8. ทสฺสเนนปหาตพฺพตฺติกวณฺณนา

ทสฺสเนนปหาตพฺพตฺติเก ทสฺสเนน ปหาตพฺโพ ธมฺโม ภาวนาย ปหาตพฺพสฺส ธมฺมสฺส เอเกนปิ ปจฺจเยน ปจฺจโย น โหตีติ อิทํ ปฏิจฺจสมุปฺปาทวิภงฺเค วิจาริตนเยน วิจาเรตพฺพนฺติฯ

ทสฺสเนนปหาตพฺพตฺติกวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปุจฺฉาคณนคาถาโย

กุสลาทิ เอกกตฺตย-มถาทิ อนฺเตน มชฺฌิมนฺเตน;

อาทิ จ มชฺเฌน ทุกา, ตโย ติเกโก จ วิญฺเญยฺโยฯ

เตสฺเวเกกํ มูลํ กตฺวา, ตํ สตฺตสตฺตกา ปุจฺฉา;

เอเกกปจฺจเย ยถา, ภวนฺติ เอกูนปญฺญาสฯ

ฉสตฺตตาธิกสตํ, สหสฺสเมกญฺจ สุทฺธิเก ปุจฺฉา;

เอส จ นโยนุโลเม, ปจฺจนีเย จาติ นาญฺญตฺถฯ

ราสิคุณิตสฺส ราสิสฺสฑฺฒํ, สห ราสิกสฺส ปิณฺโฑ โส;

ราสิสฺส วา สเหกสฺสฑฺฒํ, ปุน ราสินา คุณิตํฯ

อิติ เหตุมูลกาทุก-ติกาทโย ฉจฺจ สตฺตติสตา ทฺเว;

จตุวีสเตตฺถ ปุจฺฉา, อฑฺฒุฑฺฒสหสฺสนหุตญฺจฯ

ตาสํ ยสฺมา สุทฺธิก-นโย น ปจฺเจกปจฺจเย ตสฺมา;

จตุวีสติคุณิตานํ, สสุทฺธิกานํ อยํ คณนาฯ

ลกฺขตฺตยํ ทฺวินหุตํ, ปญฺจ สหสฺสานิ สตฺต จ สตานิ;

ทฺวาปญฺญาสา เอตา, อนุโลเม ปิณฺฑิตา ปุจฺฉาฯ

อนุโลมสทิสคณนา, ภวนฺติ ปุจฺฉานเย จ ปจฺจนีเย;

หาเปตฺวา ปน เสเส, นยทฺวเย สุทฺธิเก ลทฺธาฯ

ฉปฺปญฺญาส ภวนฺติ ปุจฺฉา, ฉสตสหิตญฺจ ลกฺขเตรสกํ;

ปุจฺฉานเยสุ คณิตา, ปฏิจฺจวาเร จตูสฺวปิฯ

สตฺตหิ คุณิตา กุสลตฺติเก ทฺวยํ, นวุติญฺเจว ปญฺจสตา;

จตฺตาริ สหสฺสานิ จ, ตเถกนวุเต จ ลกฺขกาฯ

นาทฺวาวีสติ คุณิตา, ติเกสุ สพฺเพสุ วีสติ จ โกฏิ;

ลกฺขตฺตยํ สหสฺสํ, จตุวีสติ จาปิ วิญฺเญยฺยาฯ

ติกปฏฺฐานํฯ

เอกกปจฺจเย ปน, นว นว กตฺวา สโสฬสทฺวิสตํ;

เหตุทุกปฐมวาเร, ปฐมนเย สุทฺธิเก ปุจฺฉาฯ

เหตาทิมูลกนเย-สฺเวเกกสฺมิํ ทุกาทิเภทยุเต;

จตุราสีติจตุสต-สหิตํ สหสฺสทฺวยํ ปุจฺฉาฯ

ตา จตุวีสติคุณิตา, สสุทฺธิกา เอตฺถ โหนฺติ อนุโลเม;

ทฺวตฺติํสฏฺฐสตาธิก-สหสฺสนวกฑฺฒลกฺขกาฯ

เอวํ ปจฺจนีเย ทฺเว, สุทฺธิกรหิตา จตูสฺวโต โหนฺติ;

ฉนฺนวุตฏฺฐสตฏฺฐ-ติํสสหสฺสทฺวิลกฺขกานิฯ

ตา ปน สตฺตคุณา ทฺเว, สตฺตติสตทฺวยํ สหสฺสานิ;

ทฺวาสตฺตติ โหนฺติ ตโต, โสฬส ลกฺขานิ เหตุทุเกฯ

ตา สตคุณา ทุกสเต, สตทฺวยํ สตฺตวีสติ สหสฺสา;

ทฺวาสตฺตติลกฺขานิ จ, โสฬสโกฏิ ตโต ปุจฺฉาฯ

ทุกปฏฺฐานํฯ

ทุกติกปฏฺฐาเน ติก-ปกฺเขโป โหติ เอกเมกทุเก;

ตสฺส ฉสฏฺฐิคุเณน เต, ฉสฏฺฐิสตํ ทุกา โหนฺติฯ

เหตุทุกลทฺธปุจฺฉา, คุณิตา เตหิ จ โหนฺติ ติกปทเมว;

ทุกปฏฺฐาเน ปุจฺฉา, ตาสํ คณนา อยํ เญยฺยาฯ

ทฺวาปญฺญาส สตานิ จ, นเวว นหุตานิ นว จ สฏฺฐิญฺจ;

ลกฺขานิ ตีหิ สหิตํ, สตํ สหสฺสญฺจ โกฏินํฯ

ทุกติกปฏฺฐานํฯ

ติกทุกปฏฺฐาเน ติก-เมเกกํ ทฺวิสตเภทนํ กตฺวา;

ทฺวาวีสทฺวิสตคุณา, เญยฺยา กุสลตฺติเก ลทฺธาฯ

ปุจฺฉา อฏฺฐสตาธิก-จตุสหสฺสทฺวิลกฺขยุตฺตานํ;

โกฏีนํ ฉกฺกมโถ, โกฏิสหสฺสานิ จตฺตาริฯ

ติกทุกปฏฺฐานํฯ

ติกติกปฏฺฐาเน , เตสฏฺฐิวิเธเกกเภทนา ตุ ติกา;

เตหิ จ คุณิตา กุสล-ตฺติกปุจฺฉาปิ โหนฺติ ปุจฺฉา ตาฯ

ทฺวาทส ปญฺจสตา จตุ-สฏฺฐิสหสฺสานิ นวุติ เจกูนา;

ลกฺขานเมกสฏฺฐิ, ทฺวาทสสตโกฏิโย เจวฯ

ติกติกปฏฺฐานํฯ

ทฺวยหีนทฺวยสตคุโณ, เอเกโก ทุกทุเก เตหิ;

เหตุทุเก ลทฺธา สงฺขฺย-เภเทหิ จ วฑฺฒิตา ปุจฺฉาฯ

ฉสตยุตานิ ปญฺจา-สีติสหสฺสานิ ลกฺขนวกญฺจ;

เอกาทสาปิ โกฏิ, ปุน โกฏิสตานิ เตตฺติํสฯ

ทุกทุกปฏฺฐานํฯ

สมฺปิณฺฑิตา ตุ ปุจฺฉา, อนุโลเม ฉพฺพิเธปิ ปฏฺฐาเน;

ฉตฺติํสติสตสหสฺส-ฏฺฐกยุตสตฺตนหุตานิฯ

ลกฺขานิ ฉจฺจ จตฺตา-ลีเสว นวาถ โกฏิโย ทส จ;

สตฺตโกฏิสเตหิ จ, โกฏิสหสฺสานิ นว โหนฺติฯ

ตา จตุคุณิตา ปุจฺฉา, จตุปฺปเภเท สมนฺตปฏฺฐาเน;

จตุจตฺตาลีสสตตฺตยํ, สหสฺสานิ เตรส จฯ

สตฺตาสีติ จ ลกฺขานํ, โกฏีนญฺจ สตฺตสตฺตติโย;

โหนฺติฏฺฐสตานิฏฺฐ-ติํสสตสหสฺสานิ อิติ คณนาฯ

ปฏฺฐานสฺส ปุจฺฉาคณนคาถาฯ

ปฏฺฐานปกรณ-มูลฏีกา สมตฺตาฯ

อิติ ภทนฺตอานนฺทาจริยเกน กตา ลีนตฺถปทวณฺณนา

อภิธมฺมสฺส มูลฏีกา สมตฺตาฯ