4. อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา

[554-556] อปฺปหีนตฺตาว อตฺถีติ วุจฺจติ, น ปน วิชฺชมานตฺตาติ อธิปฺปาโยฯ

อนุสยาอนารมฺมณาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ญาณํอนารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา

[557-8] ตสฺส ญาณสฺสาติ มคฺคญาณสฺสาติ วทนฺติฯ

ญาณํอนารมฺมณนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. วิตกฺกานุปติตกถาวณฺณนา

[562] อวิเสเสเนวาติ อารมฺมณสมฺปโยเคหิ ทฺวีหิปีติ อตฺโถฯ

วิตกฺกานุปติตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถาวณฺณนา

[563] สพฺพโสติ สวิตกฺกจิตฺเตสุ สพฺพตฺถ สพฺพทา วาติ อิมมตฺถํ ทสฺเสนฺโต อาห ‘‘อนฺตมโส มโนธาตุปวตฺติกาเลปี’’ติฯ วิตกฺกวิปฺผารมตฺตนฺติ วิตกฺกสฺส ปวตฺติมตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ

วิตกฺกวิปฺผารสทฺทกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา

[565] อนาปตฺตีติ วิสํวาทนาธิปฺปายสฺส อภาวา มุสาวาโท น โหตีติ วุตฺตํฯ

นยถาจิตฺตสฺสวาจาติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. อตีตานาคตสมนฺนาคตกถาวณฺณนา

[568-570] ตาสูติ ตาสุ ปญฺญตฺตีสุฯ สมนฺนาคมปญฺญตฺติยา สมนฺนาคโตติ วุจฺจติ, ปฏิลาภปญฺญตฺติยา ลาภีติ วุจฺจติฯ สมนฺนาคโตติ วุจฺจติ อยํ สมนฺนาคมปญฺญตฺติ นามฯ ลาภีติ วุจฺจติ อยํ ปฏิลาภปญฺญตฺติ นามาติ วา อธิปฺปาโย โยเชตพฺโพฯ

อตีตานาคตสมนฺนาคตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นวมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ทสมวคฺโค

1. นิโรธกถาวณฺณนา

[571-2] ภวงฺคจิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณน สเหวาติอาทิํ วทนฺเตน กิริยขนฺธานํ ภงฺคกฺขเณน สห อุปปตฺเตสิยา ขนฺธา อุปฺปชฺชนฺตีติ จ วตฺตพฺพํ, ตถา อุปปตฺเตสิยานํ ภงฺคกฺขเณน สห อุปปตฺเตสิยา, กิริยานํ ภงฺคกฺขเณน สห กิริยาติฯ จกฺขุวิญฺญาณาทีนํ กิริยาจตุกฺขนฺธคฺคหเณน คหณํฯ ญาณนฺติ มคฺคญาณํ ยุตฺตํฯ

นิโรธกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปญฺจวิญฺญาณสมงฺคิสฺสมคฺคกถาวณฺณนา

[576] ตํ ลกฺขณนฺติ ‘‘ฉ วิญฺญาณา’’ติ อวตฺวา ‘‘ปญฺจวิญฺญาณา อุปฺปนฺนวตฺถุกา’’ติอาทินา วุตฺตํ ลกฺขณํฯ ‘‘ฉ วิญฺญาณา’’ติ อวจนํ ปเนตฺถ ‘‘โน จ วต เร วตฺตพฺเพ’’ติอาทิวจนสฺส การณนฺติ อธิปฺเปตํฯ

[577] โลกิโยติ วิปสฺสนามคฺคมาหฯ ยํ ตตฺถ อนิมิตฺตนฺติ จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคิกฺขเณ ยํ อนิมิตฺตํ คณฺหนฺโต น นิมิตฺตคฺคาหีติ วุตฺโต, ตเทว สุญฺญตนฺติ อธิปฺปาโยฯ

ปญฺจวิญฺญาณสมงฺคิสฺสมคฺคกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ