เวทนาปทนิทฺเทสวณฺณนา

[231] อนนฺตราทีหีติ อนนฺตรสมนนฺตรูปนิสฺสยนตฺถิวิคตปจฺจเยหิฯ อุปนิสฺสเยติ อนนฺตรูปนิสฺสเยฯ อนนฺตรสมนนฺตรปจฺจยา หิ อนนฺตรตาวเสเนว อนนฺตรูปนิสฺสเย อนฺโตคธาฯ นตฺถิวิคตปจฺจยา ปน อนนฺตรสมนนฺตรปจฺจยธมฺมานํเยว ตถาภาวโต ตทนฺโตคธาฯ ตสฺสาติ อุปนิสฺสยสฺสฯ

สพฺพสฺสาติ วิปากสฺส, อวิปากสฺส จฯ ปฏิสนฺธิภวงฺคจุติจิตฺตสมฺปยุตฺตาย หิ เวทนาย สหชาตมโนสมฺผสฺโส วุตฺตนเยน อฏฺฐธา ปจฺจโย โหติฯ อนนฺตโร อนนฺตราทินา, อนานนฺตโร อุปนิสฺสยวเสเนว ปจฺจโย โหติฯ สมฺภวทสฺสนญฺเจตํ, น ตาสํ มโนทฺวาริกภาวทสฺสนนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

เวทนาปทนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ตณฺหาปทนิทฺเทสวณฺณนา

[232] ยถา จ รสายนชานิ โอชาชีวิตานิ, เอวํ ตํนิมิตฺตํ สุขํ, ตทปเนยฺยํ ชราทิทุกฺขญฺจ ธมฺมารมฺมณภาเวน โยเชตพฺพํฯ

กมฺมผลาภิปตฺถนาวเสน สตฺตา กมฺมานิปิ อายูหนฺตีติ สาติสยํ ตณฺหาย วิปากเวทนา อุปนิสฺสโย, น ตถา อิตราติ อาห ‘‘วิปากา วิเสเสน…เป.… อวิเสเสน อิตรา จา’’ติฯ อิตราติ อวิปากาติ อตฺโถฯ ‘‘สุขมิจฺเจว ภาสิตา’’ติ อิทํ อิฏฺฐสภาวํเยว อุเปกฺขํ สนฺธาย วุตฺตํ, น อนิฏฺฐสภาวํฯ เตนาห ‘‘อุเปกฺขา ปนา’’ติอาทิฯ สพฺพสฺสาติ อวีตราคสฺส วีตราคสฺส จ เวทนาวโต ปุคฺคลสฺสฯ

เวทนาปจฺจยา เอวาติ อยํ นิยโม นิยมนฺตรนิวตฺตนปโรติ นาสฺส ปจฺจยนฺตรนิวตฺตนตฺถตา ทฏฺฐพฺพาฯ เอเตน ปจฺจยุปฺปนฺนนฺตรปฏิกฺเขโปปิ นิวตฺติโต โหติฯ

ตณฺหาปทนิทฺเทสวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ