เมนู

8. ลกฺขณยุตฺติวณฺณนา

[54] ลกฺขณยุตฺติกถายํ ‘‘ฉลวเสน ปน วตฺตพฺพํ อาชานาหิ นิคฺคห’’นฺติ ปาโฐ คเหตพฺโพฯ

ลกฺขณยุตฺติวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. วจนโสธนวณฺณนา

[55-59] ปททฺวยสฺส อตฺถโต เอกตฺเตติ ปททฺวยสฺส เอกตฺตตฺเถ สตีติ อตฺโถฯ ปริกปฺปวจนญฺเหตํ โทสทสฺสนตฺถํ ‘‘เอวํ สนฺเต อยํ โทโส’’ติฯ ตยิทํ เอกตฺตํ อุปลพฺภติ เอวาติ ปจฺฉิมปทาวธารณํ เวทิตพฺพํฯ ‘‘เกหิจิ ปุคฺคโล เกหิจิ น ปุคฺคโล’’ติ พฺยภิจารทสฺสนโต ปเรน น สมฺปฏิจฺฉิตนฺติ กตฺวา ตเมว อสมฺปฏิจฺฉิตตฺตํ วิภาเวนฺโต ‘‘ปุคฺคลสฺส หี’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ อวิภชิตพฺพตนฺติ ‘‘อุปลพฺภติ จา’’ติ เอวํ อวิภชิตพฺพตํฯ วิภชิตพฺพตนฺติ ‘‘ปุคฺคโล จ ตทญฺญญฺจ อุปลพฺภตี’’ติ เอวํ วิภชิตพฺพตํฯ เอเตน ‘‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ เอวา’’ติ ปจฺฉิมปทาวธารณํ เวทิตพฺพํ, น ‘‘ปุคฺคโล เอว อุปลพฺภตี’’ติ อิมมตฺถํ ทสฺเสติฯ ตํ วิภาคนฺติ ยถาวุตฺตํ วิภชิตพฺพาวิภชิตพฺพํ วิภาคํ วทโต สกวาทิโน, อญฺญสฺส วา กสฺสจิฯ เอตสฺสาติ ปรวาทิโน ยถาวุตฺตวิภาคนฺติ ‘‘ปุคฺคโล อุปลพฺภติ…เป.… เกหิจิ น ปุคฺคโล’’ติ เอวํ ปาฬิยํ วุตฺตปฺปการํ วิภาคํฯ ยถาอาปาทิเตนาติ ‘‘ปุคฺคโล อุปลพฺภตีติ ปททฺวยสฺส อตฺถโต เอกตฺเต’’ติอาทินา อาปาทิตปฺปกาเรนฯ น ภวิตพฺพนฺติ ยทิปิ เตน ปุคฺคโล อุปลพฺภติ เอว วุจฺจติ, อุปลพฺภตีติ ปน ปุคฺคโล เอว น วุจฺจติ, อถ โข อญฺโญปิ, ตสฺมา ยถาวุตฺเตน ปสงฺเคน น ภวิตพฺพํฯ เตนาห ‘‘มคฺคิตพฺโพ เอตฺถ อธิปฺปาโย’’ติฯ

[60] อตฺถโต ปุคฺคโล นตฺถีติ วุตฺตํ โหติ อตฺตสุญฺญตาทสฺสเนน อนตฺตลกฺขณสฺส วิหิตตฺตาฯ

วจนโสธนวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ