8. อสาตราคกถาวณฺณนา

[674] อสาตราคกถายํ ‘‘อโห วต เม เอตเทว ภเวยฺยา’’ติ รชฺชนาติ อิมินา เอวํ ปวตฺตมาโนเยว โลโภ อิธ ‘‘ราโค’’ติ อธิปฺเปโต, น อญฺญถาติ ทสฺเสติฯ

[675] สุตฺเต ปนาติ เอตสฺส ‘‘อธิปฺปาโย’’ติ เอเตน สมฺพนฺโธฯ

อสาตราคกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ธมฺมตณฺหาอพฺยากตาติกถาวณฺณนา

[676-680] ยสฺมา ธมฺมตณฺหาติ วุตฺตา, ตสฺมา อพฺยากตาติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ โลกุตฺตเรสุ วา สพฺเพสุ ตณฺหา ‘‘ธมฺมตณฺหา’’ติ คเหตฺวา ยสฺมา สา ตณฺหา, ตสฺมา กุสลา น โหติ, ยสฺมา ปน ธมฺเม ปวตฺตา, ตสฺมา อกุสลา น โหตีติ อพฺยากตาติ ลทฺธีติ ทสฺเสติฯ ตีหิ โกฏฺฐาเสหิ ฉปิ ตณฺหา สํขิปิตฺวา ทสฺสิตา, ตสฺมา ธมฺมตณฺหาปิ กามตณฺหาทิภาวโต น อพฺยากตาติ อธิปฺปาโยฯ

ธมฺมตณฺหาอพฺยากตาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เตรสมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

14. จุทฺทสมวคฺโค

1. กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถาวณฺณนา

[686-690] ตนฺติ กุสลํ อกุสลญฺจาติ วิสุํ สมฺพนฺโธ ทฏฺฐพฺโพฯ ตํ อุภยนฺติ วา วจนเสโสฯ ปฏิสนฺทหตีติ ฆเฏติ, อนนฺตรํ อุปฺปาเทตีติ วุตฺตํ โหติฯ

กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. สฬายตนุปฺปตฺติกถาวณฺณนา

[691-692] เกจิ วาทิโน ‘‘องฺกุเร สาขาวิฏปาทิสมฺปนฺนานํ รุกฺขาทีนํ พีชมตฺตํ อาวิภาวํ คจฺฉตี’’ติ วทนฺตีติ เตสํ วาทํ นิทสฺสนํ กโรนฺโต อาห ‘‘สมฺปนฺนสาขาวิฏปาน’’นฺติอาทิฯ

สฬายตนุปฺปตฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. อนนฺตรปจฺจยกถาวณฺณนา

[693-697] จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ โสตวิญฺญาณนฺติ เอตฺถ ‘‘ลทฺธิวเสน ปฏิชานาตี’’ติ อนนฺตรุปฺปตฺติํ สลฺลกฺเขนฺโตปิ น โส จกฺขุมฺหิ รูปารมฺมณํ โสตวิญฺญาณํ อิจฺฉติ, อถ โข โสตมฺหิเยว สทฺทารมฺมณนฺติ อนนฺตรูปลทฺธิวเสน อาปนฺนตฺตา ‘‘ปฏิชานาตี’’ติ ยุตฺตํ วตฺตุํฯ

อนนฺตรปจฺจยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อริยรูปกถาวณฺณนา

[698-699] สมฺมาวาจาทิ รูปํ มคฺโค จาติ อิจฺฉนฺโต ‘‘อริยรูป’’นฺติปิ วทติฯ

อริยรูปกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. อญฺโญอนุสโยติกถาวณฺณนา

[700-701] ‘‘สราโคติอาทิ ปน ตสฺมิํ สมเย ราคสฺส อปฺปหีนตฺตา สราโคติ วตฺตพฺพต’’นฺติ ปุริมปาโฐ, ‘‘สานุสโยติอาทิ ปน ตสฺมิํ สมเย อนุสยสฺส อปฺปหีนตฺตา สานุสโยติ วตฺตพฺพต’’นฺติ ปจฺฉิมปาโฐ, โส ยุตฺโตฯ โส หิ น อนุสยปริยุฏฺฐานานํ อญฺญตฺตํ, ตสฺมา ตํ อสาธกนฺติ เอเตน สเมตีติฯ

อญฺโญอนุสโยติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ