เมนู

1. ขนฺธปทวณฺณนา

[6] ‘‘อภิญฺเญยฺยธมฺมภาเวน วุตฺตา จตฺตาโร ขนฺธา โหนฺตี’’ติอาทินา, ‘‘รูปกฺขนฺโธ อภิญฺเญยฺโย’’ติอาทินา จ อภิญฺญาตลกฺขณวิสยาติ อาห ‘‘สภาวโต อภิญฺญาตาน’’นฺติฯ ปริญฺเญยฺยตาทีติ อาทิ-สทฺเทน ปหาตพฺพสจฺฉิกาตพฺพภาเวตพฺพตา สงฺคยฺหติฯ อธิปติยาทีติ อธิปติปจฺจยภาวอุปฏฺฐานปทหนาทีนิฯ สจฺจาทิวิเสโส วิยาติ ทุกฺขสจฺจาทิปริยาโย อภิญฺเญยฺยปีฬนฏฺฐาทิวิเสโส วิยฯ เอวญฺจ กตฺวาติ นยมุขมาติกาย อภิญฺเญยฺยนิสฺสเยน วุจฺจมานตฺตา เอวฯ เตสํ รูปธมฺมานํ ปญฺจนฺนํ ขนฺธานํ ขนฺธภาเวน วิย รูปกฺขนฺธภาเวน สภาคตา โหติ, น เวทนากฺขนฺธาทิภาเวนาติ สงฺคหลกฺขณมาหฯ อิตีติ ตสฺมา, ยสฺมา รูปธมฺมา อญฺญมญฺญํ รูปกฺขนฺธภาเวน สภาคา, ตสฺมาติ อตฺโถฯ รูปกฺขนฺธภาวสงฺขาเตน รูปกฺขนฺธภาเวน อตฺถมุเขเนว คหเณฯ สทฺททฺวาเรน ปน คหเณ รูปกฺขนฺธวจนสงฺขาเตน วา รูปกฺขนฺธวจนวจนียตาสงฺขาเตนฯ อิทานิ ตเมวตฺถํ ปากฏตรํ กาตุํ ‘‘รูปกฺขนฺโธติ หี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ

ปุริเมนาติ รูปกฺขนฺเธนฯ สญฺญากฺขนฺธมูลกาติอาทีสุ ‘‘ปุริเมน โยชิยมาเน’’ติอาทิํ อาเนตฺวา ยถารหํ โยเชตพฺพํฯ อเภทโต ปญฺจกปุจฺฉาวิสฺสชฺชนํ ขนฺธปทนิทฺเทเส สพฺพปจฺฉิมเมวาติ อาห ‘‘เภทโต ปญฺจกปุจฺฉาวิสฺสชฺชนานนฺตร’’นฺติฯ