8-10. ทุติยนิรยสุตฺตาทิวณฺณนา

[82-84] อฏฺฐเม กายปาคพฺภิยาทีหีติ อาทิ-สทฺเทน วจีปาคพฺภิยํ มโนปาคพฺภิยญฺจ สงฺคณฺหาติฯ นวมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

ทุติยนิรยสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อรหตฺตวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. สีติวคฺโค

1. สีติภาวสุตฺตวณฺณนา

[85] นวมสฺส ปฐเม สีติภาวนฺติ นิพฺพานํ, กิเลสวูปสมํ วาฯ นิคฺคณฺหาตีติ อจฺจารทฺธวีริยตาทีหิ อุทฺธตํ จิตฺตํ อุทฺธจฺจปกฺขโต รกฺขณวเสน นิคฺคณฺหาติฯ ปคฺคณฺหาตีติ อติสิถิลวีริยตาทีหิ ลีนํ จิตฺตํ โกสชฺชปาตโต รกฺขณวเสน ปคฺคณฺหาติฯ สมฺปหํเสตีติ สมปฺปวตฺตจิตฺตํ ตถาปวตฺติยํ ปญฺญาย โตเสติ อุตฺเตเชติ วาฯ ยทา วา ปญฺญาปโยคมนฺทตาย อุปสมสุขานธิคเมน วา นิรสฺสาทํ จิตฺตํ ภาวนาย น ปกฺขนฺทติ, ตทา ชาติอาทีนิ สํเวควตฺถูนิ ปจฺจเวกฺขิตฺวา สมฺปหํเสติ สมุตฺเตเชติฯ อชฺฌุเปกฺขตีติ ยทา ปน จิตฺตํ อลีนํ อนุทฺธตํ อนิรสฺสาทํ อารมฺมเณ สมปฺปวตฺตํ สมฺมเทว ภาวนาวีติํ โอติณฺณํ โหติ, ตทา ปคฺคหนิคฺคหสมฺปหํสเนสุ กิญฺจิ พฺยาปารํ อกตฺวา สมปฺปวตฺเตสุ อสฺเสสุ สารถี วิย อชฺฌุเปกฺขติ, อุเปกฺขโกว โหติฯ ปณีตาธิมุตฺติโกติ ปณีเต อุตฺตเม มคฺคผเล อธิมุตฺโต นินฺนโปณปพฺภาโรฯ

สีติภาวสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2-11. อาวรณสุตฺตาทิวณฺณนา

[86-95] ทุติเย อจฺฉนฺทิโกติ กตฺตุกมฺยตากุสลจฺฉนฺทรหิโตฯ อุตฺตรกุรุกา มนุสฺสา อจฺฉนฺทิกฏฺฐานํ ปวิฏฺฐาฯ ทุปฺปญฺโญติ ภวงฺคปญฺญาย ปริหีโน ฯ ภวงฺคปญฺญาย ปน ปริปุณฺณายปิ ยสฺส ภวงฺคํ โลกุตฺตรสฺส ปจฺจโย น โหติ, โสปิ ทุปฺปญฺโญ เอว นามฯ อภพฺโพ นิยามํ โอกฺกมิตุํ กุสเลสุ ธมฺเมสุ สมฺมตฺตนฺติ กุสเลสุ ธมฺเมสุ สมฺมตฺตนิยามสงฺขาตํ อริยมคฺคํ โอกฺกมิตุํ อธิคนฺตุํ อภพฺโพฯ น กมฺมาวรณตายาติอาทีสุ อภพฺพวิปริยาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ จตุตฺถาทีนิ อุตฺตานตฺถานิฯ

อาวรณสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สีติวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. อานิสํสวคฺโค

1-11. ปาตุภาวสุตฺตาทิวณฺณนา

[96-106] ทสมสฺส ปฐมาทีสุ นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ อฏฺฐเม เมตฺตา เอตสฺส อตฺถีติ เมตฺตาวา, ตสฺส ภาโว เมตฺตาวตา, เมตฺตาปฏิปตฺติ, ตายฯ สา ปน เมตฺตาวตา เมตฺตาวเสน ปาริจริยาติ อาห ‘‘เมตฺตายุตฺตาย ปาริจริยายา’’ติฯ ปริจรนฺติ วิปฺปกตพฺรหฺมจริยตฺตาฯ ปริจิณฺณสตฺถุเกน สาวเกน นาม สตฺถุโน ยาว ธมฺเมน กาตพฺพา ปาริจริยา, ตาย สมฺมเทว สมฺปาทิตตฺตาฯ นวมาทีนิ อุตฺตานตฺถานิฯ

ปาตุภาวสุตฺตาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อานิสํสวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

[107-116] เอกาทสมวคฺโค อุตฺตานตฺโถเยวฯ

อิติ มโนรถปูรณิยา องฺคุตฺตรนิกาย-อฏฺฐกถาย

ฉกฺกนิปาตวณฺณนาย อนุตฺตานตฺถทีปนา สมตฺตาฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

องฺคุตฺตรนิกาเย

สตฺตกนิปาต-ฏีกา

1. ปฐมปณฺณาสกํ

1. ธนวคฺควณฺณนา

[1-10] สตฺตกนิปาตสฺส ปฐโม วคฺโค อุตฺตานตฺโถฯ