6. สมาธิสุตฺตวณฺณนา

[6] ฉฏฺเฐ สนฺตํ สนฺตนฺติ อปฺเปตฺวา นิสินฺนสฺสาติอาทีสุ สนฺตํ สนฺตํ ปณีตํ ปณีตนฺติอาทีนิ วทติฯ อิมินา ปน อากาเรน ตํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา ตตฺถ จิตฺตํ อุปสํหรโต ผลสมาปตฺติสงฺขาโต จิตฺตุปฺปาโท ตถา ปวตฺตตีติ เวทิตพฺโพฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวฯ

สมาธิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อานิสํสวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. นาถวคฺโค

1-4. เสนาสนสุตฺตาทิวณฺณนา

[11-14] ทุติยสฺส ปฐเม นาติทูรนฺติ โคจรฏฺฐานโต อฑฺฒคาวุตโต โอรภาคตาย นาติทูรํฯ นาจฺจาสนฺนนฺติ ปจฺฉิเมน ปมาเณน โคจรฏฺฐานโต ปญฺจธนุสติกตาย น อติอาสนฺนํฯ ตาย จ ปน นาติทูรนาจฺจาสนฺนตาย โคจรฏฺฐานปฏิปริสฺสยาทิรหิตมคฺคตาย จ คมนสฺส จ อาคมนสฺส จ ยุตฺตรูปตฺตา คมนาคมนสมฺปนฺนํฯ ทิวสภาเค มหาชนสํกิณฺณตาภาเวน ทิวา อปฺปากิณฺณํฯ อภาวตฺโถ หิ อยํ อปฺป-สทฺโท ‘‘อปฺปิจฺโฉ’’ติอาทีสุ วิยฯ รตฺติยํ มนุสฺสสทฺทาภาเวน รตฺติํ อปฺปสทฺทํฯ สพฺพทาปิ ชนสนฺนิปาตนิคฺโฆสาภาเวน อปฺปนิคฺโฆสํฯ

อปฺปกสิเรนาติ อกสิเรน สุเขเนวฯ สีลาทิคุณานํ ถิรภาวปฺปตฺติยา เถราฯ สุตฺตเคยฺยาทิ พหุ สุตํ เอเตสนฺติ พหุสฺสุตาฯ ตมุคฺคหธารเณน สมฺมเทว ครูนํ สนฺติเก อาคมิตภาเวน จ อาคโต ปริยตฺติธมฺมสงฺขาโต อาคโม เอเตสนฺติ อาคตาคมาฯ สุตฺตาภิธมฺมสงฺขาตสฺส ธมฺมสฺส ธารเณน ธมฺมธราฯ วินยสฺส ธารเณน วินยธราฯ เตสํ ธมฺมวินยานํ มาติกาย ธารเณน มาติกาธราฯ ตตฺถ ตตฺถ ธมฺมปริปุจฺฉาย ปริปุจฺฉติฯ อตฺถปริปุจฺฉาย ปริปญฺหติ วีมํสติ วิจาเรติฯ อิทํ, ภนฺเต, กถํ, อิมสฺส โก อตฺโถติ ปริปุจฺฉาปริปญฺหาการทสฺสนํฯ อวิวฏญฺเจว ปาฬิยา อตฺถํ ปเทสนฺตรปาฬิทสฺสเนน อาคมโต วิวรนฺติฯ อนุตฺตานีกตญฺจ ยุตฺติวิภาวเนน อุตฺตานิํ กโรนฺติฯ กงฺขาฐานิเยสุ ธมฺเมสุ สํสยุปฺปตฺติยา เหตุตาย คณฺฐิฏฺฐานภูเตสุ ปาฬิปฺปเทเสสุ ยาถาวโต วินิจฺฉยปฺปทาเนน กงฺขํ ปฏิวิโนเทนฺติฯ

เอตฺถ จ นาติทูรํ นาจฺจาสนฺนํ คมนาคมนสมฺปนฺนนฺติ เอกํ องฺคํ, ทิวา อปฺปากิณฺณํ, รตฺติํ อปฺปสทฺทํ, อปฺปนิคฺโฆสนฺติ เอกํ, อปฺปฑํสมกสวาตาตปสรีสปสมฺผสฺสนฺติ เอกํ, ตสฺมิํ โข ปน เสนาสเน วิหรนฺตสฺส…เป.… ปริกฺขาราติ เอกํ, ตสฺมิํ โข ปน เสนาสเน เถรา…เป.… กงฺขํ ปฏิวิโนเทนฺตีติ เอกํฯ เอวํ ปญฺจ องฺคานิ เวทิตพฺพานิฯ ทุติยาทีนิ อุตฺตานตฺถานิฯ

เสนาสนสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5-6. อปฺปมาทสุตฺตาทิวณฺณนา

[15-16] ปญฺจเม การาปกอปฺปมาโท นาม ‘‘อิเม อกุสลา ธมฺมา ปหาตพฺพา, อิเม กุสลา ธมฺมา อุปสมฺปาเทตพฺพา’’ติ ตํตํปริวชฺเชตพฺพวชฺชนสมฺปาเทตพฺพสมฺปาทนวเสน ปวตฺโต อปฺปมาโทฯ เอสาติ อปฺปมาโทฯ โลกิโยว น โลกุตฺตโรฯ อยญฺจาติ จ เอสาติ จ อปฺปมาทเมว วทติฯ เตสนฺติ จาตุภูมกธมฺมานํฯ ปฏิลาภกตฺเตนาติ ปฏิลาภาปนกตฺเตนฯ

ชงฺคลานนฺติ ชงฺคลจารีนํฯ ชงฺคล-สทฺโท เจตฺถ ขรภาวสามญฺเญน ปถวีปริยาโย, น อนุปฏฺฐานวิทูรเทสวาจีฯ เตนาห ‘‘ปถวีตลจารีน’’นฺติฯ ปทานํ วุจฺจมานตฺตา ‘‘สปาทกปาณาน’’นฺติ วิเสเสตฺวา วุตฺตํฯ สโมธานนฺติ อนฺโตคธภาวํฯ เตนาห ‘‘โอธานํ ปกฺเขป’’นฺติฯ ‘‘อุปกฺเขป’’นฺติปิ ปฐนฺติ, อุปเนตฺวา ปกฺขิปิตพฺพนฺติ อตฺโถฯ วสฺสิกาย ปุปฺผํ วสฺสิกํ ยถา ‘‘อามลกิยา ผลํ อามลก’’นฺติฯ มหาตลสฺมินฺติ อุปริปาสาเทฯ ฉฏฺฐํ อุตฺตานเมวฯ

อปฺปมาทสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ