺญาปาสาทโสภิตํฯ

[983]

สมฺมาชีวธชํ รมฺมํ, หิโรตฺตปฺปปฏิจฺฉทํ;

วิมุตฺตามตสมฺโภคํ, เวเนยฺยชนเสวิตํฯ

[984]

อเภชฺชํ ปาปเวรีหิ, ปุรํ สุคตมาปิตํ;

อนีติมนุปสคฺคํ, ปฏิปนฺนา มเหสโยฯ

[985]

ปรมสฺสาสสมฺปตฺตา , ปริปุณฺณมโนรถา;

สพฺพสงฺคมติกฺกมฺม, นิกฺขนฺตา อกุโต ภยาฯ

[986]

สมฺมทตฺถมภิญฺญาย, มจฺจุเธยฺยปหายิโน;

สพฺพทุกฺโขฆนิตฺติณฺณา, ปารํ คจฺฉนฺติ ปณฺฑิตาฯ

[987]

อิติ สพฺพงฺคสมฺปนฺนํ, มเหสิคณเสวิตํ;

เนกฺขมฺมํ กามนิกฺขนฺตํ, สทฺธมฺมปถมุตฺตมํฯ

[988]

วิราเธนฺติ ปราภูตา, มุจฺฉิตา เยน ทุชฺชนา;

ตํ ปาปสมุทาจารํ, ปริยุฏฺฐานมพฺรวุํฯ

[989]

เจโตนีวรณํ เจตํ, ปญฺญาจกฺขุนิโรธนํ;

สีโลปฆาตกรณํ, จิตฺตวิกฺเขปสงฺคโมฯ

[990]

อยสานํ ปทฏฺฐานํ, คุณเตชวินาสนํ;

สพฺพสมฺปตฺติทหนํ, จตุราปายสาธกํฯ

[991]

สพฺพาสวมโลเปโต, สพฺโพปกฺเลสสญฺจโย;

ปาปยกฺขสโม เจโส, โทสาสีวิสสงฺคโมฯ

[992]

ปมาทปถมกฺกนฺตํ, อมิตฺตคณสงฺคมํ;

มหพฺภยสมุฏฺฐานํ, มหาพฺยสนสงฺกรํฯ

[993]

อปายทุกฺขมารุฬฺหํ, อหิตาวหิตํ ปทํ;

สพฺพานตฺถกรํ โฆรํ, สพฺพทุกฺขวิธายกํฯ

[994]

ธิรตฺถุ ปาปธมฺมานํ, สพฺพกลฺยาณหายินํ;

ลทฺธาปิ ขณสมฺปตฺติ, ทุลฺลภา เยหิ นาสิตาฯ

[995]

เตสํ หิ สมุทาจาโร, ทุลฺลภํ พุทฺธสาสนํ;

สมุทฺธํเสติ อสนิ, ยถา รตนปพฺพตํฯ

[996]

สทฺธมฺมธนโจรา เต, เนกฺขมฺมปติพนฺธกา;

ปฏิปตฺติํ วิลุมฺปนฺตา, ปลิพุนฺธนฺติ ปาณิโนฯ

[997]

วิสฺสาสิวธกาเปเต, วิสฺสฏฺฐาวสฺสฆาติโน;

เยหิ พาลาหตา เสนฺติ, นิสฺสเยชินสาสเนฯ

[998]

เตปิ วาเสนฺติ ทุมฺเมธา, นิสฺสงฺกา โมหปารุตา;

อนฺโตมนสิ อุจฺฉงฺเก, โฆรมาสีวิสํ ยถาฯ

[999]

อตฺตโน จ วินาสาย, นิสฺสฏํ กฺเลสปญฺชเร;

จินนฺตา นาวพุชฺฌนฺติ, วิปตฺติปถยายิโนฯ

[1000]

หลาหลํว ขาทนฺตา, อาลิงฺคนฺตาว ปาปกํ;

อวสฺสมุปหญฺญนฺติ, ปาปธมฺโมปลาฬิโนฯ

[1001]

ปาปจินฺตา ปริพฺยุฬฺหา, วิตกฺกมถิตา ชนา;

โลกทฺวยาปิ ธํเสนฺติ, อตฺถทฺวยวินาสิโนฯ

[1002]

โกธูปนาหิ วิคจฺฉา, อิสฺสามจฺเฉรทูสิตา;

มกฺขี ปลาสี สารมฺภี, อปฺปติสฺสา อคารวาฯ

[1003]

มานาติมานพหุลา, มุธามุขรจณฺฑิกา;

อุทฺธตา จ ปมตฺตา จ, ทพฺพิตา เกตุคาหิโนฯ

[1004]

เจโตขิลขิลภูตา, วินิพนฺธานุเวฐิตา;

มโหโฆ วิย สสฺสานิ, วินาเสนฺติ ตโปคุณํฯ

[1005]

วิสยสฺสาทวิกฺขิตฺตา, วิกิณฺณา ปากตินฺทฺริยา;

มุฏฺฐสฺสตี กุสีตา จ, ชีวนฺติ โมฆชีวิตํฯ

[1006]

มหคฺฆสา พาหุลิกา, ทุปฺปญฺญา กายทฬฺหิกา;

คนฺถนีวรณาพทฺธา, อิจฺฉาโลภวสีกตาฯ

[1007]

มลคฺคหิตสนฺตานา, ติรจฺฉานกถารตา;

วินโยปสมาเปตา, วิสมาจารโคจราฯ

[1008]

ทุพฺภรตา จ ทุปฺโปสา, สุกุมารสุขาลยา;

อสนฺตุฏฺฐา มหิจฺฉา จ, โลลุปฺปาจารลกฺขิตาฯ

[1009]

ทุคฺคนฺเธเนว สุนขา, อามคนฺเธน มุจฺฉิตา;

ตตฺถ ตตฺถาภิธาวนฺตา, น ปติฏฺฐนฺติ สาสเนฯ

[1010]

นิลฺลชฺชา วีตสารชฺชา, โลกธมฺเมสุ มุจฺฉิตา;

ปาปิจฺฉา กุหนจฺฉนฺนา, มิจฺฉาชีวปโลภิตาฯ

[1011]

สฐา ปคพฺภา มายาวี, อนฺโตปูติ อวสฺสุตา;

สงฺกสฺสรสมาจารา, กสมฺพุ สิถิลา ชฬาฯ

[1012]

สิงฺคารจปลาจิตฺตา, ปูติกายานุราคิโน;

สีทนฺตา ปลิมาปนฺนา, น วิรุฬฺหนฺติ สาสเนฯ

[1013]

ปาปปุคฺคลสํสฏฺฐา, ปาปทิฏฺฐิปราคตา;

อสทฺธา ธมฺมนิจฺฉินฺนา, ทุฏฺฐา ทุพฺพจนิฏฺฐุราฯ

[1014]

สามญฺญํ ปริธํเสนฺตา, ทูเสนฺตา ชินสาสนํ;

อติกฺกมฺม ชิโนวาทํ, พาลา ทุคฺคติภาคิโนฯ

[1015]

กามคิทฺธา ทุราจารา, ทุสฺสีลา โมหปารุตา;

ขชฺชนฺตา กทฺทมีภูตา, ชินสาสนกณฺฏกาฯ

[1016]

หิตาหิตมชานนฺตา, อนุโรธวิโรธิโน;

เจโตปหตสนฺตานา, วิปลฺลาสปลมฺภิตาฯ

[1017]

วิปนฺนากุลกมฺมนฺตา, ปาปการี ปราชิตา;

โสจนฺติ ทีฆมทฺธานํ, อปายมฺหิ สมปฺปิตาฯ

[1018]

อิตฺถํ หิตสมุจฺเฉที, กุมคฺโคยํ รชาปโถ;

ปาปธมฺมปฺปวตฺตีติ, วิทิตฺวา ปุน ปณฺฑิโตฯ

[1019]

ปริยุฏฺฐานสํกฺเลสํ, วิปฺผรนฺตํ วิสารโท;

ปฏิสงฺขาย รุนฺเธยฺย, มนฺเตเนว มหาวิสํฯ

[1020]

ขิปฺปมาทิตฺตเจโลว, ปาปปาวกมุฏฺฐิตํ;

ภาวนาชลเสเกน, นิพฺพาเปยฺย นิรนฺตรํฯ

[1021]

อปฺปมาเทน เมธาวี, นเคเนว มหานทิํ;

ปาโปฆํ ปฏิพนฺธนฺโต, ปิทเหยฺย ขเณ ขเณฯ

[1022]

สภยํ วิย กนฺตารํ, โฆรมาสีวิสํ ยถา;

ปปาตมิว คมฺภีรํ, มิฬฺหํ วิย จ ปณฺฑิโตฯ

[1023]

ปหาย ปริยุฏฺฐานํ, เนกฺขมฺมมธิมุจฺจติ;

กลฺยาณมิตฺโต วชฺเชสุ, ภยทสฺสาวิ สุพฺพโตฯ

[1024]

กามราควิสํยุตฺโต, โภคธนนิราลโย;

อิจฺฉาโลภวินิมุตฺโต, อมโม อปริคฺคโหฯ

[1025]

โสรโต สขิโล สณฺโห, เมตฺตายนฺโต ทยาปโร;

อนาหฏมโน ธีโร, สนฺตจิตฺโต ขมาปโรฯ

[1026]

หิเตสี สพฺพปาณีนํ,

อิสฺสามจฺเฉรมุจฺจิโต;

โกโธปนาหพฺยาปาท

วิโรโธปสเม รโตฯ

[1027]

อโนลีนมโน โยคี, นิจฺจารทฺธปรกฺกโม;

สุสมาหิตสงฺกปฺโป, วิปฺปสนฺโน อนาวิโลฯ

[1028]

โอกปฺเปนฺโต วิมุจฺจนฺโต, ปญฺญวา ปฏิปตฺติยํ;

ปิหยนฺโต มมายนฺโต, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสนํฯ

[1029]

อิติ นีวรณาเปโต, ญาณาโลกชุตินฺธโร;

ปูเชติ สมฺมาสมฺพุทฺธํ, สทฺธมฺมปฏิปตฺติยาฯ

[1030]

หิโรตฺตปฺปคุโณเปโต,

กลฺยาณาจารโคจโร;

มกฺขปฺปลาสรหิโต,

สปฺปติสฺโส สคารโวฯ

[1031]

อชฺชวาจารจาริตฺโต, มายาสาเฐยฺยนิสฺสโฏ;

ถมฺภสารมฺภนิสฺสงฺโค, มทฺทวาจารเปสโลฯ

[1032]

มานาติมานวิมุโข , สทฺธมฺมครุสาทโร;

ปรปฺปมาทนิมฺมทฺที, สํเวคพหุโล สทาฯ

[1033]

โวทาตจิตฺตสงฺกปฺโป , ปาปิจฺฉามลวชฺชิโต;

มิจฺฉาทิฏฺฐิมติกฺกนฺโต, สทฺธมฺเมสุ ปติฏฺฐิโตฯ

[1034]

เจโตขิลสมุจฺเฉที, วินิพนฺธวิเวฐโก;

มานสํ สมฺปหํเสติ, สํกิเลสวิมุตฺติยาฯ

[1035]

ปวิวิตฺโต อสํสฏฺโฐ, สนฺโต อปฺปิจฺฉตารโต;

อริยาวํสาลงฺกาโร, สุปฺโปโส สุภโร สุขีฯ

[1036]

สลฺเลขวุตฺติ ธุตวา, ปาปาปจยตปฺปโร;

ปาสาทิกสมาจาโร, ปสาทพหุโล มุนิฯ

[1037]

อนุทฺธโต อจปโล,

ทนฺโต คุตฺโต ยตินฺทฺริโย;

เจโตสมาธิครุโก,

สมฺปชาโน สตียุโตฯ

[1038]

อุสฺสาหชาโต สทฺธมฺเม, ฉนฺทชาโต นิรนฺตรํ;

สาตจฺจการี สฺวากาโร, ปฏิปตฺติปรายโณฯ

[1039]

เจโตกาฬกาปคโต, ภาวนารสมุตฺตมํ;

รงฺคํ นิทฺโธตวตฺถํว, สาธุกํ ปฏิคณฺหติฯ

[1040]

อิติ สมฺปาทิตากาโร, ปริสุทฺธมโนรโถ;

นิราทีนวสญฺจาโร, โสตฺถิปตฺโต นิรงฺคโณฯ

[1041]

ปาปคาหวินิมุตฺโต, ราหุมุตฺโตว จนฺทิมา;

คุณรํสิปริกฺขิตฺโต, โสเภติ ชินสาสนํฯ

[1042]

อิจฺจาโลภมโทสญฺจ, โมหาภาวมถาปรํ;

เนกฺขมฺมํ ปวิเวกญฺจ, ตถา นิสฺสรณํ พุโธฯ

[1043]

สมารพฺภ วิโสเธนฺโต, อชฺฌาสยมเสสโต;

ธีโร สมฺปฏิปาเทติ, ภาวนาสุขมุตฺตมํฯ

[1044]

ตโต ปณีตาธิมุตฺติ, ปลิโพธวินิสฺสโฏ;

ปริปนฺถวินิมุตฺโต, วิคตาวรณาลโยฯ

[1045]

ภาวนานินฺนสนฺตาโน, กลฺลจิตฺโต วิสารโท;

กสิณาทิกมารพฺภ, ภาเวยฺย สมถํ กถํฯ

[1046]

ปถวีกสิณํ ตาว, วิทตฺถิจตุรงฺคุลํ;

กตฺวานารุณวณฺณาย, มตฺติกาย สุมณฺฑลํฯ

[1047]

ยุคมตฺเต ฐเปตฺวาน, ฐาเน สุขนิสินฺนโก;

ปถวีติ สมญฺญาย, กตฺวาโภคํ ตุ ภาวเยฯ

[1048]

อกเตปิ ขลาทิมฺหิ, อกิจฺเฉเนว มณฺฑเล;

นิมิตฺตํ ชายติจฺจาหุ, ปุพฺพโยควโต ปนฯ

[1049]

อาโปมณฺฑลมุคฺคณฺเห, ภาชนาทิคเต ชเล;

เตชมฺหิ เตโชกสิณํ, ปฏจฺฉิทฺทาทิสํคเตฯ

[1050]

สสฺสคฺคาทิมฺหิ กมฺมนฺเต, วาโยกสิณมณฺฑลํ;

ปฏิภาคสมาจาโร, ผุฏฺฐฏฺฐาเนว ชายติฯ

[1051]

นีลาทิกสิณํ วตฺเถ, ปุปฺเผ วา วณฺณธาตุยํ;

อากาสมณฺฑลํ ภิตฺติ-ฉิทฺทาทิมฺหิ อุปฏฺฐิตํฯ

[1052]

ฉิทฺทปฺปวิฏฺฐมาโลกํ, อุคฺคณฺเหยฺย ปติฏฺฐิตํ;

สูริยาโลกาทิเภทํ, ภูมิยํ วาถ ภิตฺติยํฯ

[1053]

ทสธา กสิเณสฺเววํ, ยตฺถ กตฺถจิ โยคิโน;

ปริกมฺมํ กโรนฺตสฺส, อุคฺคโห นาม ชายติฯ

[1054]

จิตฺตสฺสุปฏฺฐิเต ตสฺมิํ, ปสฺสนฺตสฺเสว จกฺขุนา;

อุคฺคหมฺหิ นิมิตฺตมฺหิ, ปฏิปาเทยฺย ภาวนํฯ

[1055]

วิกฺเขปํ วินิวาเรนฺโต, ปริปนฺเถ วิราชยํ;

นิมิตฺตาภิมุเขเนว, มานสํ ปฏิปาทเยฯ

[1056]

อาเสวนฺตสฺส ตสฺเสวํ, จิตฺตํ โหติ สมาหิตํ;

สํกฺเลสา สนฺนิสีทนฺติ, ปฏิภาโค จ ชายติฯ

[1057]

ตตฺถ ปณฺณตฺติสงฺขาเต, นิมิตฺเต ภาวนามเย;

ตเถว ปฏิภาคมฺหิ, ตโต ยุญฺเชยฺย ภาวนํฯ

[1058]

ตตฺถาธิมุตฺโต สติมา, นิมิตฺตวิธิโกวิโท;

อินฺทฺริยานิ สมาเนนฺโต, สปฺปายมุปลกฺขยํฯ

[1059]

นิคฺคยฺห อุทฺธตํ จิตฺตํ, ปคฺคยฺห ลีนมานสํ;

อูหตํ สมฺปหํเสนฺโต, อุเปกฺขนฺโต สมาหิตํฯ

[1060]

เรณุมฺหิ อุปฺปลทเล, สุตฺเต นาวาย นาฬิยา;

ยถา มธุกราทีนํ, ปวตฺติ สมฺม วณฺณิตาฯ

[1061]

จิตฺตปวตฺติอาการํ, สาธุกํ ลกฺขยํ พุโธ;

ตถา สเมนากาเรน, ปหิตตฺโต ปรกฺกเมฯ

[1062]

สมปฺปวตฺตมาการํ, สลฺลกฺเขตฺวา นิรนฺตรํ;

ปทหนฺตสฺส ตสฺเสวํ, อปฺปนา นาม ชายติฯ

[1063]

ปฏิภาคนิมิตฺตํ ตุ, วฑฺเฒยฺย กสิณํ ปุน;

อุปจารภูมิยํ วา, อปฺปนายํ ว กตฺถจิฯ

[1064]

เอกงฺคุลทฺวงฺคุลาทิ-วเสเนว ยถากฺกมํ;

ผรนฺโต มนสาเยว, นิปุโณ ยาวทิจฺฉกํฯ

[1065]

ตตฺเถวํ ปฐมชฺฌานํ, ปตฺวาน ปคุณํ ตโต;

กตฺวา จิณฺณวสีภูตา, ตมฺหา วุฏฺฐาย ปณฺฑิโตฯ

[1066]

วิตกฺกาทิกถูลงฺคํ, ปหานาย ยถากฺกมํ;

ตเถว ปฏิปชฺชนฺโต, ปปฺโปติ ทุติยาทโยฯ

[1067]

ทสธา กสิณาเนวํ, ภาเวตฺวา ปน โยคิโน;

จตุกฺกปญฺจกชฺฌานํ, กตฺวา วิกฺเขปนิสฺสฏาฯ

[1068]

สุปกฺขาลิตุปกฺเลสา , สนฺตจิตฺตา สมาหิตา;

ปวิเวกรสสฺสาทํ, อนุโภนฺติ ยถาสุขํฯ

[1069]

อสุภํ ปน ภาเวนฺโต, นิมิตฺตํ ยตฺถ กตฺถจิ;

อุทฺธุมาตาทิเภทมฺหิ, อุคฺคณฺเหยฺยาสุเภ กถํ?

[1070]

เอกาหาทิมติกฺกนฺตํ, อุทฺธุมาตกมีริตํ;

วิคตจฺฉวิ พีภจฺฉํ, นีลาการํ วินีลกํฯ

[1071]

วิกิณฺณปุพฺพกุธิตํ, ปริภินฺนํ วิปุพฺพกํ;

วิจฺเฉทิตงฺคปจฺจงฺคํ, วิจฺฉิทฺทกํ กเฬวรํฯ

[1072]

วิวิธาการปาเณหิ, ขชฺชมานํ วิขาทิตํ;

วินาสิตงฺคปจฺจงฺคํ, วิกฺขิตฺตนฺติ ปวุจฺจติฯ

[1073]

ปาทาทิภงฺควิกฺขิตฺตํ, หตวิกฺขิตฺตกํ มตํ;

โลหิตํ โลหิตากิณฺณํ, ปุฬวํ กิมิสงฺกุลํฯ

[1074]

อฏฺฐิสงฺขลิกามตฺตํ, อฏฺฐิกนฺติ จ สพฺพถา;

สณฺฐานาการเภเทน, ทสธาสุภเทสนาฯ

[1075]

ตตฺเถวํ ทสธา เภเท, นิชฺชีวกุณปาสุเภ;

อุชฺฌิเต ภูมิภาคสฺมิํ, มตกาเย กเฬวเรฯ

[1076]

ลพฺภมานกมาการํ, โอโลเกตฺวา สลกฺขณํ;

อุคฺคเหตฺวาน จิตฺเตน, ตํตํนาเมน ภาวเยฯ

[1077]

ปฏิกูลญฺจ เชคุจฺฉํ, ทุคฺคนฺธญฺจ วิรูปกํ;

หรายิตมชญฺญญฺจ, หีฬิตํ วิกฺขิตาสิวํฯ

[1078]

อิจฺเจวมสุภากาเร,

กตฺวาโภคํ ตุ โยคิโน;

ภาเวนฺตสฺสุปจาโร จ,

ปฏิภาโค จ ชายติฯ

[1079]

ปฏิภาคนิมิตฺตํ ตุ, อุปจาเรน เสวโต;

อปฺเปติ ปฐมชฺฌาน-เมตฺเถวํ สมเถ นโยฯ

[1080]

วินา สทฺธมฺมํ ปนิทํ, สรีรํ พาลนนฺทิตํ;

วิปตฺติปริโยสานํ, อวสฺสํ เภทคามิกํฯ

[1081]

ยถา อิทํ ตถา เอตํ, ยถา เอตํ ตถา อิทํ;

ชีวมานญฺจ นิชฺชีวเมว ธมฺมปรายณํฯ

[1082]

สภาโว โสปิ เทหสฺส,

สพฺพสฺสาปิ จ สพฺพถา;

วิจิตพฺพา ธิเรนาปิ,

เอสายํ นิยตา คติฯ

[1083]

อนิจฺจํ ขยธมฺมญฺจ, ทุกฺขเมว ภยาวหํ;

อนตฺตา จ ปราภูตา, วิพฺภิชฺชติ ขเณ ขเณฯ

[1084]

วินาสมานสฺสาการํ, ตตฺเถวํ ปน ปสฺสโต;

วิปสฺสนาภาวนาติ, ตมีเรนฺติ ตถาคตาฯ

[1085]

ภาวนํ ทุวิธมฺเปตํ, ภาเวนฺติ ปุน ปณฺฑิตา;

ชีวมาเนปิ กายมฺหิ, ตํตทาการสมฺภเวฯ

[1086]

ชีวมาโนปิ กาโยยํ,

กุณโปว สภาวโต;

ตมลงฺการปฏิจฺฉนฺโน,

พาลานํ น ปกาสติฯ

[1087]

พหิ มฏฺฐมุปฏฺฐาติ, อนฺโต กุณปปูริตํ;

อุคฺฆรนฺตํ ปคฺฆรนฺตํ, นวทฺวารมลสฺสวํฯ

[1088]

สรีรํ นิจฺจทุคฺคนฺธํ, นานากิมิสมากุลํ;

ตจมํสปฏิจฺฉนฺนํ, อฏฺฐิปญฺชรสณฺฐิตํฯ

[1089]

วจฺจกูปมิทํ นาม, ทฺวตฺติํสาสุจิปูริตํ;

นรานุกฺการภูมีว, เนกวสฺสคโณจิตาฯ

[1090]

สุสานคมโนสานํ, พหุสาธารณาสุภํ;

คณฺฑภูตํ สลฺลภูตํ, พหุทุกฺขนิพนฺธนํฯ

[1091]

นานาพฺยาธิสมากิณฺณํ , นาโนปทฺทวสํกุลํ;

นานานตฺถสโมธานํ, นานาสํกฺเลสวตฺถุกํฯ

[1092]

โปสิตมฺปิ จิรํ กาลํ, มมํการมมายิตํ;

ลหุทุชฺชนมิตฺโตว, ปีฬิตํ สมฺปทุสฺสติฯ

[1093]

ปริหายติ นิสฺสารํ, ชรตาปิ ตํ โยพฺพนํ;

มจฺจุภชฺชิตมจฺจนฺต-มเสสํ ปริภิชฺชติฯ

[1094]

ตถาปิ ชาลสนฺตาโน, พหุสมฺภารสงฺขโต;

วตฺถาลงฺการสญฺฉนฺโน, มาลาคนฺธาทิโสภิโตฯ

[1095]

สวิญฺญตฺติวิกาเรหิ, วิจิตฺตาการมณฺฑิโต;

กาโย ลีฬวิลาเสหิ, ปลมฺเภติ มหาชนํฯ

[1096]

วญฺจิตา เยน ทุมฺเมธา, กามกฺเลสมลีมยา;

ปูเรนฺติ จตุราปายํ, มารเธยฺยานุสาริโนฯ

[1097]

เอวมาทีนวํ ญตฺวา, ปูติกาเย วิจกฺขณา;

อสุภาทิกมาการ-มารพฺภ ฉนฺทุปฏฺฐหุํฯ

[1098]

ยสฺมิํ ปตนฺติ กุณเป วิปรีตสญฺญา,

สํกฺเลสปาปวสคา วิสมํ จรนฺตา;

ตํ ปสฺสเถตมสุภมฺปิ วินาสธมฺมํ,

อิจฺเจวมาห สุคโต ทสธา วิภาคํฯ

[1099]

สตฺถารา กสิณญฺจ ยํ ทสวิธํ วิกฺเขปวิกฺขมฺภนํ,

กามกฺเลสวินาสนํ ทสวิธํ ยญฺจาสุภํ ภาสิตํ;

ทิพฺพพฺรหฺมสุขาวหํ สมปทํ วิชฺโชทยํ โยคินา,

กมฺมฏฺฐานมลํ ตมุตฺตมคุเณนาเสวิตํ เสวิตุํฯ

อิติ นามรูปปริจฺเฉเท กสิณาสุภวิภาโค นาม

อฏฺฐโม ปริจฺเฉโทฯ

9. นวโม ปริจฺเฉโท