9-10. อุปาลิสุตฺตาทิวณฺณนา

[99-100] นวเม อชฺโฌคาเหตฺวา อธิปฺเปตมตฺถํ สมฺภวิตุํ สาเธตุํ ทุกฺขานิ ทุรภิสมฺภวานิฯ อฏฺฐกถายํ ปน ตตฺถ นิวาโสเยว ทุกฺโขติ ทสฺเสตุํ ‘‘สมฺภวิตุํ ทุกฺขานิ ทุสฺสหานี’’ติ วุตฺตํฯ อรญฺญวนปตฺถานีติ อรญฺญลกฺขณปฺปตฺตานิ วนสณฺฑานิฯ วนปตฺถสทฺโท หิ สณฺฑภูเต รุกฺขสมูเหปิ วตฺตตีติ อรญฺญคฺคหณํฯ ปวิเวกนฺติ ปการโต, ปกาเรหิ วา วิเวจนํ, รูปาทิปุถุตฺตารมฺมเณ ปการโต คมนาทิอิริยาปถปฺปกาเรหิ อตฺตโน กายสฺส วิเวจนํ, คจฺฉโตปิ ติฏฺฐโตปิ นิสชฺชโตปิ นิปชฺชโตปิ เอกสฺเสว ปวตฺติฯ เตเนว หิ วิเวเจตพฺพานํ วิเวจนาการสฺส จ เภทโต พหุวิธตฺตา เต เอกตฺเตน คเหตฺวา ‘‘ปวิเวก’’นฺติ เอกวจเนน วุตฺตํฯ ทุกฺกรํ ปวิเวกนฺติ วา ปวิเวกํ กตฺตุํ น สุขนฺติ อตฺโถฯ เอกีภาเวติ เอกตฺตภาเวฯ ทฺวยํทฺวยาราโมติ ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ ภาวาภิรโตฯ หรนฺติ วิยาติ สํหรนฺติ วิย วิฆาตุปฺปาทเนนฯ เตนาห ‘‘ฆสนฺติ วิยา’’ติฯ ภยสนฺตาสุปฺปาทเนน ขาทิตุํ อาคตา ยกฺขรกฺขสปิสาจาทโย วิยาติ อธิปฺปาโยฯ อีทิสสฺสาติ อลทฺธสมาธิโนฯ ติณปณฺณมิคาทิสทฺเทหีติ วาเตริตานํ ติณปณฺณาทีนํ มิคปกฺขิอาทีนญฺจ ภีสนเกหิ เภรเวหิ สทฺเทหิฯ วิวิเธหิ จ อญฺเญหิ ขาณุอาทีหิ ยกฺขาทิอากาเรหิ อุปฏฺฐิเตหิ ภีสนเกหิฯ ฆเฏน กีฬา ฆฏิกาติ เอเกฯ ทสมํ อุตฺตานเมวฯ

อุปาลิสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อุปาลิวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยปณฺณาสกํ นิฏฺฐิตํฯ

3. ตติยปณฺณาสกํ