[32] ‘‘วิสภาคธมฺมสภาคธมฺมาวฏฺฏนวเสน จตุนฺนํ สจฺจานํ นิทฺธาริตภาโว เกน อมฺเหหิ สทฺทหิตพฺโพ’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘เตนาห มหากจฺจาโน เอกมฺหิ ปทฏฺฐาเน’’ติ วุตฺตํฯ

‘‘เอตฺตาวตา จ อาวฏฺโฏ หาโร ปริปุณฺโณ, อญฺโญ นิยุตฺโต นตฺถี’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘นิยุตฺโต อาวฏฺโฏ หาโร’’ติ วุตฺตํฯ ยสฺสํ ยสฺสํ ปาฬิยํ โย โย อาวฏฺโฏ หาโร ยถาลาภวเสน โยชิโต, ตสฺสํ ตสฺสํ ปาฬิยํ โส โส อาวฏฺโฏ หาโร ตถา นิทฺธาเรตฺวา ยุตฺโต โยชิโตติ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ

อิติ อาวฏฺฏหารวิภงฺเค สตฺติพลานุรูปา รจิตา

วิภาวนา นิฏฺฐิตาฯ

ปณฺฑิเตหิ ปน อฏฺฐกถาฏีกานุสาเรเนว คมฺภีรตฺโถ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา คเหตพฺโพติฯ

8. วิภตฺติหารวิภงฺควิภาวนา

[33] เยน เยน สํวณฺณนาวิเสสภูเตน อาวฏฺฏหารวิภงฺเคน อาวฏฺเฏตพฺพา ปทฏฺฐานาทโย วิภตฺตา, โส สํวณฺณนาวิเสสภูโต อาวฏฺฏหารวิภงฺโค ปริปุณฺโณ, ‘‘ตตฺถ กตโม วิภตฺติหารวิภงฺโค’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ‘‘ตตฺถ กตโม วิภตฺติหาโร’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ตตฺถาติ เตสุ นิทฺทิฏฺเฐสุ โสฬสสุ เทสนาหาราทีสุ กตโม สํวณฺณนาวิเสโส วิภตฺติหาโร วิภตฺติหารวิภงฺโค นามาติ ปุจฺฉติฯ ‘‘ธมฺมญฺจ ปทฏฺฐานํ ภูมิญฺจา’’ติอาทินิทฺเทสสฺส อิทานิ มยา วุจฺจมาโน ‘‘ทฺเว สุตฺตานี’’ติอาทิโก วิตฺถารภูโต สํวณฺณนาวิเสโส วิภตฺติหาโร วิภตฺติหารวิภงฺโค นามาติ อตฺโถ คเหตพฺโพฯ

‘‘เยสุ สุตฺเตสุ วุตฺตา ธมฺมปทฏฺฐานภูมิโย อิมินา วิภตฺติหาเรน วิภตฺตา, ตานิ สุตฺตานิ กิตฺตกานี’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ตานิ สุตฺตานิ ปฐมํ ทสฺเสตุํ ‘‘ทฺเว สุตฺตานิ วาสนาภาคิยญฺจ นิพฺเพธภาคิยญฺจา’’ติ วุตฺตํฯ