เมนู

‘‘เอกสฺมิํ ธมฺเม สรูปโต วุตฺเต เอกลกฺขณาทิโต อวสิฏฺฐธมฺมานมฺปิ วุตฺตภาโว เกน อมฺเหหิ ชานิตพฺโพ สทฺทหิตพฺโพ’’ติ วตฺตพฺพภาวโต ‘‘เตนา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ เตน อวสิฏฺฐธมฺมานมฺปิ วุตฺตภาเวน ‘‘วุตฺตมฺหิ เอกธมฺเม’’ติอาทิกํ ยํ วจนํ อายสฺมา มหากจฺจาโน อาห, เตน วจเนน ตุมฺเหหิ อวสิฏฺฐานมฺปิ วุตฺตภาโว ชานิตพฺโพ สทฺทหิตพฺโพติ วุตฺตํ โหติฯ

‘‘เอตฺตาวตา จ ลกฺขณหาโร ปริปุณฺโณ, อญฺโญ นิยุตฺโต นตฺถี’’ติ วตฺตพฺพตฺตา ‘‘นิยุตฺโต ลกฺขโณ หาโร’’ติ วุตฺตํฯ ตตฺถ ยสฺสํ ปาฬิยํ เอกสฺมิํ ธมฺเม วุตฺเต อวสิฏฺฐธมฺมาปิ เยน ลกฺขณหาเรน นิทฺธาริตา, ตสฺสํ ปาฬิยํ โส ลกฺขโณ หาโร นิยุตฺโต นิทฺธาเรตฺวา โยชิโตติ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพติฯ

อิติ ลกฺขณหารวิภงฺเค สตฺติพลานุรูปา รจิตา

วิภาวนา นิฏฺฐิตาฯ

ปณฺฑิเตหิ ปน อฏฺฐกถาฏีกานุสาเรน คมฺภีรตฺโถ วิตฺถารโต วิภชิตฺวา คเหตพฺโพติฯ

6. จตุพฺยูหหารวิภงฺควิภาวนา

[25] เยน เยน สํวณฺณนาวิเสสภูเตน ลกฺขณหารวิภงฺเคน สุตฺตตฺเถหิ สมานตฺถา วิภตฺตา, โส สํวณฺณนาวิเสสภูโต ลกฺขณหารวิภงฺโค ปริปุณฺโณ, ‘‘กตโม จตุพฺยูหหารวิภงฺโค’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ‘‘ตตฺถ กตโม จตุพฺยูโห หาโร’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ ตตฺถาติ เตสุ นิทฺทิฏฺเฐสุ โสฬสสุ เทสนาหาราทีสุฯ กตโมติ กตโม สํวณฺณนาวิเสโส จตุพฺยูโห หาโร จตุพฺยูหหารวิภงฺโค นามาติ วิญฺเญยฺโยฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘ตตฺถ กตโม จตุพฺยูโห หาโรติ จตุพฺยูหหารวิภงฺโค’’ติ (เนตฺติ. อฏฺฐ. 25)ฯ ‘‘อิมินา จตุพฺยูหหาเรน กตมสฺส เนรุตฺตาทโย คเวสิตพฺพา’’ติ ปุจฺฉิตพฺพตฺตา ‘‘พฺยญฺชเนนา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ตตฺถ พฺยญฺชเนนาติ จตุพฺยูหหารสฺส สุตฺตสฺส วิเสสโต พฺยญฺชนวิจยภาวโต ‘‘พฺยญฺชนา’’ติ โวหาริเตน อิมินา จตุพฺยูหหาเรน สุตฺตสฺส เนรุตฺตญฺจ, สุตฺตสฺส อธิปฺปาโย จ, สุตฺตสฺส นิทานญฺจ, สุตฺตสฺส ปุพฺพาปรสนฺธิ จ สํวณฺเณนฺเตหิ คเวสิตพฺโพติ อตฺโถฯ