เมนู

5. อฏฺฐมกกถาวณฺณนา

[368] ปหีนา นาม ภเวยฺยุํ, น ปหิยฺยมานาติ อธิปฺปาโยฯ

อฏฺฐมกกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อฏฺฐมกสฺส อินฺทฺริยกถาวณฺณนา

[371] โลกุตฺตรานํเยว สทฺธาทีนํ อินฺทฺริยภาโว, น โลกิยานนฺติ ปรวาทิโน อธิปฺปายวเสนาห ‘‘อปฺปฏิลทฺธินฺทฺริยตฺตา’’ติอาทิฯ ตตฺถ นิยฺยานิกานิ ภาเวนฺโตติ ยถา นิยฺยานิกา โหนฺติ, เอวํ อุปฺปาเทนฺโต พฺรูเหนฺโต วาฯ อินฺทฺริยภาวํ ปน ปตฺเตสุ เตสุ ปุน ภาวนากิจฺจํ นตฺถีติ ตสฺส อธิปฺปาโยติ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘น ปน อินฺทฺริยานิ ภาเวนฺโต’’ติฯ

อฏฺฐมกสฺส อินฺทฺริยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. ทิพฺพจกฺขุกถาวณฺณนา

[373] วิสิโนติ วิเสเสน พนฺธติ วิสยีนํ อตฺตปฏิพนฺธํ กโรตีติ วิสโย, อารมฺมณํ , อนุภวติ เอเตนาติ อานุภาโว, สามตฺถิยํ, พลนฺติ อตฺโถ, โคจรกรณํ โคจโร, วิสเย อานุภาวโคจรา วิสย…เป.… จราติฯ เตหิ ยถา วิสิฏฺฐํ วิเสสํ โหติ, ตถา ปจฺจยภูเตน ฌานธมฺเมน อาหิตพลํ กตพลาธานํฯ วิสยคฺคหณญฺเจตฺถ อานุภาวโคจรกรณานํ ปวตฺติฏฺฐานทสฺสนํ ยตฺถสฺส เตหิ อุปตฺถทฺธตฺตา พลาธานํ ปากฏํ โหติฯ เตนาห ‘‘ยาทิเส วิสเย’’ติอาทิฯ พลาธานญฺจ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมโต มหคฺคตธมฺมวิเสสโต อุปฺปนฺเนหิ ปณีเตหิ จิตฺตชรูเปหิ วิเสสาปตฺติฯ ยํ นิสฺสาย ปราวุตฺตีติ เอเก วทนฺติฯ ปุริมํ มํสจกฺขุมตฺตเมวาติ ยถาวุตฺตพลาธานโต ปุริมํ มํสจกฺขุมตฺตเมวฯ วทนฺโต สงฺคหกาโรฯ วิสยคฺคหณํ ปาฬิยํ กตํฯ น วิสยวิเสสทสฺสนตฺถนฺติ น วิสยสฺส วิเสสทสฺสนตฺถํฯ ยโต อุภินฺนมฺปิ รูปายตนเมว วิสโยติ วิสยสฺส สทิสตํ อวิเสสํ อาห, สทิสสฺส วา วิเสสํ ทีเปตีติ โยชนาฯ