เมนู

‘‘ยํ วิญฺญาณํ อชาตํ อปาตุภูตํ, ‘ภวิสฺสตี’ติ ตสฺส สงฺขา, ‘ภวิสฺสตี’ติ ตสฺส สมญฺญา, ‘ภวิสฺสตี’ติ ตสฺส ปญฺญตฺติ; น ตสฺส สงฺขา ‘อตฺถี’ติ, น ตสฺส สงฺขา ‘อโหสี’’’ติฯ

‘‘ยํ, ภิกฺขเว, รูปํ ชาตํ ปาตุภูตํ, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส สงฺขา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส สมญฺญา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส ปญฺญตฺติ; น ตสฺส สงฺขา ‘อโหสี’ติ, น ตสฺส สงฺขา ‘ภวิสฺสตี’’’ติฯ

‘‘ยา เวทนา ชาตา ปาตุภูตา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺสา สงฺขา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺสา สมญฺญา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺสา ปญฺญตฺติ; น ตสฺสา สงฺขา ‘อโหสี’ติ, น ตสฺสา สงฺขา ‘ภวิสฺสตี’’’ติฯ

‘‘ยา สญฺญา… เย สงฺขารา ชาตา ปาตุภูตา, ‘อตฺถี’ติ เตสํ สงฺขา, ‘อตฺถี’ติ เตสํ สมญฺญา, ‘อตฺถี’ติ เตสํ ปญฺญตฺติ; น เตสํ สงฺขา ‘อเหสุ’นฺติ, น เตสํ สงฺขา, ‘ภวิสฺสนฺตี’’’ติฯ

‘‘ยํ วิญฺญาณํ ชาตํ ปาตุภูตํ, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส สงฺขา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส สมญฺญา, ‘อตฺถี’ติ ตสฺส ปญฺญตฺติ; น ตสฺส สงฺขา ‘อโหสี’ติ, น ตสฺส สงฺขา ‘ภวิสฺสตี’’’ติฯ

‘‘อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย นิรุตฺติปถา อธิวจนปถา ปญฺญตฺติปถา อสงฺกิณฺณา อสงฺกิณฺณปุพฺพา, น สงฺกียนฺติ, น สงฺกียิสฺสนฺติ, อปฺปฏิกุฏฺฐา สมเณหิ พฺราหฺมเณหิ วิญฺญูหิ ฯ เยปิ เต, ภิกฺขเว, อเหสุํ อุกฺกลา วสฺสภญฺญา [โอกฺกลา วยภิญฺญา (ม. นิ. 3.343)] อเหตุกวาทา อกิริยวาทา นตฺถิกวาทา, เตปิเม ตโย นิรุตฺติปเถ อธิวจนปเถ ปญฺญตฺติปเถ น ครหิตพฺพํ นปฺปฏิกฺโกสิตพฺพํ อมญฺญิํสุฯ ตํ กิสฺส เหตุ? นินฺทาฆฏฺฏนพฺยาโรสอุปารมฺภภยา’’ติ [นินฺทาพฺยาโรสอุปารมฺภภยาติ (สี. สฺยา. กํ. ปี.) ม. นิ. 3.343]

อุปยวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อุปโย พีชํ อุทานํ, อุปาทานปริวตฺตํ;

สตฺตฏฺฐานญฺจ สมฺพุทฺโธ, ปญฺจมหาลิ อาทิตฺตาฯ

วคฺโค นิรุตฺติปเถน จาติฯ

7. อรหนฺตวคฺโค