เมนู

7. เขมกสุตฺตํ

[89] เอกํ สมยํ สมฺพหุลา เถรา ภิกฺขู โกสมฺพิยํ วิหรนฺติ โฆสิตาราเมฯ เตน โข ปน สมเยน อายสฺมา เขมโก พทริการาเม วิหรติ อาพาธิโก ทุกฺขิโต พาฬฺหคิลาโนฯ อถ โข เถรา ภิกฺขู สายนฺหสมยํ ปฏิสลฺลานา วุฏฺฐิตา อายสฺมนฺตํ ทาสกํ อามนฺเตสุํ – ‘‘เอหิ ตฺวํ, อาวุโส ทาสก, เยน เขมโก ภิกฺขุ เตนุปสงฺกม; อุปสงฺกมิตฺวา เขมกํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทหิ – ‘เถรา ตํ, อาวุโส เขมก, เอวมาหํสุ – กจฺจิ เต, อาวุโส, ขมนียํ, กจฺจิ ยาปนียํ, กจฺจิ ทุกฺขา เวทนา ปฏิกฺกมนฺติ โน อภิกฺกมนฺติ, ปฏิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ โน อภิกฺกโม’’’ติ? ‘‘เอวมาวุโส’’ติ โข อายสฺมา ทาสโก เถรานํ ภิกฺขูนํ ปฏิสฺสุตฺวา เยนายสฺมา เขมโก เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา อายสฺมนฺตํ เขมกํ เอตทโวจ – ‘‘เถรา ตํ, อาวุโส เขมก, เอวมาหํสุ – ‘กจฺจิ เต, อาวุโส, ขมนียํ…เป.… โน อภิกฺกโม’’’ติ? ‘‘น เม, อาวุโส, ขมนียํ น ยาปนียํ…เป.… อภิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ โน ปฏิกฺกโม’’ติฯ

อถ โข อายสฺมา ทาสโก เยน เถรา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เถเร ภิกฺขู เอตทโวจ – ‘‘เขมโก, อาวุโส, ภิกฺขุ เอวมาห – ‘น เม, อาวุโส, ขมนียํ…เป.… อภิกฺกโมสานํ ปญฺญายติ โน ปฏิกฺกโม’’’ติฯ ‘‘เอหิ ตฺวํ, อาวุโส ทาสก, เยน เขมโก ภิกฺขุ เตนุปสงฺกม; อุปสงฺกมิตฺวา เขมกํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทหิ – ‘เถรา ตํ, อาวุโส เขมก, เอวมาหํสุ – ปญฺจิเม, อาวุโส, อุปาทานกฺขนฺธา วุตฺตา ภควตา, เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขนฺโธ, เวทนุปาทานกฺขนฺโธ, สญฺญุปาทานกฺขนฺโธ, สงฺขารุปาทานกฺขนฺโธ, วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธ ฯ อิเมสุ อายสฺมา เขมโก ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ กิญฺจิ อตฺตํ วา อตฺตนิยํ วา สมนุปสฺสตี’’’ติ?

‘‘เอวมาวุโส’’ติ โข อายสฺมา ทาสโก เถรานํ ภิกฺขูนํ ปฏิสฺสุตฺวา เยนายสฺมา เขมโก เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา…เป.… เถรา ตํ, อาวุโส เขมก, เอวมาหํสุ – ‘‘ปญฺจิเม, อาวุโส, อุปาทานกฺขนฺธา วุตฺตา ภควตา, เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ อิเมสุ อายสฺมา เขมโก ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ กิญฺจิ อตฺตํ วา อตฺตนิยํ วา สมนุปสฺสตี’’ติ? ‘‘ปญฺจิเม , อาวุโส, อุปาทานกฺขนฺธา วุตฺตา ภควตา, เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ อิเมสุ ขฺวาหํ, อาวุโส, ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ น กิญฺจิ อตฺตํ วา อตฺตนิยํ วา สมนุปสฺสามี’’ติฯ

อถ โข อายสฺมา ทาสโก เยน เถรา ภิกฺขู เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา เถเร ภิกฺขู เอตทโวจ – ‘‘เขมโก, อาวุโส, ภิกฺขุ เอวมาห – ‘ปญฺจิเม, อาวุโส, อุปาทานกฺขนฺธา วุตฺตา ภควตา, เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ อิเมสุ ขฺวาหํ, อาวุโส, ปญฺจสุ อุปาทานกฺขนฺเธสุ น กิญฺจิ อตฺตํ วา อตฺตนิยํ วา สมนุปสฺสามี’’’ติฯ ‘‘เอหิ ตฺวํ, อาวุโส ทาสก, เยน เขมโก ภิกฺขุ เตนุปสงฺกม; อุปสงฺกมิตฺวา เขมกํ ภิกฺขุํ เอวํ วเทหิ – ‘เถรา ตํ, อาวุโส เขมก, เอวมาหํสุ – ปญฺจิเม, อาวุโส, อุปาทานกฺขนฺธา วุตฺตา ภควตา, เสยฺยถิทํ – รูปุปาทานกฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณุปาทานกฺขนฺโธฯ