เมนู

1. อุปาทิยมานสุตฺตํ

[63] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภนฺเต, ภควา สํขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ ยมหํ ภควโต ธมฺมํ สุตฺวา เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘อุปาทิยมาโน โข, ภิกฺขุ, พทฺโธ มารสฺส; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโต’’ติฯ ‘‘อญฺญาตํ ภควา, อญฺญาตํ สุคตา’’ติฯ

‘‘ยถา กถํ ปน ตฺวํ, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสี’’ติ? ‘‘รูปํ โข, ภนฺเต, อุปาทิยมาโน พทฺโธ มารสฺส; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ เวทนํ อุปาทิยมาโน พทฺโธ มารสฺส; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ สญฺญํ… สงฺขาเร … วิญฺญาณํ อุปาทิยมาโน พทฺโธ มารสฺส; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ อิมสฺส ขฺวาหํ, ภนฺเต, ภควตา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามี’’ติฯ

‘‘สาธุ สาธุ, ภิกฺขุ! สาธุ โข ตฺวํ, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสิฯ รูปํ โข, ภิกฺขุ, อุปาทิยมาโน พทฺโธ มารสฺส; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ อุปาทิยมาโน พทฺโธ มารสฺส ; อนุปาทิยมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ’’ติฯ

อถ โข โส ภิกฺขุ ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทิตฺวา อนุโมทิตฺวา อุฏฺฐายาสนา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา ปทกฺขิณํ กตฺวา ปกฺกามิฯ อถ โข โส ภิกฺขุ เอโก วูปกฏฺโฐ อปฺปมตฺโต อาตาปี ปหิตตฺโต วิหรนฺโต นจิรสฺเสว – ยสฺสตฺถาย กุลปุตฺตา สมฺมเทว อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชนฺติ ตทนุตฺตรํ – พฺรหฺมจริยปริโยสานํ ทิฏฺเฐว ธมฺเม สยํ อภิญฺญา สจฺฉิกตฺวา อุปสมฺปชฺช วิหรติฯ

‘‘ขีณา ชาติ, วุสิตํ พฺรหฺมจริยํ, กตํ กรณียํ, นาปรํ อิตฺถตฺตายา’’ติ อพฺภญฺญาสิฯ อญฺญตโร จ ปน โส ภิกฺขุ อรหตํ อโหสีติฯ ปฐมํฯ

2. มญฺญมานสุตฺตํ

[64] สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภนฺเต, ภควา สํขิตฺเตน ธมฺมํ เทเสตุ…เป.… อาตาปี ปหิตตฺโต วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘มญฺญมาโน โข, ภิกฺขุ, พทฺโธ มารสฺส; อมญฺญมาโน มุตฺโต ปาปิมโต’’ติฯ ‘‘อญฺญาตํ ภควา, อญฺญาตํ สุคตา’’ติฯ

‘‘ยถา กถํ ปน ตฺวํ, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสี’’ติ? ‘‘รูปํ โข, ภนฺเต, มญฺญมาโน พทฺโธ มารสฺส; อมญฺญมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ มญฺญมาโน พทฺโธ มารสฺส; อมญฺญมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ อิมสฺส ขฺวาหํ, ภนฺเต, ภควตา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานามี’’ติฯ

‘‘สาธุ สาธุ , ภิกฺขุ! สาธุ โข ตฺวํ, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส วิตฺถาเรน อตฺถํ อาชานาสิฯ รูปํ โข, ภิกฺขุ, มญฺญมาโน พทฺโธ มารสฺส; อมญฺญมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ มญฺญมาโน พทฺโธ มารสฺส; อมญฺญมาโน มุตฺโต ปาปิมโตฯ อิมสฺส โข, ภิกฺขุ, มยา สํขิตฺเตน ภาสิตสฺส เอวํ วิตฺถาเรน อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ’’ติ…เป.… อญฺญตโร จ ปน โส ภิกฺขุ อรหตํ อโหสีติฯ ทุติยํฯ

3. อภินนฺทมานสุตฺตํ

[65] สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘สาธุ เม, ภนฺเต, ภควา สํขิตฺเตน…เป.… ปหิตตฺโต วิหเรยฺย’’นฺติฯ ‘‘อภินนฺทมาโน โข, ภิกฺขุ, พทฺโธ มารสฺส; อนภินนฺทมาโน มุตฺโต ปาปิมโต’’ติฯ ‘‘อญฺญาตํ ภควา, อญฺญาตํ สุคตา’’ติฯ