เมนู

ปุน ธมฺมสฺสวเน ชานิสฺสถาติ อปฺปสฺสุตตฺตา ทุติยวารํ กเถนฺโต ตเทว กเถสฺสตีติ อธิปฺปาโยฯ

[746] ภูมิทสฺสนตฺถนฺติ เอตฺถ กามาวจรา โลกุตฺตรา จ ภูมิ ‘‘ภูมี’’ติ เวทิตพฺพา, จิตฺตุปฺปาทา วาติฯ

อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปญฺหปุจฺฉกวณฺณนา

[747] ปจฺจยสมุปฺปนฺนญฺจ อตฺถํ ปจฺจยธมฺมญฺจาติ วจเนหิ เหตาทิปจฺจยสมุปฺปนฺนานํ กุสลากุสลรูปานมฺปิ อตฺถปริยายํ, เหตาทิปจฺจยภูตานํ วิปากกิริยรูปานมฺปิ ธมฺมปริยายญฺจ ทสฺเสติฯ ปฏิภานปฏิสมฺภิทาย กามาวจรวิปาการมฺมณตา มหคฺคตารมฺมณตา จ ปฏิสมฺภิทาญาณารมฺมณตฺเต น ยุชฺชติ ปฏิสมฺภิทาญาณานํ กามาวจรโลกุตฺตรกุสเลสุ กามาวจรกิริยาโลกุตฺตรวิปาเกสุ จ อุปฺปตฺติโตฯ สพฺพญาณารมฺมณตาย สติ ยุชฺเชยฺย, ‘‘เยน ญาเณน ตานิ ญาณานิ ชานาตี’’ติ (วิภ. 726) วจนโต ปน น สพฺพญาณารมฺมณตาติ กถยนฺติฯ สุตฺตนฺตภาชนีเย ปน ‘‘ญาเณสุ ญาณํ ปฏิภานปฏิสมฺภิทา’’ติ อวิเสเสน วุตฺตตฺตา สพฺพญาณารมฺมณตา สิยาฯ อภิธมฺมภาชนีเยปิ จิตฺตุปฺปาทวเสน กถนํ นิรวเสสกถนนฺติ ยถาทสฺสิตวิสยวจนวเสน ‘‘เยน ญาเณน ตานิ ญาณานิ ชานาตี’’ติ ยํ วุตฺตํ, ตํ อญฺญารมฺมณตํ น ปฏิเสเธตีติฯ ยถา จ อตฺถปฏิสมฺภิทาวิสยานํ น นิรวเสเสน กถนํ อภิธมฺมภาชนีเย, เอวํ ปฏิภานปฏิสมฺภิทาวิสยสฺสปีติฯ เอวํ ปฏิภานปฏิสมฺภิทาย สพฺพญาณวิสยตฺตา ‘‘ติสฺโส ปฏิสมฺภิทา สิยา ปริตฺตารมฺมณา สิยา มหคฺคตารมฺมณา สิยา อปฺปมาณารมฺมณา’’ติ (วิภ. 749) วุตฺตาฯ

ยทิปิ ‘‘สิยา อตฺถปฏิสมฺภิทา น มคฺคารมฺมณา’’ติ (วิภ. 749) วจนโต อภิธมฺมภาชนีเย วุตฺตปฏิสมฺภิทาสฺเวว ปญฺหปุจฺฉกนโย ปวตฺโตฯ น หิ มคฺโค ปจฺจยุปฺปนฺโน น โหติ, อภิธมฺมภาชนีเย จ ปฏิสมฺภิทาญาณวิสยา เอว ปฏิภานปฏิสมฺภิทา วุตฺตาติ น ตสฺสา มหคฺคตารมฺมณตาติฯ