เมนู

5. รูปธาตุกถาวณฺณนา

[515-516] รูปธาตูติ วจนโตติ ‘‘กามธาตุรูปธาตุอรูปธาตู’’ติ เอตฺถ รูปธาตูติ วุตฺตตฺตาฯ รูปีธมฺเมเหวาติ รุปฺปนสภาเวหิเยว ธมฺเมหิฯ ‘‘ตโยเม ภวา’’ติอาทินา ปริจฺฉินฺนาติ ตโยเม ภวา , ติสฺโส ธาตุโยติ จ เอวํ ปริจฺฉินฺนาฯ ‘‘ธาตุยา อาคตฏฺฐาเน ภเวน ปริจฺฉินฺทิตพฺพํ, ภวสฺส อาคตฏฺฐาเน ธาตุยา ปริจฺฉินฺทิตพฺพ’’นฺติ หิ วุตฺตํ, ตสฺมา กามรูปารูปาวจรธมฺมาว ตํตํภุมฺมภาเวน ปริจฺฉินฺนา เอวํ วุตฺตาฯ

รูปธาตุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อรูปธาตุกถาวณฺณนา

[517-518] ปุริมกถายนฺติ รูปธาตุกถายํฯ อวิเสเสนาติ ปวตฺติฏฺฐานวเสน วิเสสํ อกตฺวาฯ

อรูปธาตุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. รูปธาตุยาอายตนกถาวณฺณนา

[519] โอกาสภาเวนาติ วตฺถุภาเวนฯ ตถาวิธนฺติ ฆานาทิอาการํฯ

รูปธาตุยาอายตนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. อรูเปรูปกถาวณฺณนา

[524-526] นิสฺสรณํ นาม นิสฺสริตพฺเพ สติ โหติ, น อสติ, ตสฺมา ‘‘อรูปภเว สุขุมรูปํ อตฺถิ, ยโต นิสฺสรณํ ตํ อารุปฺป’’นฺติ อาหฯ

อรูเปรูปกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. รูปํกมฺมนฺติกถาวณฺณนา

[527-537] ปกปฺปยมานาติ ปกาเรหิ กปฺปยมานา อตฺตโน สมฺปยุตฺตานญฺจ กิจฺจํ สมตฺถยมานาฯ เตนาห ‘‘สมฺปยุตฺเตสุ อธิกํ พฺยาปารํ กุรุมานา’’ติฯ

รูปํกมฺมนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ชีวิตินฺทฺริยกถาวณฺณนา

[540] อนฺตํ คเหตฺวา วทตีติ ‘‘อตฺถิ อรูปธมฺมานํ อายุ ฐิติ ยปนา ยาปนา อิริยนา วตฺตนา ปาลนา, อตฺถิ อรูปชีวิตินฺทฺริย’’นฺติ ตสฺมิํ ปญฺเห ‘‘อตฺถิ อรูปชีวิตินฺทฺริย’’นฺติ อิมํ อนฺตํ ปริโยสานํ คเหตฺวา วทติฯ วตฺตุํ ยุตฺโต สมุทายสฺส อิจฺฉนฺโต ตทวยวสฺส อิจฺฉตีติฯ น หิ อวยเวหิ วินา สมุทาโย นาม อตฺถิฯ

[541] ตเมวาติ อรูปํ จิตฺตวิปฺปยุตฺตเมวฯ

[542] ตทาปีติ สมาปชฺชนวุฏฺฐานกาเลปิฯ

[544-545] โส ยุตฺโต ทฺวินฺนํ รูปารูปชีวิตินฺทฺริยานํ สกสมเย อิจฺฉิตตฺตาฯ

ชีวิตินฺทฺริยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. กมฺมเหตุกถาวณฺณนา

[546] ‘‘ปาณาติปาตกมฺมสฺส เหตู’’ติอาทิกสฺส ปริหานิกถายํ อนาคตตฺตา โย ตตฺถ อาคตนโย, ตเมว ทสฺเสนฺโต ‘‘เสสนฺติ…เป.… วทตี’’ติ อาหฯ สมฺปฏิจฺฉนวจนนฺติ สมฺปฏิจฺฉาปนวจนํฯ ตํ ปรวาทิํฯ ตํตํลทฺธิสมฺปฏิจฺฉาปนํ วา คาหาปนนฺติ ทสฺเสนฺโต ‘‘ปกฺข’’นฺติอาทิมาหฯ

กมฺมเหตุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อฏฺฐมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. นวมวคฺโค