3. สพฺพมิทํกมฺมโตติกถาวณฺณนา
[784] พีชโต องฺกุรสฺเสวาติ ยถา องฺกุรสฺส อพีชโต นิพฺพตฺติ นตฺถิ, ตถา ปจฺจุปฺปนฺนปวตฺตสฺสปิ อกมฺมโต กมฺมวิปากโต นิพฺพตฺติ นตฺถิ, ตํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปตีติ อธิปฺปาโยฯ เทยฺยธมฺมวเสน ทานผลํ ปุจฺฉตีติ เทยฺยธมฺมวเสน ยาย เจตนาย ตํ เทติ, ตสฺส ทานสฺส ผลํ ปุจฺฉติ, น เทยฺยธมฺมสฺสาติ วุตฺตํ โหติฯ
สพฺพมิทํกมฺมโตติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
4. อินฺทฺริยพทฺธกถาวณฺณนา
[788] วินาปิ อนิจฺจตฺเตนาติ ‘‘ยาว ทุกฺขา นิรยา’’ติอาทีสุ (ม. นิ. 3.250) วิย ทุกฺขารมฺมณตฺเตนปิ ทุกฺขํ วตฺตพฺพนฺติ อธิปฺปาโยฯ
อินฺทฺริยพทฺธกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
7. นวตฺตพฺพํสงฺโฆทกฺขิณํวิโสเธตีติกถาวณฺณนา
[793-794] นวตฺตพฺพํสงฺโฆทกฺขิณํวิโสเธตีติกถายํ น จ ตานิ ทกฺขิณํ วิโสเธตุํ สกฺโกนฺตีติ ยถา ปุคฺคโล สีลปริโสธนาทีนิ กตฺวา นิโรธมฺปิ สมาปชฺชิตฺวา วิโสเธตุํ สกฺโกติ, น เอวํ มคฺคผลานีติ อธิปฺปาโย, อปฺปฏิคฺคหณโตติ วาฯ
นวตฺตพฺพํสงฺโฆทกฺขิณํวิโสเธตีติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
11. ทกฺขิณาวิสุทฺธิกถาวณฺณนา
[800-801] ทกฺขิณาวิสุทฺธิกถายํ วิสุชฺเฌยฺยาติ เอตสฺส อตฺถํ ทสฺเสนฺโต ‘‘มหปฺผลา ภเวยฺยา’’ติ อาหฯ ทายกสฺเสว จิตฺตวิสุทฺธิ วิปากทายิกา โหตีติ ปฏิคฺคาหกนิรเปกฺขา ปฏิคฺคาหเกน ปจฺจยภูเตน วินา ทายเกเนว มหาวิปากเจตนตฺตํ อาปาทิกา, ปฏิคฺคาหกนิรเปกฺขา วิปากทายิกา โหตีติ อธิปฺปาโยฯ อญฺโญ อญฺญสฺส การโกติ ยทิ ทายกสฺส ทานเจตนา นาม ปฏิคฺคาหเกน กตา ภเวยฺย, ยุตฺตรูปํ สิยาติ กสฺมา วุตฺตํ, นนุ ลทฺธิกิตฺตเน ‘‘ทายเกน ทานํ ทินฺนํ, ปฏิคฺคาหเกน วิปาโก นิพฺพตฺติโตติ อญฺโญ อญฺญสฺส การโก ภเวยฺยา’’ติ วุตฺตนฺติ? สจฺจเมตํ, ปฏิคฺคาหเกน วิปากนิพฺพตฺตนมฺปิ ปน ทานเจตนานิพฺพตฺตเนน ยทิ ภเวยฺย, เอวํ สติ อญฺโญ อญฺญสฺส การโกติ ยุตฺตรูปํ สิยาติ อธิปฺปาโยฯ
ทกฺขิณาวิสุทฺธิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
สตฺตรสมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
18. อฏฺฐารสมวคฺโค
1. มนุสฺสโลกกถาวณฺณนา
[802-803] อโยนิโสติ ‘‘ตุสิตปุรํ สนฺธายา’’ติอาทิกํ คหณํ สนฺธายาหฯ
มนุสฺสโลกกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
2. ธมฺมเทสนากถาวณฺณนา
[804-806] ตสฺส จ เทสนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา สยเมว จ อายสฺมตา อานนฺทตฺเถเรน เทสิโตติ วทติฯ
ธมฺมเทสนากถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
6. ฌานสงฺกนฺติกถาวณฺณนา
[813-816] ฌานสงฺกนฺติกถายํ อุปฺปฏิปาฏิยาติ ปฐมชฺฌานโต วุฏฺฐาย วิตกฺกวิจารา อาทีนวโต มนสิกาตพฺพา, ตโต ทุติยชฺฌาเนน ภวิตพฺพนฺติ เอวํ โย อุปจารานํ ฌานานญฺจ อนุกฺกโม, เตน วินาติ อตฺโถฯ
ฌานสงฺกนฺติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
