เมนู

สทฺโท จ อโสตวิญฺเญยฺโย จาติ วิรุทฺธเมตนฺติ ปน ปฏิกฺเขโป เวทิตพฺโพฯ วิญฺญตฺติปจฺจยา ฆฏฺฏนา วิญฺญตฺติฆฏฺฏนาฯ วิญฺญตฺติ เอว วาฯ ฆฏฺฏนาการปฺปวตฺตภูตวิกาโร หิ ‘‘ฆฏฺฏนา’’ติ วุตฺโตฯ สงฺฆฏฺฏเนน สเหว สทฺโท อุปฺปชฺชติ, น ปุพฺพาปรภาเวนฯ ปถวีธาตุยาติ อิทํ วาโยธาตุยา วิย จาลนํ ปถวีธาตุยา สงฺฆฏฺฏนํ กิจฺจํ อธิกนฺติ กตฺวา วุตฺตํ, วิการสฺส จ ตปฺปจฺจยภาโว วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ ตพฺพิการานญฺหิ ภูตานํ อญฺญมญฺญสฺส ปจฺจยภาโวติฯ อญฺญมฺปิ สพฺพํ วิธานํ กายวิญฺญตฺติยํ วิย เวทิตพฺพํฯ

ติสมุฏฺฐานิกกายํ…เป.… น ลพฺภติฯ น หิ จาลนํ อุปาทินฺนฆฏฺฏนนฺติฯ จาลนญฺหิ เทสนฺตรุปฺปาทนปรมฺปรตา, ฆฏฺฏนํ ปจฺจยวิเสเสน ภูตกลาปานํ อาสนฺนตรุปฺปาโทติฯ อุปตฺถมฺภนกิจฺจมฺปิ นตฺถีติ อุปตฺถมฺภเนน วินา ปฐมจิตฺตสมุฏฺฐานาปิ ฆฏฺฏนากาเรน ปวตฺตตีติ ฆฏฺฏนตฺถํ อุปตฺถมฺภเนน ปโยชนํ นตฺถิ, ลทฺธาเสวเนน จิตฺเตเนว ฆฏฺฏนสฺส พลวภาวโต จาติ อธิปฺปาโยฯ อุปตฺถมฺภนํ นตฺถิ อตฺถีติ วิจาเรตฺวา คเหตพฺพํฯ

วจีกมฺมทฺวารกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

มโนกมฺมทฺวารกถาวณฺณนา

อยํ นาม เจตนา กมฺมํ น โหตีติ น วตฺตพฺพาติ อิทํ ยสฺส ทฺวารํ มโน, ตํทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ กปฺเปตีติ ‘‘ตฺวํ ผุสนํ กโรหิ, ตฺวํ เวทยิต’’นฺติ เอวํ กปฺเปนฺตํ วิย ปวตฺตตีติ อตฺโถฯ ปกปฺปนญฺจ ตเทวฯ กิํ ปิณฺฑํ กโรตีติ อายูหนตฺถวเสน ปุจฺฉติฯ ผสฺสาทิธมฺเม หิ อวิปฺปกิณฺเณ กตฺวา สกิจฺเจสุ ปวตฺตนํ อายูหนํ, ตตฺเถว พฺยาปารณํ เจตยนํ, ตถากรณํ อภิสงฺขรณนฺติฯ เตภูมกสฺเสว คหณํ โลกุตฺตรกมฺมสฺส กมฺมกฺขยกรตฺตาฯ

มโนกมฺมทฺวารกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ