เมนู

10. ตปุสฺสสุตฺตวณฺณนา

[41] ทสเม ปกฺขนฺทตีติ ปวิสติฯ ปสีทตีติ ปสาทํ อภิรุจิํ อาปชฺชติ, ปติฏฺฐาติ วิมุจฺจตีติ อตฺโถฯ กถาปาภตนฺติ กถาย มูลํฯ มูลญฺหิ ‘‘ปาภต’’นฺติ วุจฺจติฯ ยถาห –

‘‘อปฺปเกนปิ เมธาวี, ปาภเตน วิจกฺขโณ;

สมุฏฺฐาเปติ อตฺตานํ, อณุํ อคฺคิํว สนฺธม’’นฺติฯ (ชา. 1.1.4);

เตเนวาห ‘‘กถาปาภตนฺติ กถามูล’’นฺติฯ วิตกฺกคฺคหเณเนว ตํสหจริโต วิจาโรปิ คหิโตฯ เตเนเวตฺถ พหุวจนนิทฺเทโส กโตติ อาห ‘‘วิตกฺเกสูติ วิตกฺกวิจาเรสู’’ติฯ

ตปุสฺสสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

มหาวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. สามญฺญวคฺโค

1-10. สมฺพาธสุตฺตาทิวณฺณนา

[42-51] ปญฺจมสฺส ปฐเม อุทายีติ ตโย เถรา อุทายี นาม กาฬุทายี, ลาฬุทายี, มหาอุทายีติ, อิธ กาฬุทายี อธิปฺเปโตติ อาห ‘‘อุทายีติ กาฬุทายิตฺเถโร’’ติฯ สมฺพาเธติ สมฺปีฬิตตณฺหาสํกิเลสาทินา สอุปฺปีฬนตาย ปรมสมฺพาเธฯ อติวิย สงฺกรฏฺฐานภูโต หิ นีวรณสมฺพาโธ อธิปฺเปโตฯ โอกาโสติ ฌานสฺเสตํ นามํฯ นีวรณสมฺพาธาภาเวน หิ ฌานํ อิธ ‘‘โอกาโส’’ติ วุตฺตํฯ ปฏิลีนนิสโภติ วา ปฏิลีโน หุตฺวา เสฏฺโฐ, ปฏิลีนานํ วา เสฏฺโฐติ ปฏิลีนนิสโภฯ ปฏิลีนา นาม ปหีนมานา วุจฺจนฺติ มานุสฺสยวเสน อุณฺณตาภาวโตฯ ยถาห ‘‘กถญฺจ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ปฏิลีโน โหติ? อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน อสฺมิมาโน ปหีโน โหติ อุจฺฉินฺนมูโล ตาลาวตฺถุกโต อนภาวํคโต อายติํ อนุปฺปาทธมฺโม’’ติ (อ. นิ. 4.38; มหานิ. 87)ฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวฯ

สมฺพาธสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อิติ มโนรถปูรณิยา องฺคุตฺตรนิกาย-อฏฺฐกถาย

นวกนิปาตวณฺณนาย อนุตฺตานตฺถทีปนา สมตฺตาฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

องฺคุตฺตรนิกาเย

ทสกนิปาต-ฏีกา

1. ปฐมปณฺณาสกํ