53-54. สกฺกจฺจมูลกสาตจฺจการีสุตฺตาทิทุกํ
[714] สาวตฺถินิทานํ … ‘‘สมาธิสฺมิํ สกฺกจฺจการี โหติ, น สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี… สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี โหติ, น สมาธิสฺมิํ สกฺกจฺจการี … เนว สมาธิสฺมิํ สกฺกจฺจการี โหติ, น จ สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี… สมาธิสฺมิํ สกฺกจฺจการี จ โหติ, สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี จฯ ตตฺร, ภิกฺขเว, ยฺวายํ…เป.… อุตฺตโม จ ปวโร จา’’ติฯ เตปญฺญาสมํฯ
[715] สมาธิสฺมิํ สกฺกจฺจการี โหติ, น สมาธิสฺมิํ สปฺปายการี…เป.…ฯ จตุปญฺญาสมํฯ
55. สาตจฺจมูลกสปฺปายการีสุตฺตํ
[716] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘จตาโรเม, ภิกฺขเว, ฌายีฯ กตเม จตฺตาโร? อิธ, ภิกฺขเว , เอกจฺโจ ฌายี สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี โหติ, น สมาธิสฺมิํ สปฺปายการีฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ฌายี สมาธิสฺมิํ สปฺปายการี โหติ, น สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการีฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ฌายี เนว สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี โหติ, น จ สมาธิสฺมิํ สปฺปายการีฯ อิธ ปน, ภิกฺขเว, เอกจฺโจ ฌายี สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี จ โหติ, สมาธิสฺมิํ สปฺปายการี จฯ ตตฺร, ภิกฺขเว, ยฺวายํ ฌายี สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี จ โหติ สมาธิสฺมิํ สปฺปายการี จ อยํ อิเมสํ จตุนฺนํ ฌายีนํ อคฺโค จ เสฏฺโฐ จ โมกฺโข จ อุตฺตโม จ ปวโร จฯ เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ควา ขีรํ, ขีรมฺหา ทธิ, ทธิมฺหา นวนีตํ, นวนีตมฺหา สปฺปิ, สปฺปิมฺหา สปฺปิมณฺโฑ ตตฺร อคฺคมกฺขายติ; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ยฺวายํ ฌายี สมาธิสฺมิํ สาตจฺจการี จ โหติ, สมาธิสฺมิํ สปฺปายการี อยํ อิเมสํ จตุนฺนํ ฌายีนํ อคฺโค จ เสฏฺโฐ จ โมกฺโข จ อุตฺตโม จ ปวโร จา’’ติฯ อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ ปญฺจปญฺญาสมํฯ (ยถา ปญฺจปญฺญาสํ เวยฺยากรณานิ โหนฺติ ตถา วิตฺถาเรตพฺพานิฯ)
ฌานสํยุตฺตํ [สมาธิสํยุตฺตํ (สฺยา. กํ.)] สมตฺตํฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
สมาธิ สมาปตฺติ ฐิติ จ, วุฏฺฐานํ กลฺลิตารมฺมเณน จ;
โคจรา อภินีหาโร สกฺกจฺจ, สาตจฺจ อโถปิ สปฺปายนฺติฯ
ขนฺธวคฺโค ตติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ขนฺธ ราธสํยุตฺตญฺจ, ทิฏฺฐิโอกฺกนฺต [โอกฺกนฺติ (สพฺพตฺถ)] อุปฺปาทา;
กิเลส สาริปุตฺตา จ, นาคา สุปณฺณ คนฺธพฺพา;
วลาห วจฺฉฌานนฺติ , ขนฺธวคฺคมฺหิ เตรสาติฯ
ขนฺธวคฺคสํยุตฺตปาฬิ นิฏฺฐิตาฯ