2. สีหนาทวคฺโค

1. สีหนาทสุตฺตวณฺณนา

[11] ทุติยสฺส ปฐเม อวาปุเรนฺติ วิวรนฺติ ทฺวารํ เอเตนาติ อวาปุรณํฯ รชํ หรนฺติ เอเตนาติ รโชหรณํฯ กโฬปิหตฺโถติ วิลีวมยภาชนหตฺโถ, ‘‘จมฺมมยภาชนหตฺโถ’’ติ จ วทนฺติฯ ฉินฺนานิ วิสาณานิ เอตสฺสาติ ฉินฺนวิสาโณ, อุสโภ จ โส ฉินฺนวิสาโณ จาติ อุสภฉินฺนวิสาโณฯ วิเสสนปโรยํ สมาโสฯ อหิกุณเปน วาติอาทิ อติเชคุจฺฉปฺปฏิกูลกุณปทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ กณฺเฐ อาสตฺเตนาติ เกนจิเทว ปจฺจตฺถิเกน อาเนตฺวา กณฺเฐ พทฺเธน, โอมุกฺเกนาติ อตฺโถฯ อฏฺโฏ อาตุโร ทุคฺคนฺธปีฬาย ปีฬิโตฯ อจฺจยสฺส ปฏิคฺคณฺหนํ วา อธิวาสนํฯ เอวญฺหิ โส การเณ เทสิยมาเน ตโต วิคโต นาม โหติฯ เตนาห ‘‘ปฏิคฺคณฺหตูติ ขมตู’’ติฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

สีหนาทสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. สอุปาทิเสสสุตฺตวณฺณนา

[12] ทุติเย ภวสฺส อปฺปมตฺตกตา นาม อิตฺตรกาลตายาติ อาห ‘‘อจฺฉราสงฺฆาตมตฺตมฺปี’’ติฯ

สอุปาทิเสสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. โกฏฺฐิกสุตฺตวณฺณนา

[13] ตติเย ทิฏฺฐธมฺโม วุจฺจติ ปจฺจกฺขภูโต อตฺตภาโว, ตสฺมิํ เวทิตพฺพํ ผลํ ทิฏฺฐธมฺมเวทนียํฯ เตนาห ‘‘อิมสฺมิํเยว อตฺตภาเว’’ติฯ จตุปฺปญฺจกฺขนฺธผลตาย สญฺญาภวูปคํ กมฺมํ พหุเวทนียํฯ เอกกฺขนฺธผลตฺตา อสญฺญาภวูปคํ กมฺมํ ‘‘อปฺปเวทนีย’’นฺติ วุตฺตํฯ เกจิ ปน ‘‘อรูปาวจรกมฺมํ พหุกาลํ เวทิตพฺพผลตฺตา พหุเวทนียํ, อิตรํ อปฺปเวทนียํฯ รูปารูปาวจรกมฺมํ วา พหุเวทนียํ, ปริตฺตํ กมฺมํ อปฺปเวทนีย’’นฺติ วทนฺติฯ เวทนียนฺติ ปจฺจยนฺตรสมวาเย วิปากุปฺปาทนสมตฺถํ, น อารทฺธวิปากเมวฯ อเวทนียนฺติ ปจฺจยเวกลฺเลน วิปจฺจิตุํ อสมตฺถํ อโหสิกมฺมาทิเภทํฯ

โกฏฺฐิกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สมิทฺธิสุตฺตวณฺณนา

[14] จตุตฺเถ สมิทฺธีติ เถรสฺส กิร อตฺตภาโว สมิทฺโธ อภิรูโป ปาสาทิโก, ตสฺมา สมิทฺธีตฺเวว สงฺขาโตฯ เตนาห ‘‘อตฺตภาวสมิทฺธตายา’’ติอาทิฯ รูปธาตุอาทีสูติ อาทิ-สทฺเทน สทฺทธาตุอาทิํ สงฺคณฺหาติฯ

สมิทฺธิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5-9. คณฺฑสุตฺตาทิวณฺณนา

[15-19] ปญฺจเม มาตาเปตฺติกสมฺภวสฺสาติ มาติโต จ ปิติโต จ นิพฺพตฺเตน มาตาเปตฺติเกน สุกฺกโสณิเตน สมฺภูตสฺสฯ อุจฺฉาทนธมฺมสฺสาติ อุจฺฉาเทตพฺพสภาวสฺสฯ ปริมทฺทนธมฺมสฺสาติ ปริมทฺทิตพฺพสภาวสฺสฯ เอตฺถ จ โอทนกุมฺมาสูปจยอุจฺฉาทนปเทหิ วฑฺฒิ กถิตา, อนิจฺจเภทนวิทฺธํสนปเทหิ หานิฯ ปุริเมหิ วา สมุทโย, ปจฺฉิเมหิ อตฺถงฺคโมติ เอวํ จาตุมหาภูติกสฺส กายสฺส วฑฺฒิปริหานินิพฺพตฺติเภทา ทสฺสิตาฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ ฉฏฺฐาทีนิ อุตฺตานตฺถานิฯ

คณฺฑสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. เวลามสุตฺตวณฺณนา

[20] ทสเม สกุณฺฑกภตฺตนฺติ สกุณฺฑกํ อุตฺตณฺฑุลภตฺตํฯ ปริตฺเตหิ สกุณฺเฑหิ ตณฺฑุเลหิปิ สทฺธิํ วิปกฺกภตฺตํ อุตฺตณฺฑุลเมว โหติฯ พิฬงฺคํ วุจฺจติ อารนาฬํ, พิฬงฺคโต นิพฺพตฺตนโต ตเทว กญฺชิยโต ชาตนฺติ กญฺชิยํ, ตํ ทุติยํ เอตสฺสาติ พิฬงฺคทุติยํ, ตํ กญฺชิยทุติยนฺติ วุตฺตํฯ อสกฺกริตฺวาติ เทยฺยธมฺมมฺปิ ปุคฺคลมฺปิ อสกฺกริตฺวาฯ เทยฺยธมฺมสฺส อสกฺกรณํ อสมฺปนฺนกาโร, ปุคฺคลสฺส อสกฺกรณํ อครุกรณํฯ เทยฺยธมฺมํ อสกฺกโรนฺโต หิ อุตฺตณฺฑุลาทิโทสสมนฺนาคตํ อาหารํ เทติ, น สมฺปนฺนํ กโรติฯ ปุคฺคลํ อสกฺกโรนฺโต นิสีทนฏฺฐานํ อสมฺมชฺชิตฺวา ยตฺถ ตตฺถ วา นิสีทาเปตฺวา ยํ วา ตํ วา ทารกํ เปเสตฺวา เทติฯ อจิตฺตีกตฺวาติ น จิตฺติํ กตฺวา, น ปูเชตฺวาติ อตฺโถฯ ปูเชนฺโต หิ ปูเชตพฺพวตฺถุํ จิตฺเต ฐเปติ, น ตโต พหิ กโรติฯ จิตฺตํ วา อจฺฉริยํ กตฺวา ปฏิปตฺติ จิตฺตีกรณํ สมฺภาวนกิริยา, ตปฺปฏิกฺเขปโต อจิตฺตีกรณํ อสมฺภาวนกิริยาฯ อปวิทฺธนฺติ อุจฺฉิฏฺฐาทิฉฑฺฑนียธมฺมํ วิย อวขิตฺตกํฯ โย หิ ฉฑฺเฑตุกาโม หุตฺวา โรคิโน สรีเร โอทนาทีนิ มชฺชิตฺวา วมฺมิเก โรคํ ปกฺขิปนฺโต วิย เทติ, อยํ อปวิทฺธํ เทติ นามฯ อนาคมนทิฏฺฐิโกติ ‘‘อทฺธา อิมสฺส ทานสฺส ผลํ มม อาคจฺฉตี’’ติ เอวํ ยสฺส กมฺมสฺสกตทิฏฺฐิ อตฺถิ, โส อาคมนทิฏฺฐิโกฯ อยํ ปน น ตาทิโสติ อนาคมนทิฏฺฐิโก, ผลํ ปาฏิกงฺขํ หุตฺวา น เทตีติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘น กมฺมญฺจ ผลญฺจ สทฺทหิตฺวา เทตี’’ติฯ