เมนู

10. ทุติยฉนฺทปฺปหานสุตฺตํ

[112] สาวตฺถินิทานํฯ ‘‘รูเป, ภิกฺขเว, โย ฉนฺโท โย ราโค ยา นนฺที ยา ตณฺหา เย อุปยุปาทานา เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา, เต ปชหถ ฯ เอวํ ตํ รูปํ ปหีนํ ภวิสฺสติ อุจฺฉินฺนมูลํ…เป.… เวทนาย… สญฺญาย… สงฺขาเรสุ โย ฉนฺโท…เป.… เอวํ เต สงฺขารา ปหีนา ภวิสฺสนฺติ อุจฺฉินฺนมูลา ตาลาวตฺถุกตา อนภาวํกตา อายติํ อนุปฺปาทธมฺมาฯ วิญฺญาเณ โย ฉนฺโท โย ราโค ยา นนฺที ยา ตณฺหา เย อุปยุปาทานา เจตโส อธิฏฺฐานาภินิเวสานุสยา, เต ปชหถฯ เอวํ ตํ วิญฺญาณํ ปหีนํ ภวิสฺสติ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวํกตํ อายติํ อนุปฺปาทธมฺม’’นฺติฯ ทสมํฯ

อนฺตวคฺโค เอกาทสโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อนฺโต ทุกฺขญฺจ สกฺกาโย, ปริญฺเญยฺยา สมณา ทุเว;

โสตาปนฺโน อรหา จ, ทุเว จ ฉนฺทปฺปหานาติฯ

12. ธมฺมกถิกวคฺโค

1. อวิชฺชาสุตฺตํ

[113] สาวตฺถินิทานํ ฯ อถ โข อญฺญตโร ภิกฺขุ เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ…เป.… เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘อวิชฺชา อวิชฺชา’ติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กตมา นุ โข, ภนฺเต, อวิชฺชา, กิตฺตาวตา จ อวิชฺชาคโต โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, ภิกฺขุ, อสฺสุตวา ปุถุชฺชโน รูปํ นปฺปชานาติ, รูปสมุทยํ นปฺปชานาติ, รูปนิโรธํ นปฺปชานาติ, รูปนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ นปฺปชานาติ; เวทนํ นปฺปชานาติ… สญฺญํ… สงฺขาเร นปฺปชานาติ…เป.… วิญฺญาณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ นปฺปชานาติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขุ, อวิชฺชาฯ เอตฺตาวตา จ อวิชฺชาคโต โหตี’’ติฯ ปฐมํฯ

2. วิชฺชาสุตฺตํ

[114] สาวตฺถินิทานํฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘วิชฺชา วิชฺชา’ติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กตมา นุ โข, ภนฺเต, วิชฺชา, กิตฺตาวตา จ วิชฺชาคโต โหตี’’ติ? ‘‘อิธ, ภิกฺขุ, สุตวา อริยสาวโก รูปํ ปชานาติ, รูปสมุทยํ ปชานาติ, รูปนิโรธํ ปชานาติ, รูปนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ปชานาติฯ เวทนํ… สญฺญํ… สงฺขาเร ปชานาติ…เป.… วิญฺญาณนิโรธคามินิํ ปฏิปทํ ปชานาติฯ อยํ วุจฺจติ, ภิกฺขุ, วิชฺชาฯ เอตฺตาวตา จ วิชฺชาคโต โหตี’’ติฯ ทุติยํฯ

3. ธมฺมกถิกสุตฺตํ

[115] สาวตฺถินิทานํ ฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข โส ภิกฺขุ ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘‘ธมฺมกถิโก ธมฺมกถิโก’ติ, ภนฺเต, วุจฺจติฯ กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, ธมฺมกถิโก โหตี’’ติ ? ‘‘รูปสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ธมฺมํ เทเสติ ‘ธมฺมกถิโก ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายฯ รูปสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติ, ‘ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายฯ รูปสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทา วิราคา นิโรธา อนุปาทาวิมุตฺโต โหติ, ‘ทิฏฺฐธมฺมนิพฺพานปฺปตฺโต ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายฯ เวทนาย เจ, ภิกฺขุ…เป.… สญฺญาย เจ, ภิกฺขุ… สงฺขารานํ เจ, ภิกฺขุ… วิญฺญาณสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ธมฺมํ เทเสติ, ‘ธมฺมกถิโก ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายฯ วิญฺญาณสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทาย วิราคาย นิโรธาย ปฏิปนฺโน โหติ, ‘ธมฺมานุธมฺมปฺปฏิปนฺโน ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายฯ วิญฺญาณสฺส เจ, ภิกฺขุ, นิพฺพิทา วิราคา นิโรธา อนุปาทาวิมุตฺโต โหติ, ‘ทิฏฺฐธมฺมนิพฺพานปฺปตฺโต ภิกฺขู’ติ อลํ วจนายา’’ติฯ ตติยํฯ