เมนู

2. สํสนฺทนพฺรหฺมจริยกถาวณฺณนา

[273] รูปาวจรมคฺเคนาติ รูปาวจรชฺฌาเนนฯ ตญฺหิ รูปภวูปปตฺติยา อุปายภาวโต มคฺโคติ วุตฺโตฯ ยถาห ‘‘รูปุปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวตี’’ติ (ธ. ส. 160)ฯ อิทนฺติ อิทํ รูปาวจรชฺฌานํฯ ‘‘อิธวิหายนิฏฺฐเหตุภูโต รูปาวจรมคฺโค’’ติอาทิกํ ทีเปนฺตํ วจนํ อนาคามิมคฺคสฺส ตพฺภาวทีปเกน ‘‘อิธ ภาวิตมคฺโค’’ติอาทิเกน กถํ สเมตีติ โจเทตฺวา ยถา สเมติ , ตํ ทสฺเสตุํ ‘‘ปุพฺเพ ปนา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ‘‘ปุพฺเพ’’ติ อิมินา ‘‘อิธ ภาวิตมคฺโค’’ติอาทิกํ วทนฺติ, อิธาปิ ปน ‘‘รูปาวจรมคฺเคนา’’ติอาทิกํฯ ตตฺถ อนาคามี เอวาติ อนาคามิผลฏฺโฐ เอวฯ ฌานานาคามีติ อสมุจฺฉินฺนชฺฌตฺตสํโยชโนปิ รูปภเว อุปฺปชฺชิตฺวา อนาวตฺติธมฺมมคฺคํ ภาเวตฺวา ตตฺเถว ปรินิพฺพายนโตฯ อธิปฺปาโยติ ยถาวุตฺโต ทฺวินฺนํ อฏฺฐกถาวจนานํ อวิโรธทีปโก อธิปฺปาโยฯ

อิธาติ กามโลเกฯ ตตฺถาติ พฺรหฺมโลเกฯ เอตฺถ จ ปรวาที เอวํ ปุจฺฉิตพฺโพ ‘‘ตีหิ, ภิกฺขเว, ฐาเนหี’’ติ สุตฺตํ กิํ ยถารุตวเสน คเหตพฺพตฺถํ, อุทาหุ สนฺธายภาสิตนฺติ? ตตฺถ ชานมาโน สนฺธายภาสิตนฺติ วเทยฺยฯ อญฺญถา ‘‘ปรนิมฺมิตวสวตฺติเทเว อุปาทายา’’ติอาทิ วตฺตุํ น สกฺกา ‘‘เทเว จ ตาวติํเส’’ติ วุตฺตตฺตาฯ ยถา หิ ตสฺส ‘‘เสยฺยถาปิ เทเวหิ ตาวติํเสหิ สทฺธิํ มนฺเตตฺวา’’ติอาทีสุ วิย สกฺกํ เทวราชานํ อุปาทาย กามาวจรเทเวสุ ตาวติํสเทวา ปากฏา ปญฺญาตาติ เตสํ คหณํ, น เตเยว อธิปฺเปตาติ สุตฺตปทสฺส สนฺธายภาสิตตฺถํ สมฺปฏิจฺฉิตพฺพํ, เอวํ ‘‘อิธ พฺรหฺมจริยวาโส’’ติ เอตฺถาปิ อนวชฺชสุขอพฺยาเสกสุขเนกฺขมฺมสุขาทิสนฺนิสฺสยภาเวน มหานิสํสตาย สาสเน ปพฺพชฺชา ‘‘อิธ พฺรหฺมจริยวาโส’’ติ อิมสฺมิํ สุตฺเต อธิปฺเปตาฯ สา หิ อุตฺตรกุรุกานํ เทวานญฺจ อโนกาสภาวโต ทุกฺกรา ทุลฺลภา จฯ ตตฺถ สูริยปริวตฺตาทีหิปิ เทเวสุ มคฺคปฏิลาภาย อตฺถิตา วิภาเวตพฺพา, อุตฺตรกุรุกานํ ปน วิเสสานธิคมภาโว อุภินฺนมฺปิ อิจฺฉิโต เอวาติฯ

สํสนฺทนพฺรหฺมจริยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

พฺรหฺมจริยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ