[86] อจฺฉมํสํ ลภิตฺวา สูกรมํสนฺติ น กุกฺกุจฺจายตีติ อจฺฉมํสนฺติ ชานนฺโตปิ สูกรมํสนฺติ น กุกฺกุจฺจายติ, มทฺทิตฺวา วีติกฺกมตีติ วุตฺตํ โหติฯ

[90] ติตฺโตติ นิฏฺฐิตกิจฺจตาย นิรุสฺสุกฺโกฯ

ทุกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ติกนิทฺเทสวณฺณนา

[91] เสสสํวรเภเทนาติ มโนสํวรเภเทน, สติสํวราทิเภเทน วาฯ อกุสลสีลสมนฺนาคเมนาติ ‘‘กตเม จ ถปติ อกุสลา สีลา? อกุสลํ กายกมฺมํ อกุสลํ วจีกมฺมํ ปาปโก อาชีโว’’ติ วุตฺเตหิ สมนฺนาคเมนฯ ตสฺส หิ…เป.… เอวํ สาสงฺกสมาจาโร โหตีติ เอวํ สาสงฺโก สมาจาโร โหตีติ อตฺโถฯ

[94] สมานวิสยานํ ปุคฺคลานํ วิเสสทสฺสนวเสน ‘‘กายสกฺขี’’ติอาทิกํ วุตฺตํฯ

[107] สมาธิ วา อาทีติ โลกุตฺตรธมฺมา หิ ปรมตฺถโต สาสนนฺติ ตทตฺโถ ปาทกสมาธิ ตสฺส อาทิ วุตฺโต, ตทาสนฺนตฺตา วิปสฺสนา, ตสฺส มูเลกเทสตฺตา มคฺโคฯ

[108] อุจฺฉงฺโค วิย อุจฺฉงฺคปญฺโญ ปุคฺคโล ทฏฺฐพฺโพติ อุจฺฉงฺคสทิสปญฺญตาย เอว ปญฺญา วิย ปุคฺคโลปิ อุจฺฉงฺโค วิย โหติ, ตสฺมิํ ธมฺมานํ อจิรฏฺฐานโตติ อธิปฺปาเยน วุตฺตํฯ วกฺขติ หิ ‘‘อุจฺฉงฺคสทิสปญฺโญติอตฺโถ’’ติฯ

[109] ยถา จ อุจฺฉงฺคสทิสา ปญฺญา, เอวํ นิกฺกุชฺชกุมฺภสทิสา ปญฺญา เอวาติ ทฏฺฐพฺโพ, ตตฺถ ธมฺมานํ อนวฏฺฐานโตฯ

[113] จิรฏฺฐานโต ถิรฏฺฐานโต จ ปาสาณเลขสทิสา ปราปราธนิพฺพตฺตา โกธเลขา ยสฺส โส ปาสาณเลขูปมสมนฺนาคโต ปาสาณเลขูปโมติ วุตฺโต, เอวํ อิตเรปิฯ

[118] สุตาทิวตฺถุรหิโต ตุจฺฉมาโน นโฬ วิยาติ ‘‘นโฬ’’ติ วุจฺจติ, โส อุคฺคโต นโฬ เอตสฺสาติ อุนฺนโฬฯ

[122] ‘‘สีลกถา จ โน ภวิสฺสตี’’ติ เอตฺถ วุตฺตํ สีลกถาภวนํ ปฐมารมฺโภปิ ทุสฺสีเลน สห น โหตีติ ทสฺเสนฺโต อาห เนว สีลกถา โหตี’’ติฯ

[123] ตตฺถ ตตฺถาติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ อนุคฺคเหตพฺเพ ปญฺญาย โสเธตพฺเพ จ วฑฺเฒตพฺเพ จ อธิกสีลํ นิสฺสาย อุปฺปนฺนปญฺญาย อนุคฺคณฺหาติ นามาติ อตฺโถฯ

[124] คูถกูโป วิย ทุสฺสีลฺยนฺติ เอเตน ทุสฺสีลฺยสฺส คูถสทิสตฺตเมว ทสฺเสติฯ

[130] โน จ สมฺมา ปญฺญเปตุํ สกฺโกนฺตีติ เยภุยฺเยน น สกฺโกนฺตีติ อิมมตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํ, อุปฺปนฺเน ตถาคเต ตสฺมิํ อนาทริยํ กตฺวา สมาปตฺติํ อุปฺปาเทตุํ วายมนฺตสฺส อสมตฺถภาวํ วาฯ ติตฺถิยา วา ปูรณาทโย อธิปฺเปตาฯ

ติกนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุกฺกนิทฺเทสวณฺณนา

[133] ปเรน กตํ ทุสฺสีลฺยํ อาณตฺติยา อตฺตนา จ ปโยเคน กตนฺติ อาณตฺติยา ปาปสฺส ทายาโท ‘‘ตโต อุปฑฺฒสฺส ทายาโท’’ติ วุตฺโตฯ

[145] อยนฺติ ‘‘เตสุ ปฐโม’’ติอาทิกํ นยํ วทติฯ

[148] เทสนาย ธมฺมานํ ญาณสฺส อาปาถภาวสมฺปาทนํ ญาณุคฺฆาฏนํฯ สห อุทาหฏเวลายาติ อุทาหฏเวลาย สทฺธิํ ตสฺมิํ กาเล อนติกฺกนฺเต เอวาติ อตฺโถฯ

[152] ตนฺติ อนนฺตรวจนํ วทติฯ ‘‘กตโม โลโก’’ติ วุตฺเต ‘‘ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา’’ติ มหนฺตํ อตฺถํ สงฺคหิตฺวา ฐิตวจนํ อตฺถยุตฺตํฯ ลุชฺชตีติ โลโกติ การณยุตฺตํฯ